Hoofdstuk 3
3.1 wat is democratie?
Algemeen belang
- Politiek -> het nemen van besluiten om het land te besturen
o Welvaart
o Volksgezondheid
o Infrastructuur
o Onderwijs
o Buitenlandse betrekkingen
o Openbare orde en veiligheid
Directe en indirecte democratie
- Democratie -> bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent
op de politieke besluitvorming.
- Referendum -> kiesrechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek
vraagstuk of wetsvoorstel.
- Indirecte democratie -> het volk kiest het parlement.
o Parlementaire democratie
Kenmerken parlementaire democratie
- Politieke grondrechten
o Nederlanders vanaf 18 jaar hebben recht om te kiezen en verkozen te
worden.
o Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
o Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
- Politieke besluitvorming
o Regering en het parlement maken samen wetten
o Wetten gelden als de meerderheid in het parlement daartoe besluit
- Een democratie houd rekening met minderheid
- Persvrijheid
Van dictatuur naar democratie
- Tot 1848 macht bij de koning
- Vanaf 1848 gekozen volksvertegenwoordigers.
o Stemmen: eerst rijke mannen
o 1917: mannen
o 1919: vrouwen
Dictatuur
- Alle macht in handen van één persoon of kleine groep.
o Ideologie
o Religieuze dictatuur
o Militaire dictatuur
Kenmerken
- Geen machtenscheiding
- Geen grondrechten
- Geen vrije pers
- Oppositiepartijen verboden
- Grote rol militairen
- Verkiezingsfraude
, - Snel en effectief besluiten nemen
3.2 politieke stromingen
Ideologieën
Een samenhangend geheel van ideeën over de gewenste inrichting van de samenleving.
- Welke waarden en normen staan centraal?
- Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?
o Links -> ongelijkheid tussen mensen verminderen met goede uitkeringen en
andere voorzieningen.
o Rechts -> willen zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op
sociaaleconomisch gebied.
Liberalisme
- Opstand tegen de onbeperkte macht van de koning
- Persoonlijke en economische vrijheid
- Tegen hoge belastingen
Liberalen nu
- Vrijheid belangrijk -> vrijemarkteconomie
- Overheid kleine rol op sociaaldemocratisch gebied en beperken tot kerntaken.
- Rechts
- VVD, PVV, D66
Socialisme
- Tegen vrijemarkteconomie
- Einde maken aan armoeden en ongelijkheid
o Communisten -> wilden dat arbeiders door een revolutie alle macht over zou
nemen.
o Sociaaldemocraten -> wilden via verkiezingen in de regering komen en
hervormingen doorvoeren.
Sociaaldemocraten nu
- Niet meer tegen vrijemarkteconomie en bijbehorende marktwerking.
- Gelijkwaardigheid
- Links
Confessionalisme
- Geloof -> vooral christendom
- Rentmeesterschap: mensen hebben de taak goed te zorgen voor de door God aan
ons toevertrouwde aarde.
Christendemocraten nu
- Naastenliefde belangrijk
- Midden
Populisme
- Komen op voor de eenvoudige burger
- Vaak sterk nationalistische standpunten
Progressief en conservatief
Progressief
- vooruitstrevend in de politiek
- maatschappij willen veranderen
conservatief
- behoudend
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noavanriet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.