Hoofdstuk 4 sociale perceptie
Hoe we andere mensen begrijpen
4.1 Non-verbale communicatie (1blz)
Sociale perceptie: de manier waarop we ons een indruk vormen van en conclusies
trekken over andere mensen.
Non-verbale communicatie: verwijst naar de manier waarop mensen opzettelijk of
onopzettelijk zonder woorden communiceren. Dit kan verwijzen naar
gelaatsuitdrukkingen, stemgeluid, gebaren, lichaamshouding en –beweging, aanraking of
oogcontact.
Menselijke wezens en verwanten daarvan hebben spiegelneuronen: neuronen die
reageren als wij zelf een handeling verrichten en een ander deze handeling zien
verrichten.
Deze neuronen lijken de basis te vormen van onze empathische vermogens, en zijn
bijvoorbeeld betrokken bij: ‘gapen werkt aanstekelijk’.
Non-verbale communicatie vervullen verschillende functies in de communicatie:
Het helpt bij het uitdrukken en opmerken van:
- Emoties
- Attitudes
- Persoonlijkheid
We drukken bijvoorbeeld onze kwaadheid uit door onze ogen te verkleinen en onze
wenkbrauwen en lippen samen te trekken.
De reden waarom emoji’s zo populair zijn: ze helpen de lacunes te vullen die ontstaan
door het ontbreken van non-verbale signalen in dergelijke communicatie.
4.1.1 Gezichtsuitdrukkingen van emoties (3 blz)
De belangrijkste vorm van non-verbale communicatie is de gezichtsuitdrukking.
Evolutie en gelaatsuitdrukkingen
Charles Darwin was degene die begon met het onderzoeken van gelaatsuitdrukkingen.
Zijn onderzoek heeft op vele terreinen invloed gehad. Er wordt hier gefocust op de
stelling dat de belangrijkste emoties die door het gezicht worden uitgedrukt universeel
zijn:
Alle mensen coderen deze emoties op dezelfde manier; ze drukken emoties op dezelfde
manier uit.
Mensen kunnen die emoties dan decoderen, ook wel het interpreteren van de betekenis
van non-verbaal gedrag.
Darwin stelde dat gelaatsuitdrukkingen overblijfselen zijn van fysiologische reacties die
ooit nuttig waren. Als de allereerste mensen iets in hun mond kregen wat afschuwelijk
smaakte, zouden ze van afkeer hun neus optrekken en het voedsel zo snel mogelijk
uitspugen. Net als dat je bij angst het gezichtsveld wordt verruimd; we ademen meer
lucht in en de oogbewegingen versnellen.
Het vermogen om emoties te decoderen is crosscultureel: het is een algemeen
menselijke eigenschap en niet het product van afzonderlijke culturele ervaringen.
Niet elke emotie is echter door elke cultuur te decoderen. Trots wordt bijvoorbeeld
alleen herkend door de Verenigde Staten, Italië en Burkina Faso, wat het dus een
crossculturele emotie maakt.
Waarom is decoreren soms moeilijk?
, Een van de redenen waarom decoderen moeilijk is, is omdat er sprake is van
vermenging van affect: dit houdt in dat een deel van je gezicht de ene emotie kan
uitdrukken terwijl het andere deel van je gezicht een andere emotie uit.
Ten tweede kunnen aspecten van dezelfde gezichtsuitdrukkingen verschillend gezien
worden, afhankelijk van de context en andere signalen.
Ook verloopt tegenwoordig heel veel communicatie online wat decoderen een stuk
moeilijker kan maken omdat dingen verkeerd geïnterpreteerd kunnen worden.
4.1.2 Cultuur en de vormen van non-verbale communicatie (1,5blz)
In westerse culturen is het bijvoorbeeld ontmoedigt om als man te huilen terwijl
vrouwen dat wel mogen. In Japan mogen vrouwen niet te groot lachen en moeten dan
hun grote lach achter hun hand verbergen, terwijl westerse vrouwen zo hard mogen
lachen als ze willen.
In westerse cultuur is er veel wantrouw naar mensen die je niet in de ogen aankijken
tijdens het praten.
De verschillende gedragingen die per cultuur verschillen noem je manifestatieregels
Bepaalde gebaren met duidelijke definities die in die verschillende culturen voorkomen
noem je dan emblemen. Hierbij kun je denken aan het buigen in het Japans of het oke-
teken wat bij Amerikanen en Europeanen bekend is.
4.2 Eerste indrukken: snel en hardnekkig (1,5blz)
Onderzoek laat zien dat je je eerste indrukken vormt op grond van gezichtsuitdrukkingen
binnen 100 milliseconden.
Je kan bijvoorbeeld aan de hand van gezichtsuitdrukkingen makkelijker raden wat
iemands seksuele geaardheid is. De resultaten die naar voren kwamen waren hoger dan
mogelijk was bij toeval.
Thin-slicing: conclusies trekken over iemands persoonlijkheid gebaseerd op extreem
kortdurende uitingen van gedrag (zoals non-verbale communicatie). Vaak zijn deze
beoordelingen redelijk accuraat.
Iemand met een babyface wordt sneller gezien als naïef, warm en onderdanig.
4.2.1 De aanhoudende invloed van eerste indrukken (1,5blz)
Eerste indrukken kunnen een langdurige invloed hebben op de manier waarop we de
daarop volgende informatie interpreteren. Stel je hebt als eerste indruk dat mark een
intelligent persoon is. Dan zul je de informatie die mark vertelt sneller vertrouwen als
correct dan wanneer je het hoort van iemand waarbij je een onintelligente eerste indruk
bij hebt overgehouden.
Het kan ook aan de volgorde liggen waarin je een beschrijving van iemand krijgt. Als je
bij een beschrijving begint met alle positieve punten en eindigt met de negatieve punten
zul je waarschijnlijk een positiever beeld krijgen dan bij iemand die bij de negatieve
punten begint.
Primacy effect: de eerste dingen die we over iemand te weten komen kleurt de manier
waarop we volgende informatie interpreteren.
Aan de hand van schema’s en het primacy effect kun je eigenschappen voorspellen die
gelinkt zijn aan de al bekende eigenschappen.
iemand die invloedrijk en dominant is kan ook capabel en ondernemend worden
genoemd. of iemand die mooi is wordt gelijk positieve eigenschappen toegeschreven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rooshxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.