Hoofdstuk 7 sociale cognitie
7.1 de aard en oorsprong van attitude
Attitude: een evaluatie van mensen, objecten en ideeën. Zo’n evaluatie bestaat uit drie
componenten die samen onze attitude vormen:
een affectief component: onze gevoelsmatige reactie op het attitudeobject.
Een cognitief component: onze gedachten en opvattingen over het attitudeobject.
Een gedragsmatig component: onze neiging tot handelen ten aanzien van het
attitudeobject.
Deze benadering van attitudes worden aangeduid met de term tripartitemodel van
attitudes:
Attitudes omschreven als samengesteld uit de drie eerder benoemde componenten.
Zie een voorbeeld van de verschillende componenten op blz. 202
7.1.1 hoe ontstaan attitudes?
Attitudes zijn niet verbonden met de genen, maar hebben wel een connectie met je
temperament en je persoonlijkheid. Die twee zijn dan weer verbonden met de genen.
Dus het zou mogelijk kunnen zijn dat je door je genen een bepaalde temperament of
persoonlijkheid hebt die je meer verbinden met jazz dan bijvoorbeeld pop.
Op cognitie gebaseerde attitudes:
Attitudes die voornamelijk gebaseerd zijn op iemands opvattingen over de
eigenschappen van een attitudeobject.
Het doel van dit soort attitudes is de plus- en minpunten van een object zo te
classificeren dat we snel kunnen bepalen of we er iets mee te maken willen hebben of
niet.
Bijvoorbeeld ga je niet je mening over een stofzuiger baseren op je emotie. Je vergelijkt
de plus en minpunten die je eerder met stofzuigers hebt ervaren en daar baseer je je
mening op
Op affect gebaseerde attitudes:
Attitudes die meer gebaseerd zijn op iemands gevoelens en waarden ten opzichte van
het attitudeobject dan op zijn eigen opvattingen over de eigenschappen van het
attitudeobject.
Soms vinden we een auto gewoon mooi, los van de vraag hoeveel benzine hij verbruikt.
Veel onderwerpen zoals politiek, seks en religie hebben vaan op affect gebaseerde
attitudes. Heel veel mensen stemmen in de politiek ook eerder met hun hart dan met
hun hoofd.
Op affect gebaseerde attitudes kunnen uit de volgende bronnen ontstaan:
Waarden: zoals hun fundamentele religieuze en morele opvattingen.
Gevoelens: over zaken zoals euthanasie en orgaandonatie zijn vaak meer
gebaseerd op ons besef van waarden dan op feiten.
Sensorische reactie: voorkeur voor smaak van chocolade, ondanks alle calorieën.
Esthetische reactie: bewondering voor een schilderij of de kleur van een auto.
Conditionering: je hebt twee soorten conditionering:
- Klassieke conditionering: stel je ging vroeger altijd naar je oma waar je altijd
liefde kreeg en het huis ruikt naar veel stof enz. wanneer je dan jaren later
diezelfde geur weer ruikt, zal dat gevoelens van liefde omhoog brengen.
- Operante conditionering: stel je hebt een blank kind dat vrienden wordt met
een gekleurd kind en de vader van het blanke kindje is overduidelijk
afkeurend. Dan zal dat blanke kind het gekleurde kind associëren met
negatieve gevoelens.
, Dus hier verandert gedrag als het wordt gevolgd door een beloning of straf.
Priming: stel je bent geprimed met het concept gezondheid. Dan zal je minder
snel geneigd zijn voor dat doosje bonbons te gaan dan wanneer je bent geprimed
met het woord smaak
Hoewel de affecte attitudes op verschillende manieren kunnen ontstaan, horen ze toch
thuis in één categorie omdat ze:
1. Niet het gevolg zijn van een rationele beoordeling van de kwestie.
2. Niet bestuurd worden door logica (zelfden gevoelig voor overredende
argumenten)
3. Vaak verband houden met iemands waarden, zodat een poging om die attitudes
te veranderen in feite een uitdaging van die waarden inhoudt.
Op gedrag gebaseerde attitudes: hier vind je de attitude door je gedrag te
observeren en vanuit daaruit je attitude te diagnosticeren.
‘Nou ik denk dat ik sporten wel leuk vind, ik loop vaak hard en ga vaak naar de
sportschool.’ Is een voorbeeld van een op gedrag gebaseerde attitude.
Bij bijvoorbeeld de vraag, ‘hoe moreel ben je?’ zullen mensen terug gaan kijken naar de
momenten dat ze moreel hebben gehandeld en gebaseerd op die herinneringen
beoordelen hoe moreel ze zijn.
7.1.2 expliciete versus impliciete attitudes
Expliciete attitude:
Attitude die we bewust onderschrijven en gemakkelijk kunnen reproduceren.
Je kan makkelijk de vraag beantwoorden, wat vind jij van positieve discriminatie?
Impliciete attitude: attitude die onwillekeurig, onbestuurbaar en vaak onbewust is.
Opgroeien in een cultuur waar minderheid discriminatie erg aanwezig is kan later
onbewuste attitudes ontwikkelen zoals extra voorzichtig zijn in de nabijheid van een
Marokkaan. Terwijl dat kind in zijn bewuste attitude juist heel positief is over alle rassen.
(expliciete attitude)
Mensen kunnen verschillende expliciete en impliciete attitudes hebben over hetzelfde
onderwerp. Dit komt omdat impliciete attitudes meer in onze jeugdervaringen geworteld
zitten en expliciete attitudes meer in onze recentere ervaringen ontstaan.
7.2 attitudes en het voorspellen van gedrag
In de jaren 30 was er een man Lapiere die samen met een Aziatisch stel een toeristische
rondrit had gemaakt over het Amerikaanse platteland. In die tijd waren er veel
vooroordelen tegen Aziaten dus was Lapiere nerveus over wie hen zou willen serveren in
restaurants. Tot zijn verbazing hadden 250 van de 251 restaurants er geen probleem
van gemaakt. Later wilde hij hier verder onderzoek naar doen en had hij een brief naar
al die restaurants geschreven en gevraagd of zij bereid waren een Aziatisch stel te
serveren. Maar 1 restaurant zei daar geen problemen mee te hebben.
Attitudes zijn dus slechte voorspellers van gedrag.
Attitudes kunnen gedrag wel voorspellen, alleen onder hele specifieke voorwaarden. Een
sleutelfactor voor het voorspellen van gedrag is of het gedrag dat je probeert te
voorspellen, gepland of spontaan is.
7.2.1 spontaan gedrag voorspellen
Je kan alleen attitudes spontaan voorspellen als ze heel toegankelijk voor je zijn.
Attitudetoegankelijkheid: de sterkte van de associatie tussen het object en de evaluatie
gemaakt door het betreffende persoon. Die sterkte wordt meestal opgemeten door de
snelheid van de reactie van het persoon.
Hoge attitudetoegankelijkheid: je attitude naar het object komt gelijk omhoog zodra je
het ziet of eraan denkt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rooshxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.