Samenvatting hoorcolleges MA303
Neonaten (tot 1 maand) Obesitas Bariatrische Kwetsbare ouderen Verminderde
chirurgie leverfunctie
Absorptie Onvoorspelbaar Maaglediging en Afhankelijk van Weinig veranderd First pass effect
Zuurproductie is laag + doorlaatbaarheid darm ingreep: omzeild BB
verminderde darmmortaliteit + verhoogd absorptie Maagontlediging ↑ Evt. Mindere opname verhoogd
vertraagde maaglediging (6- verandert, maar weinig restrictief van vit b12, Fe, Ca
8maanden) verandering wetenschappelijk bewijs ↓ malabs.
opname (BB) geneesmiddelen voor pH in de maag ↑
absorptie en tmax Dissolutie
antibiotica hogere ↓
concentratie door minder Actief transport ↓
afbraak in maag door Solubilisatie door
verhoogde pH galzouten ↓ -
NOOIT orale toedieningen
bij levensbedreigende indicaties
Distributie Laag plasma albumine Vetmassa is toegenomen Vd kan veranderen Vocht en spiermassa Verminderde
Lagere bindingsaffiniteit van door afvallen nemen af, vetweefsel aanmaak
eiwitten hogere vrije fractie Bloedvolume is toe albumine
toegenomen Hogere verminderde
Lichaam samenstelling meer plasmaconcentratie bindingscapaciteit
water dan vet Echter gevolgen kunnen hydrofiele gnm grotere vrije
Hydrofiele geneesmiddelen van alles zijn. het • Langere t1/2 lipofiele fractie
hebben een hogere Vd verdelingsvolume per kilo gnm Langere
lagere concentratie lichaamsgewicht kan (bij)werking, Ascites veel
geneesmiddel hoger toegenomen, accumulatie vocht Vd
doseren onveranderd of zelfs verhoogd
Lipofiele geneesmiddelen dus afgenomen zijn.
een hogere concentratie
lager doseren Penetratie is een
belangrijker aspect
Antibiotica
, Weefselpenetratie bij
obese patiënten
verminderd door
vervetting hoger
doseren
Metabolisme Ontwikkeling CYP enzymen is Leververvetting Onduidelijk effect Fase 1 metabolisme Verminderde
nog bezig metabolisme kan Voor CYP2E1 is een verminderd. Voorkeur activiteit CYP
verlaagd zijn bij pasgeboren hogere activiteit gezien. benzo’s die door fase 2 enzymen en fase
kinderen maar bij iets oudere Voor CYP3A4 is een lagere worden afgebroken 2 enzymen
kinderen verhoogd (max van activiteit beschreven. (temazepam etc)
enzym is soms op jonge leeftijd Voor CYP1A2-, CYP2C9-, Metabolisme
al) CYP2C19- en CYP2D6- Verminderd firstpass geremd
substraten is een trend effect:
naar een hogere activiteit. metoclopramide, Geen activatie
opiaten pro-drug
Fase 2 metabolisme
neemt toe ECHTER: zelden
dosering aanpassing
Leverdoorbloeding kan nodig
verhoogd of verlaagd zijn
Eliminatie traag bij neonaat (prematuur), De renale klaring Onduidelijk effect Verminderde Klaring via gal
daarna goed (na 6 maanden); aanvankelijk is verhoogd Nierfunctie!!! verminderd
conform volwassene door hyperfiltratie en Implicaties:
hyperperfusie, maar >Verhoogde toxiciteit Hepatorenaal
geleidelijk afneemt door (NSAIDs) syndroom
een constant verhoogde > Verlengde werking / verminderde
intra-glomerulaire druk bijwerkingen nierfunctie
gebruik LBW om eGFR (clavulaanzuur)
te bepalen, anders > Hoger doseren
overschatting (furosemide)
> Therapie falen
(nitrofurantoïne)
,Overige Intramusculair is Vaak overschatting van Oplosbaarheid van -
opmerkingen onbetrouwbaar bij neonaten eGFR geneesmiddelen
door weinig spiermassa en kan beïnvloed zijn
bloedflow naar spieren door verhoogde pH
in de maag
De huid is permeabeler omdat
het statum corneum niet goed
is ontwikkeld lagere klasse
cortico
Farmacodynamiek Kinderen reageren anders op: Niet perse veranderd - Verhoogde Benzo’s en
Opiaten; receptorgevoeligheid: opiaten: meer
ademhalingsdepressie Psychofarmaca passage BHB
Benzodiazepines; Opiaten kans op
agressie (ipv rustig) Anticholinergica hepatische
Ciclosporine; verlaagde Dopamine-agonisten + encefalopathie
behoefte
Antipsychotica; Verminderde NSAID
verhoogde gevoeligheid receptorgevoeligheid: nierstoring
bijwerkingen Bèta-agonisten/blokker
s Insuline Antistolling
verstoorde
aanmaak factoren
altijd
antistolling
geven!
Raas remmer
nierfunctie
behouden
, Metabolisme:
- Fase 1: voornamelijk lipofiele/hydrofobe apolaire stoffen worden door CYP-enzymen omgezet tot meer polaire
metabolieten die beter afbreekbaar zijn tijdens fase 2
- Fase 2: polaire stoffen (uit fase 1) worden hier aan de hand van conjugatie-reacties gekoppeld aan lichaamseigen
stoffen waardoor ze nog beter oplosbaar worden waardoor het beter door de nieren kan worden uitgescheiden
Geriatrie
- Kwetsbaarheid patiënten vaststellen op basis van 4 domeinen op basis hiervan beleid vormen (bv. woont in verzorgingstehuis = sociaal, heeft
levensverwachting van 1-2 jaar, bepaalde medicatie niet meer starten, sommige stoppen terwijl dit niet overeenkomt met richtlijnen)
o Somatisch; bv hypertensie, DM2
o Sociaal; woonsituatie, kinderen, beweging
o Functioneel; mobiliteit, vallen, incontinentie, gehoor
o Psychisch/cognitief; angst, somber, delier, cognitieve problemen
- Geriatrische syndromen: dingen die veel bij ouderen voorkomen, maar die heel lastig zijn aan te pakken doordat meerdere factoren invloed hebben:
o Vallen
o Incontinentie
o Depressie
o Duizeligheid
o Afvallen
o Delier
- Farmacokinetiek:
o Absorptie à weinig veranderd bij ouderen tov jongeren
Hogere zuurgraad (minder zuur), maar tragere maaglediging à balanceert elkaar uit
Kleiner resorberend darmoppervlak, maar langer verblijf in darmen à balanceert elkaar uit
Verminderd actief transport door transporters/carriers, bv ijzer, calcium, vit B
o Distributie
Vocht en spiermassa neemt af, vetmassa daardoor in verhouding neemt toe