8 gehaald ! Alle uitwerkingen van de colleges van filosofie voor het vak Filosofie van de studie : Pedagogische Wetenschappen aan de universiteit van leiden
+ het gehele boek samengevat
De grenzen van de democratische rechtstaat: wel of geen vrijheid inleveren?
Haviken:
• Krachtdadig optreden
• Democratie behouden door vrijheid te beperken
Duiven:
• Principes en grondrechten van democratie aanhouden
• Oorzaken wegnemen
Vaccinatie plicht tegen corona?
• Als we iedereen verplichten zich te laten vaccineren kan de samenleving weer open
• Artikel 11 van de grondwet: ‘Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen
beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam.’
Belangrijke principes van de rechtsstaat
• Vrijheid
• Gelijkheid
• Bescherming tegen macht van regering
• Scheiding van kerk en staat
Trias politica: de scheiding der machten
Universele verklaring van de rechten van de mens
, • Rechten botsen met elkaar
• Paradox: mag je individuele vrijheid inperken om veiligheid van velen te garanderen? Weegt
belang van collectief zwaarder dan dat van het individu?
Klassieke politieke filosofie
Grondleggers van de moderne burgerlijke samenleving
• Filosofen van het sociaal contract: we leven samen met het oog op wederkerig voordeel
(sociaal contract)
Natuurstaat & sociaal contract
• Hoe zou het zijn als er geen regels, wetten, normen, rechten en plichten bestonden.
• Hobbes, Locke en Rousseau hebben verschillende beelden van de natuurstaat
• Natuurstaat kan geen stand houden
• Regel verhoudingen, rechten en plichten tussen burgers onderling en tussen burgers en
overheid
• Natuurrecht is onlosmakelijk verbonden met mens-zijn
• Bescherm vrijheid en gelijkheid – afnemen betekent aantasting van mens-zijn
• Startpunt voor natuurwetten
Hobbes
Natuurstaat
Drie uitgangspunten:
• Iedereen is van nature gelijk
• Mens is een individu
• Relaties uit eigenbelang
• Geluk is eindeloze beweging van verlangen
• Gedreven door wedijver en wantrouwen
• Verlangen naar macht
• Permanente onzekerheid en dreiging
• ‘ Het menselijk bestaan is er eenzaam, armoedig, afstotelijk, beestachtig en kort.’
Sociaal contract
• Streef naar vrede zolang daarop hoop is
• Draag recht op vrijheid over aan soevereine macht
• Autoritair, met straffe hand
• Zelfs als die leider niet perfect is
Linkje van Hobbes
John Locke
Natuurstaat
• Mensen vrij en onderling gelijk
• Een leven in vrede zonder gezag
• Natuurlijke rechten: vrijheid en gelijkheid
• Niemand is onderworpen aan een ander
• Streef belang van hele mensheid na
• Mijn belang is jou belang
• Respecteer het leven, gezondheid, vrijheid en eigendommen van zelf en anderen
• Niet iedereen zal zich eraan houden
• Iedereen speelt voor eigen rechter
, • Onpartijdige rechter nodig
• Macht nodig ter uitvoering
• Recht op eigendom: iets word van jezelf wanneer je de arbeid verricht
• Aarde is bestemd voor ijverige, mag niet worden verspild
• Probleem begint bij geld
Sociaal contract
• Scheiding der machten
• Rechten overdragen om natuurlijke rechten op vrijheid en gelijkheid te bewaken
• Maar volk heeft stem
• Deelnemen aan samenleving is toestemmen
Linkje van Locke
Rousseau
Natuurstaat
• Mensen zijn vrij, onafhankelijk van anderen
• Genoeg aan zichzelf
• Geen besef van goed en kwaad
• Eigenliefde en medelijden
• Geen privé bezit
• Probleem ontstaat bij privé eigendom
• Eigendom vraagt om wetten en regels
• Wederzijdse afhankelijkheid
• Wedijver en rivaliteit
• ‘We worden de slaaf van onze zucht naar rijkdom, macht, aanzien en eerzucht’
Sociaal contract
• Wetten en regels vereist die natuurlijke vrijheid en gelijkheid onherstelbaar vernietigen
• Rechten overdragen aan gemeenschap als geheel
• Algemeen belang is eigen belang. bv. censuur
Linkje Rousseau
Hedendaagse politieke filosofie
Sociale ongelijkheid
• Armoede tast menselijke waardigheid aan
• Maar waarom zorgen voor andere?
John Rawls
• Een theorie van rechtvaardigheid
• Hoe kunnen we beoordelen of iets rechtvaardig is
• Geen natuurstaat maar oorspronkelijke situatie
• Rechtvaardigheid is een principe
Van gedachten wisselen: hoe verdeel je de sociale primaire goederen
• Rechten en vrijheden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikkibruinen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.
