Samenvatting
Samenvatting parlementaire democratie H1 t/m H7
Het is een samenvatting van het onderdeel parlementaire democratie uit het boek Thema's maatschappijleer voor VWO. Het gaat om H1 t/m H7.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Maatschappijleer - Parlementaire democratieH1 Wat is democratie?
1.1 wereld bedekt met staten
Soeverein = staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste gezag uitoefent en
het monopolie van geweldsuitoefening heeft. Er wordt bepaald door de staat welke religie wordt
toegelaten. Staten respecteren elkaars soevereiniteit op ieders eigen gebied.
1.2 belang van politiek
Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden. Het gaat dus over
keuzes maken. De meeste onderwerpen waar de politiek zich mee bezig houdt zijn van algemeen
belang, veel mensen krijgen er nu of later mee te maken.
Meestal kosten politieke besluiten veel tijd, groot dilemma in de politiek efficiënt besturen
(doelmatig resultaat) of maximale participatie van burgers in de politiek (afwegingen verschillende
belangen)?
1.3 Democratie
Democratie = het volk regeert
Directe democratie = belangrijke beslissingen werden genomen in de vorm van volksstemmingen op
stadspleinen. Maar in veel landen: Indirecte of representatieve democratie = het volk kiest
vertegenwoordigers die beslissingen nemen en met een zekere regelmaat bij verkiezingen aan de
bevolking verantwoording moeten afleggen over hun beleid, vertegenwoordigers verdiepen zich in
onderwerpen. Praktischer dan directe democratie.
Referendum = een volksstemming over een bepaald wetsvoorstel.
Kenmerken democratie:
Trias politica.
Individuele vrijheid.
Politieke grondrechten.
Politiek en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden.
Er bestaat onafhankelijke rechtspraak.
Er bestaat persvrijheid.
Soorten democratie:
Parlementaire democratie = rechtstreeks gekozen parlement is het hoogste machtsorgaan. Kabinet
wordt geformeerd van ministers en staatssecretarissen. Deze moeten voortdurend verantwoording
afleggen aan het parlement.
Constitutionele monarchie = koning(in) is de niet-gekozen staatshoofd en de macht wordt beperkt
door de grondwet.
Presidentieel stelsel = bevolking kiest niet alleen een parlement, maar ook een president. De
president staat aan het hoofd van de regering, de uitvoerende macht en kan naar eigen keuze
ministers benoemen en ontslaan. Ontbindingsrecht = het recht om het parlement te ontbinden.
Daardoor wordt de macht van de president beperkt.
Nederlandse democratie:
Sinds de invoering van het algemeen kiesrecht, is Nederland een volwaardige democratie met een
parlementair stelsel. Vrijheid en gelijkheid zijn belangrijk voor een democratie: iedereen mag
meedoen en je mag zelf bepalen op welke manier je gebruik maakt van je politieke rechten.
Dit zie je zo terug in de grondwet:
Taken en bevoegdheden van de drie politieke machten staan nauwkeurig omschreven.
Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te stemmen en om verkozen te worden.
De regels voor de politieke besluitvorming zijn vastgelegd.
De overheid laat de media vrij.
, 1.4 Dictatuur
In dictaturen bestaat het dilemma van efficiënt bestuur en maximale participatie nauwelijks. De
machthebbers bepalen alles zelf, kritische participatie van de burgers wordt onmogelijk gemaakt.
Basis kenmerk dictatuur = de drie machten, wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht zijn niet
van elkaar gescheiden.
Democratie en dictatuur staan haaks op elkaar, maar hebben soms kleine verschillen. Beide hebben
neiging zich te ontwikkelen tot oligarchie = een heerschappij van weinigen. De oligarchische
ontwikkeling begint als een politici de macht naar zich toetrekt.
Kenmerken dictatuur:
Beperkte individuele vrijheid.
Nauwelijks politieke vrijheid.
Dikwijls overheidsgeweld.
Geen onafhankelijke rechtspraak.
Massamedia en kunstuitingen staan onder censuur van de overheid.
Soorten dictaturen:
Ideologische = in die landen heeft de communistische partij alle macht (Cuba en Noord-Korea).
Weinig tot geen individuele vrijheid.
Politieke invloed is alleen weggelegd voor mensen die de ideologie onvoorwaardelijk steunden.
Media, onderwijs en verenigingsleven staan onder strenge controle indoctrinatie: de bevolking
krijgt de partij-ideologie met de paplepel ingegoten.
Religieuze dictatuur / theocratie = de godsdienst is verheven tot staatsideologie (Iran).
Ayatollahs en imams hebben als geestelijk leiders verregaande invloed op het bestuur en op het
dagelijks leven.
Het volk kiest een parlement en de president. Maar voor alle besluiten is goedkeurig nodig van de
niet-gekozen geestelijk leiders.
Militaire dictatuur = leger heeft de macht (Myanmar, vooral Midden- en Zuid-Amerika).
Kwamen vooral na de Tweede Wereldoorlog voor.
De VS steunden sommige van deze regimes uit angst voor het communisme.
H2 Politieke stromingen
2.1 Wat is een ideologie?
Ideologie = een samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van de
samenleving.
3 volgende aspecten van ideologieën:
Normen en waarden die voor iedereen moeten gelden.
Gewenste sociaaleconomische verhoudingen van de samenleving.
Gewenste machtsverdeling.
Links: actieve overheid, eerlijke verdeling inkomen, uitgebreide verzorgingsstaat, gelijke kansen.
Rechts: een passieve overheid, lage belastingen, eigen verantwoordelijkheid, economische vrijheid.
Politieke midden: tussen rechts en links in.
Progressief = vooruitstrevend, veranderingsgezind en gericht op de toekomst. Progressieve politici
benadrukken de gebreken in de samenleving en pleiten voor veranderingen.
Conservatief = behoudend en gericht op het verleden. Conservatieve politici benadrukken wat we al
hebben bereikt.
Reactionair = conservatieven willen de vervanging van regels terug draaien
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisabethlaban. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen