Samenvatting week 2
Anamnese – algemeen
- Aard (schilfering? Blaasjes? Pukkeltjes?)
- Aanvang (heel belangrijk)
- Ernst
- Oorzaak
- Beloop, behandeling gehad? (verdwijnt het of wordt het erger)
- Lokalisatie(s)
Diagnostische middelen:
- 20 cm afstand bekijken met het blote oog
- Voelen
- Dermatoscoop pigment, haren, schurft (deltateken)
- Wanneer je niet weet biopt nemen, 3 tot 4mm in de diepte
Tumor = een gezwel en zegt niets over goed of kwaadaardig
Pre – maligne
2 soorten:
1. Aktinische keratose
2. Morbus Bowen
1)Aktinische keratose
- een groei/ verspreiding van atypische (= anders dat de rest)
keratinocyten, nog zonder infiltratie in de dermis.
- Dus in feite een carcinoma in situ (kiemfase)
- afwijkingen beperkt tot het onderste 1/3 tot 2/3 van de epidermis
- Parakeratose hoorn
- Basaalmembraan intact
- Geen uitbreiding dermis ; beperkt tot 1 gebied is goedaardig
Prevalentie:
- Sterk stijgende incidentie (nieuwe gevallen), jaarlijkse stijging van
5.2%
- Prevalentie: 11-25% bij 40 plussers, 34% van de mannen zijn 70+
- 6-26% van de bevolking hebben AK’s
- Oorzaak: Ultraviolet licht
- Lokalisatie (man vrouw verschillen), zon beschenen huiddelen
- Hoofd, oor, neus, decolatte, armen, benen
Beloop:
3 opties:
- persisteren
- spontane regressie
- progressie naar invasief SCC (kwaadaardig plaveiselcelcarcinoom,
0.025-25%)
- kan hier heel oud mee worden Geen mogelijkheid om te voorspellen!
Prognose: Goed
,Klinisch beeld:
• Asymptomisch, soms jeuk of steken
• Kleur: erytheem, roze tot bruin
• Grootte: mm tot 2 cm
• Voelt: zandkorrel, schuurpapier textuur
• Schilfers, erosie, keratose
hoornplug - Cornu cutaneum
Behandeling:
- Cryotherapie
- Aldara/efudix/picato (patiënt krijgt eerst ergere uitslag en daarna wordt het minder)
- Curettage/coagulatie
- Photo Dynamic Therapy
1-Bij PDT wordt het geneesmiddel (verwerkt in een crème) aangebracht op de aangedane plek, die
een fotosensitive stof produceert in de huid.
2-Na een aantal uren zijn de werkzame stoffen van het geneesmiddel selectief voor de kwaadaardige
cellen die vernietigd dienen te worden. Vervolgens worden de aangedane cellen belicht met rood
licht, waardoor deze afsterven.
3-Na enkele weken worden ze vervangen door nieuwe, gezonde huidcellen.
PDT combineert een hoge mate van effectiviteit met een cosmetisch goed resultaat, omdat de
gezonde huid niet wordt aangetast.
2)Morbus Bowen
In situ plaveiselcel carcinoom (in de kiemfase)
In situ = lokaal, op dezelfde plek
Klinisch:
- Scherp begrensde, langzaam groter wordende
erythemato-squameuze plek. Lijkt op eczeem of psoriasis.
- Vaak crustae aanwezig.
- Soms zijn ze gepigmenteerd.
- bij ouderen (rond de 70 jaar, vooral vrouwen).
- Circa 75% op de onderbenen. Maar in principe kan het overal zitten (gelaat, vingers,
benen, genitaal, perianaal, subunguaal en periunguaal).
- Meestal zijn het solitaire laesies, soms (10-20%) multipel.
- Multipele morbus Bowen wordt vooral gezien bij patiënten met een immuunstoornis
, - Begint als klein rood vlekje met enige witte schilfering dat zich geleidelijk onregelmatig
uitbreidt. Later ontstaat crustae en de begrenzing is meestal scherp.
- De laesie is iets verheven en vlak
- Chirurgische excisie . alternatieven: cryotherapie, fluorouracilcreme
- In tegenstelling tot AK
atypische cellen over de
gehele epidermis dikte
- wanordelijke cellen
- haarfollikels ook aangedaan
- basale laag is intact net als AK
lijkt op eczeem, wanneer meerdere plekken is het
psoriasis of eczeem
behandeling:
Zelfde als aktinische keratose
Cryotherapie
Aldara/efudix/picato
Curettage/coagulatie
Photo Dynamic Therapie
Maligne
Huidkanker is de meest voorkomende kankertype in Nederland
2010 Huidkanker 45.000 ( 13.357 borstkanker, 12.852 darmkanker, 11.674 longkanker)
Snelste stijger 5-9% per jaar
Nederland staat in de top 3 voor melanoom en top 5 non melanome (BCC, PCC)
Risicofacotren BCC, PCC, M
Huidkanker Exogeen Endogeen
BCC Acutane UVS Positieve voorgeschiedenis
Intermitterende UVD huidtumoren
Zonverbranding Pigmentstatus
Actinisch beschadigde huid Geslacht en opgelopen leeftijd
Chemicaliën
PCC Columulatiebe UVS Pigmentstatus
Actinisch beschadigde huid Geslacht en opgelopen leeftijd
Roken Immuunsupressie
Ioniserende straling Chronische wonden
Humaan palliomavirus Positieve voorgeschiedenis
Latrogene immuunsupressie huidtumoren
Chemicaliën
M Acutane UVS Pigmentstatus
Intermitterende UVD Opgelopen aantal naevi
Zonverbranding Atypische naevi
Genetisch
