Casus 1
1. Wat is homeostase?
Homeostase is het constant houden van de omstandigheden in het extracellulaire
interne milieu. Homeostase is een proces dat de stabiliteit van het lichaam
behoudt als reactie op veranderingen van omgevingsfactoren. Alle organen en
weefsels van het lichaam voeren functies uit die helpen bij het constant houden
van de omstandigheden. De longen zorgen voor zuurstof, de nieren zorgen voor
een constante ion concentratie en het gastrointestinal systeem zorgt voor de
nutriënten.
Er zijn in het lichaam verschillende controle mechanismes die er voor zorgen dat
de condities in het lichaam gelijk blijven op de meest optimale waarde.
2. Wat is de HPA-as?
De hypothalamus-hypofyse-bijnier as, is een systeem van invloed- en
feedbackinteracties tussen drie endocriene klieren: de hypothalamus, de
hypofyse en de bijnier. De interacties tussen deze organen noemt men de HPA-as,
een groot deel van het neuro-endocriene systeem dat reacties op stress en
lichaamsprocessen reguleert.
Anatomie
De belangrijkste onderdelen van de HPA-as zijn:
de paraventriculaire nucleus van de hypothalamus; deze bevat de neuro-
endocriene neuronen die vasopressine en het corticotropin-releasing
hormoon (CRH) maken en afscheiden.
De anterior kwab van de hypofyse; CRH en vasopressine stimuleren de
secretie van het adenocorticotropische hormoon (ACTH)
De bijnier schors; het ACTH uit de hypofyse stimuleert de productie van
glucocorticoide hormonen. Deze hormonen zorgen voor een negatieve
feedback op de hypothalamus en hypofyse.
Hypothalamus
De hypothalamus bevat neurosecretoire neuronen, die peptiden en
catecholamines synthetiseren. Alle hypothalamische hormonen zijn peptiden,
behalve dopamine, dit is een catecholamine.
Deze worden vrijgelaten in het circulatoire systeem en werken hier als hormonen.
Sommige hypothalamische hormonen worden in de portaal circulatie losgelaten
om hier aan de anterior zijde van de hypofyse te worden gegeven. De
hypothalamus is het centrum waar interoceptieve (stimuli die uit het centraal
zenuwstelsel komen) en exteroceptieve (stimuli die van buiten het centraal
zenuwstelsel komen) stimuli bijeenkomen. De hypothalamus verzamelt en
verwerkt de stimuli en zorgt voor een gepaste reactie. Deze reacties werken voor
het grootste gedeelte land de HPA-as door neuro-endocrine en endocriene
signalen.
Hypofyse
De hypofyse is een klier die bestaat uit een gedeelte met hormoonproducerende
cellen (anterior zijde, adenohypofyse) en uit terminale axonen van
neurosecretoire cellen die hun oorsprong vinden in de hypothalamus (posterior
zijde, achterkwab).
, Het bloed van de hypofyse komt uit de superior en inferior hypofysale arteriën.
De inferior hypofysale arterie zorgt voor het bloed van de posterior zijde, terwijl
de superior arterie zorgt vroor de neurale stok en de anterior zijde. Een portal
systeem, die in de eminentia mediana en neurale stok loopt, zorgt voor de
vrijlating van hypothalamische neuronen, die de cellen in de adenohypofyse
stimuleren in de anterior zijde van de hypofyse. Een portaal systeem is een
systeem waarbij twee capillaire bedden zich opvolgen. In sommige portaal venen
is omgekeerde stroming mogelijk van de anterior naar de posterior zijde. Dit
zorgt voor een directe communicatie tussen de anterior zijde en de hypothalamus
via omgekeerd transport door de axonen van de hypothalamische cellen.
De posterior zijde van de hypofyse bevat vooral axon einden van de
hypotalamische neurosecretoire cellen. Deze uiteinden worden omgeven door de
inferior hypofysale arterie capillair bed.
De posterior hypofyse scheidt ADH en oxytocine af. ADH is verantwoordelijk voor
de osmotische homeostase en kan ook dienen als een vasoconstrictor.
Oxytocine werkt vooral op de gladde spieren in de uterus en de borstklieren.
Deze maakt hij echter niet. Het is geen klier, maar een ganglion! Deze hormonen
worden in de hypothalamus gemaakt en worden via de hypofyse uitgescheiden.
Er bestaan zes verschillende hormonen die worden geproduceerd door de
anterior hypofyse: ACTH
(adrenocorticotropin),TSH (thyroid stimulating hormone; thyrotropin), FSH and LH
(follicle timulating and luteinizing hormone or gonadotropins), GH (growth
hormone or somatotropin) and prolactin
(lactotropin). Als de anterior hypofyse wordt gestimuleerd worden deze hormonen
afgescheiden aan het tweede portaal capillaire
bed.
Bijnier
De bijnier bestaat uit twee endocriene klieren: de
adrenale medulla (bijniermerg = 20%), die
catecholamines afgeeft en de adrenale cortex
(bijnierschors = 80%), die steroïde hormonen
afgeeft. De adrenale medulla is eigenlijk een
vergrote sympathische ganglion, wiens neurale
cellichamen geen axons bevatten, maar
catecholamines direct in het bloed afgeven. De
adrenale cortex is verdeeld in drie zones. Van
buiten naar binnen: De zona glomerulosa, zona
fasciculata en de zona reticularis. De zona
glomerulosa, scheidt aldosteron uit en wordt
gecontroleerd door het renin-angiotensin systeem
(o.a. ACTH), de zona fasciculata scheidt
geslachtshormonen af en de zona reticularis, geeft glucocorticoide af en worden
vooral gecontroleerd door ACTH. Cortisol is het meest voorkomende
glucocorticoïde dat door de bijnierschors wordt uitgescheiden.
Alle steroïd hormonen worden uit cholesterol gesynthetiseerd. Dit wordt door
verschillende enzymen veranderd zodat het uiteindelijk aldosterone,
glucocoticoïde of geslachtshormonen worden. Corticosteroïde worden gemaakt
in de cortex van de bijnier uit cholesterol. Minerocorticosteroïde hebben effect op
de mineraal huishouding. Glucocorticoïde zijn steroïd hormonen die gemaakt
worden in de cortex van de bijnier en invloed hebben op de glucosespiegel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moniekr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.