In dit document vind je een samenvatting van alle hoorcolleges voor het vak behandeling en interventie (2022). Dit vak wordt gegeven aan de Universiteit Utrecht in de bachelor Pedagogische Wetenschappen en de premaster Clinical Child, Family and Education Studies.
Hoorcollege 1 (08-02-2022) – Orthopedagogiek als handelingswetenschap/
behandelingsperspectieven
Waaruit bestaat het vak?
> Er zijn 8 hoorcolleges
> Focus leertheoretische kader (cognitieve gedragstherapie)
> Cijferopdracht in tweetallen
> Huiswerkopdrachten voor de werkgroep
> Literatuur: boek van prins et al en alle andere artikelen/boekhoofdstukken.
> Tentamen: 12 april 2022! Open vragen via remindo.
Orthopedagogiek als handelingswetenschap
De orthopedagoog als professional:
- Het kunnen toepassen van kennis (over procedures en methodieken) en kunde.
- Met als doel om dat wat gewenst is te realiseren: het normatieve gezichtspunt (richtinggevend)
- Het oorspronkelijke object van de orthopedagogiek is het afwijkende kind.
Onder de term afwijkend valt:
- Het moeilijk opvoedbare kind
- Het kind met leerproblemen
- Het fysiek of mentaal beperkte kind.
Het doel van het orthopedagogische ingrijpen is: het kind helpen bij de maatschappelijke integratie.
De therapiecyclus
Je hebt aan de ene kant een stukje diagnostiek en andere kant interventie/behandeling.
Bij de cyclus is de aanmelding de input en je advies de output. Bij diagnostiek hadden we een
diagnostische cyclus met als laatste stap indicatieanalyse. Met het integratiefbeeld als input van
de indicatieanalyse. De indicatieanalyse is scharnierpunt tussen diagnose en behandeling. Een
nieuwe empirische cyclus is de therapiecyclus.
De therapiecyclus bestaat uit: planning, uitvoering, beoordeling van het effect.
De fasen in het hulpverleningsproces ziet er zo uit:
Door de diagnostische cyclus en therapiecyclus onder te brengen in de totale cyclus dan heb je
overlap met de regulatieve cyclus van van strien. De regulatieve cyclus is gericht op reguleren
effectiviteit van geboden hulp. De regulatieve cyclus is bedoeld om te veranderen en niet alleen zoals
de empirische cyclus om te beschrijven.
- Nu gebruiken we vooral de getrapte benadering.
,Binnen het orthopedagogisch handelen onderscheiden fasen in het hulpverleningsproces:
- Beslissingsmomenten inbouwen (regulatieve cyclus)
- Voortgang bewaken door onderzoeksmomenten in te bouwen (empirische subcycli).
Dus binnen de regulatieve cyclus krijgt de empirische cyclus een plek. Het hulpverleningsproces is
dus regulerend met daarbinnen empiri. Je fundeert op empirisch onderzoek. Je bent hulpverlener en
onderzoeker.
In een plaatje:
Fasen regulatieve cyclus (van Strien):
1. Probleemherkenning
2. Probleemdefiniëring
3. Bedenken en afwegen van behandelingsmogelijkheden.
4. Maken van een plan
5. Plan uitvoeren
6. Evaluatie
Waarom is behandeling zo complex?
- Het integreren van gegevens wordt complexer naarmate de problematiek veelzijdiger is en er meer
disciplines zijn betrokken. Bijv. het kan zo zijn dat er allerlei onderzoekstechnieken zijn gebruikt of
allerlei verschillende disciplines zijn betrokken.
- Er zijn veel factoren van invloed op het uiteindelijke resultaat. Bijv. omdat je het gekozen middel niet
de juiste is of het plan wordt niet goed uitgevoerd.
- Dialogische gerichtheid van de orthopedagoog. Bijv. je wordt incompetent verklaard, of je hebt te
maken met gezinnen met andere normen/waarden.
> Je moet afstemmen op het ontwikkelingsniveau van het kind. Zowel cognitieve als emotionele
ontwikkeling. Je hebt bij jongere kinderen meer de nadruk op non-verbale communicatie.
> Ook is het kind erg afhankelijke van anderen. Je hebt als therapeut met de ander te maken (ouders,
leerkracht etc.). Naast kindfactoren heb je dus te maken met ouderfactoren of gezinsfactoren. Deze
zijn van invloed op het probleem. Je moet dus rekening houden met het gezinssysteem en niet alleen
richten op het kind-probleem (zondebok). Je moet bij het kind ook meer gericht zijn op
vertrouwensband en motivatie.
> Je hebt daarnaast te maken met veel ethische kwesties.
, Het hele proces van aanmelding naar behandeling:
- Het is dus niet per se zo dat het probleem bij het kind zou liggen, je ook de behandeling op het kind
richt.
Overzicht van behandelperspectieven
Aan de hand van casus Billy (uit Johnson): opgenomen in residentiele setting vanwege
externaliserende problematiek. Ongecontroleerde emotionele uitbarstingen naar medewerkers. Slaan,
schoppen en bijten van andere kinderen. Ook internaliserende problematiek: angst.
1. Systemisch kader
Visie en etiologie probleemgedrag:
- Het functioneren van het gezin in geheel is sterk van invloed op gedrag en functioneren van het kind.
- Opvoedingsstijlen/opvoederskenmerken
- Wederkerigheid
Diagnostiek:
- Je moet gedrag niet geïsoleerd bekijken van het gezinssysteem waarin het zich voordoet.
- Je moet kijken in meerdere (sub-)systemen. Het kind voelt zich zo minder het probleem. Je voorkomt
dat het kind zondebok wordt en daarnaast kan je het kind observeren in interactie met het gezin.
- Instrumenten: gezinsobservatie, gezinsvragenlijsten, gezinsinterview, genogram.
Visie op behandeling:
- Focus op het gezinssysteem.
- Aanpak: zorgen voor een gezond en evenwichtig gezinssysteem. Gelet op communicatie, grenzen,
cohesie etc.
Interventies:
- Gezinstherapie (systeemtherapie)
- Oudergroepen, oudertherapie
Billy: wordt bestempeld als de zondebok. Er is stress/onenigheid in het gezin. Het gedrag van Billy
weerspiegeld slechte patronen van interactie en communicatie. Je moet kijken naar alle componenten
van het gezinssysteem. Observeer in meerdere subsystemen om te kijken naar communicatie,
interactiepatronen, hiërarchie etc. Je gaat er van uit van disfunctioneel gezinssysteem.
2. Psychodynamisch kader
- Gericht op ontwikkelingsproces
- Voor persoonlijke ontwikkeling: zijn angst en emotionele crisissen nodig.
- Belang personen in vroege ontwikkeling (significante anderen).
- Aandacht voor intra-psychische aspect van het individu. De focus van de behandeling is dus de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudwessels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
