Samenvatting studieboek Geschiedeniswerkplaats havo historische contexten examenkat van T. van der Geugten (HC Duitsland) - ISBN: 9789001835194, Druk: 1, Uitgavejaar: - (havo 5)
HC Duitsland
§2.1 – Interbellum en Tweede Wereldoorlog (1918-1945)
De wankele democratie van Weimar
De sociaaldemocratische regering wil na wapenstilstand een parlementaire
democratie opbouwen. In de zomer van 1919 nam het parlement een grondwet aan
en kwam daarvoor bijeen in Weimar.
→ de parlementaire democratie wordt daarom de Republiek van Weimar genoemd.
Toch blijft de Duitse democratie wankel:
Weinig vertrouwen in parlementaire democratie (tegenstand/protest oude
elite, communisten en extreemrechtse groepen)
Volk heeft weinig vertrouwen door Vrede van Versailles (regering
verantwoordelijk) → Duitsland werd als schuldige van de oorlog gezien en
kreeg hoge herstelbetalingen opgelegd + grondgebied afstaan.
Grote economische problemen
Dolkstootslegende: onjuiste complottheorie van conservatieven en rechts-
extremisten dat Duitsland de Eerste Wereldoorlog niet had verloren, maar ten onder
was gegaan door het verraad van democratische leiders, socialistische arbeiders en
soldaten.
→ door deze complottheorie verloren de democratische partijen bij de verkiezingen
in 1920 hun meerderheid.
Duitsland kan de herstelbetalingen niet meer betalen, dit leidde in 1923 tot een grote
economische en politieke crisis:
Frankrijk bezette het Ruhrgebied (belangrijkste Duitse industriegebied)
De Duitse arbeiders gingen staken
De Duitse regering betaalde de stakers door (en gingen geld bij drukken)
Gevolg → hyperinflatie. De Duitse mark was na een paar maanden
waardeloos.
KA: Wereldcrisis
De VS kwam met het Dawesplan de Duitsers financieel te hulp. Er werd
een plan opgesteld om Duitsland geld te lenen voor economisch herstel.
→ Frankrijk stelde zich verzoend (vrede sluiten) op en trok zich terug uit het
Rurhgebied.
Door het Dawesplan bloeide de Duitse economie op van 1924 – 1929. De
internationale spanningen verdwenen. In 1925 erkende Duitsland de nieuwe
westgrens met Frankrijk als definitief en werd toegelaten als lid van de Volkenbond.
Het economisch herstel zorgt voor een periode van stabiliteit voor Duitsland:
Weinig regeringswisselingen
Groei van de economie
Culturele bloei
, Nazi’s aan de macht
Na de beurskrach in New York in 1929 werd Duitsland hard getroffen door de
wereldwijde recessie (crisis). In 1932 zat bijna de helft zonder werk.
De democratische partij en de conservatieven stonden machteloos tegenover de
crisis. → Duitsers gingen stemmen op totalitaire partijen die beweerden dat ze wel
een oplossing hadden. De communistische partij KPD en de nationaalsocialistische
partij NSDAP krijgen veel stemmen. In 1932 werd de NSDAP de grootste partij
Hitler had een vermogen om voor veel mensen te spreken
Propaganda (posters enz.)
Groepjes nationaalsocialisten gingen op straat rondlopen
Veel mensen dachten dat de NSDAP de uitweg was van de crisis, dit kwam doordat
Hitler veel dingen beloften:
Herstel economische crisis
Welvaart, werk en inkomen
Verscheuren Verdrag van Versailles
Van Duitsland een volksgemeinschaft maken.
De NSDAP groeide uit tot een massaorganisatie:
Propaganda (posters enz.)
Paramilitair vertoon van het partijleger, de SA. Deze groepen marcheerden
door de straten, en veel mensen sloten zich aan.
In 1933 werd Hitler benoemd tot rijkskanselier.
Nazi-Duitsland
Op 5 maart 1933 waren er weer verkiezingen voor de rijksdag. Maar kort daarvoor
stak de Nederlandse communist Marinus van der Lubbe het Rijksdaggebouw in de
brand. Hitler beweerde dat de Rijksdagbrand het sein was voor een communistische
revolutie en voerde noodmaatregelen in die grondrechten opschortten. Hierdoor
werden communisten/sociaaldemocraten opgepakt en hun kranten verboden. Na de
verkiezingen liet Hitler de machtigingswet aannemen waarmee hij buiten het
parlement kon regeren → Duitsland wordt een totalitaire staat.
Vanaf 1933: nazificatie: de samenleving wordt georganiseerd volgens die ideologie
van het nationaalsocialisme.
Er werd een Duitse ‘Volksgemeinschaft’ gecreëerd: standen- en
klassentegenstellingen moesten verdwijnen
KA: rol van propaganda- en
Gelijkschakeling van het maatschappelijk leven
communicatiemiddelen en
Terreur (geheime politie en concentratiekampen)
1933: instelling Rijkscultuurkamer, alle cultuurmakers vormen van massaorganisatie
verplicht lid KA: totalitaire ideologieën
Propaganda: boeken, films en kranten die de nazi’s niet communisme en
bevielen werden verboden. Door de propaganda en terreur fascisme/nationaalsocialisme.
gehoorzaamde veel Duitsers.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Flt2005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
