Dit is een samenvatting van ALLE tijdvakken van geschiedenis. Het is gebaseerd op het boek + extra aantekeningen. Daarnaast maken de dikgedrukte begrippen het erg overzichtelijk! Inclusief alle kenmerkende aspecten.
Tijdvak 1: Jagers en Boeren
Prehistorie
x-3000 vC
Jagers-verzamelaars en later agrarisch
Kenmerkende aspecten:
De levenswijze van jagers-verzamelaars
De landbouwrevolutie
De eerste steden
1.1 De agrarische revolutie
Van prehistorie naar historie
Archeologie houdt zich bezig met prehistorie en maakt gebruik van ongeschreven bronnen
Historie is een beschrijving vanaf ontstaan van het schrift en maakt gebruik van geschreven
en ongeschreven bronnen → prehistorie
Methale = Hermeneutiek: de context is nodig om iets te begrijpen
Landbouwrevolutie: 10.000 jaar geleden
Neolithische revolutie / Sedentaire revolutie
Kunstmatige selectie = bepaalde eigenschappen worden bewust geselecteerd bij het fokken van
dieren of planten
Domesticatie = aanpassen van eigenschappen dieren en planten voor dienst mensen
Vrijstelling en specialisatie
Landbouwrevolutie → voedseloverschot → vrijstelling, specialisatie, handel → dorpen worden
steden met hiërarchie -> schrift, beschaving
Landbouwrevolutie in NL
5.000 vCr
35.00 vCr: hunebedbouwers
50 vCr: schrift, maar wel van Romeinen
1.2 Het ontstaan van steden
Het ontstaan van het schrift → Vruchtbare Halve Maan
5.000 vCr in Mesopotamië
Vruchtbaar gebied, ten tijde van de Sumeriërs (5.300-2.300 vC), ontwikkeling grote steden
Handelaren gingen voorraden bijhouden → groeit uit tot spijkerschrift
Eerste beschavingen die schrift, religie, wetgeving, bestuur en stedenbouw kennen:
Sumerië: Babylon: Egypte:
- Uitvinder wiel - vanaf 1900 vCr machtigste stad - vruchtbare Nijldal
- Wiskundigen, 60-tallen - wereldwonderen - natuurlijke bescherming
- 7 daagse week - farao’s
Middelen van bestaan: jagen en verzamelen
Samenlevingstype: jager-verzamelaars
,Economie: jagen en verzamelen
Politiek: kleine nomadische groepen, dus geen georganiseerd bestuur
Sociaal: weinig sociale verschillen. Strikte rolverdeling tussen man en vrouw
Cultuur: magische jacht- en vruchtbaarheidsrituelen en grafgiften
,Tijdvak 2: Grieken en Romeinen
Oudheid:
3000 vC-500 nC
Agrarisch-urbaan
Kenmerkende aspecten:
Wetenschap en politiek in de Griekse stadstaat
De Grieks-Romeinse cultuur
De groei van het Romeinse imperium en de daarmee gepaard gaande romanisering
Confrontaties tussen de Romeinen en Germanen
Het ontstaan van het joden- en christendom
2.1 De Griekse democratie
Griekse Polis = stad met in het midden op de heuvel een acropolis= midden vd stad
Athene:
Adel was de baas en leefden op platteland
Mensen in de stad waren ontevreden
Cleisthenes greep de macht op een onwettige manier → hij verdeelde Athene in 3 delen
Deze 3 delen werden weer onderverdeeld in districten
Elk gebied mocht iemand sturen naar volksvertegenwoordiging
Boulé = Raad van 500 → dagelijks bestuur Athene, elke maand werden weer nieuwe leden
gekozen
Atheense burgers die mogen meepraten komen samen op Agora = plein waar burgers
mening geven → later Pnyx = openluchttheater op een berg bij de stad
Atheense burger:
je moet vrij zijn
man
uit Athene
Schervengericht = 1x per jaar iemand uit de Polis wegstemmen om tirannie te voorkomen
Olympische goden
De grieken vereerden allemaal dezelfde goden.
mythen = verhalen over de goden
Zeus oppergod
→ broers: Poseidon: zee
Hades: onderwereld
Goden specifieke taken
Grieken gebruiken mythen en goden om onbegrijpelijke verschijnselen te verklaren
Om goden iets te vragen werden offers gebracht in een tempel
orakel = geeft boodschappen van goden door (Orakel van Delphi)
Natuurfilosofen
verklaarden wereld om hun heen
begin van wetenschap, ratio, natuurkunde, wiskunde, geneeskunde, politiek, ethiek
Socrates: doorvragen, ‘het enige dat ik weet, is dat ik niks weet’
, 2.2 Hellenisme
Alexander de grote en de verspreiding van Griekse cultuur
338 vCr - Philippus wordt koning van Griekenland
Griekse stadstaten verdeeld door oorlog
334 - 323 vCr - veldtocht Alexander de Grote (groot succes)
geniaal legeraanvoerder met modern leger
speelde in op de lokale gebruiken en gevolgen
liet veroverde landen haar gang gaan → geen opstanden
Hellenisme = versmelting van de Griekse cultuur met andere culturen. In het hele gebied ontstond
een hellenistische cultuur
Griekse architectuur:
keken hun beelden af van de Egyptenaren
beweging in beeld
perfectie
zuilen (dorisch, ionisch, korintisch)
symmetrie
theaters (tragedie / komedie)
2.3 De Romeinse Republiek
Romeinse Rijk: van republiek naar keizerrijk (509-24 vC)
Koningstijd: → Republiek → Keizertijd
- 753-509 vCr - 509-24 vCr - 24 vCr-476 nCr
- monarchie - macht verdeeld over - burgeroorlogen consuls
- geen schrift verschillende functies - keizer
- voorwerpen - bestuurder voor jaar - consuls en senaat blijven,
- consul = belangrijkste functie weinig macht
- senaat (rijke mannen) = meeste macht - monarchie
- aristocratie / oligarchie
Julius Caesar (100-44 vCr): van republiek tot keizerrijk:
senaat kreeg nieuwe tegenstanders door moord op Caesar
na nieuwe burgeroorlog komt zijn achterneef Octavianus als overwinnaar uit de strijd
→ Augustus = de Verhevene → 1e keizer van RR
Romeinen proberen rijk wel te verbinden:
munt
wegen
theaters
wetten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nathaliej. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
