Hoorcollege & Leerstof week 7
Nieuwsproductie, nieuwswaarden en medialogica
Leerstof:
- Harcup, T., & O’Neill, D. (2001). What Is News? Galtung and Ruge revisited. Journalism Studies, 2(2),
261–280. https://doi.org/10.1080/14616700118449
- Strömbäck, J., & Esser, F. (2009). Shaping politics: Mediatization and media interventionism. In K. Lundby
(Ed.), Mediatization: Concept, changes, consequences (pp. 205-223). New York: Peter Lang. https://
doi.org/10.5167/uzh-29325 (Koppelingen naar een externe site.)
Media en publieke opinie
Nieuwsproductie, drie onderwerpen
1. Medialogica en mediatisering
2. Nieuwswaarden
3. Nieuwsbronnen
3 belangrijke vragen
• Waarom is de aandacht van de media belangrijk?
• Wat is medialogica/mediatisering?
• Welke overwegingen zijn belangrijk voor journalisten bij het maken van nieuws?
Loris Luyendijk (journalist):
• ‘Nieuws is een uitzondering op de regel. En we leren van deze uitzonderingen (bv rampen,
politieke schandalen, etc.)
• CNN effect: bepaalde berichtgeving kunnen publieke opinie veranderen, maar ook de druk op
regering. “Global television networks, such as CNN have become decisive actor in determining
policies and outcomes of significant events.” CNN is belangrijke publieke omroep waar veel
mensen naar keken.
• Aandacht van media kan de publieke opinie veranderen en daardoor kan ook beleid
aangepast worden.
• Pseudo-event: bepaalde media-aandacht kan effect hebben op de publieke opinie. Politieke
partijeen zijn hier bewust van en maken hier gebruik van. Ze creëren zelf een media-event,
waardoor er meer aandacht voor dat onderwerp wordt veroorzaakt en daarmee de publieke
opinie veranderd.
Kenmerken van pseudo event (georganiseerd media)
• Dramatisch
• Gepland
• Duidelijk afgebakend qua tijd en plaats
• Belangrijkste: “ze zouden niet hebben plaatsgevonden als media aandacht er niet was geweest.”
• Ook wel ‘event planned to receive media publicity’ genoemd.
• Daniel Boostin: ‘Een pseudo-event is eigelijk altijd een door van interview, gepland en
voorbedacht.’
Voorbeeld pseudo event
• Irak oorlog, iedereen was klaar met oorlog en Bush moest ervoor zorgen dat mensen deze
oorlog wel zouden steunen en er iets positief aan over zouden houden. Hij gaf daardoor
‘Mission accomplished speech’ om de publieke opinie te veranderen terwijl de oorlog eigenlijk
nog helemaal niet voorbij was.
Samenvattend
• Media zijn belangrijk door bijvoorbeeld:
• CNN effect
,• Pseudo events
• Medialogica: “de macht om te bepalen wie en wat (politiek) relevant is, wordt door een groot
deel bepaald door de media.
Media-logica
Mediatization: structural change where
institutions become more dependent on media.
Mediation is kleiner en valt onder
Mediation: “communication mediatization.
and interpretation through
media in concrete
situations.
• Artikel: Shaping politics: ‘mediatization and media interventionism. Door: stormback en
Esser.
• Esser en Stromback vinden mediatisering een proces gericht concept. Het gaat over
toename van media. Vergelijk het bijvoorbeeld met globalisering.
Definities gegeven in artikel van mediatisering:
1. “Changes associated with communication media and their development” (Schulz 2004)
2. “The process whereby society to an increasing degree is submitted to or becomes
dependent on, the media and their logic.”
3. “A process in which there is a development toward increasing media influence”
Mediatisering vs mediated communication
• Mediated communication -> kleiner dan mediatisering. Bv: “Ik communiceer iets naar een
publiek.” Overbrengen van een boodschap via de media
• Mediatisering: groter gaat over een proces hoe belangrijk media in de samenleving is. Gaat
over structurele veranderingen.
Mediatization of politics as a 4-dimensional concept.
Most important source of information 1 Most important source of information: media.
experiences or interpersonal commutation. ->
Gaat over hoe belangrijk media nou is, welke rol speelt het.
Media content mainly dependent on political 2 Media mainly independent of political institutions.
institutions ->
We zijn onafhankelijk van politieke instituties. We kunnen zelf kritisch nadenken over
belangrijke gebeurtenissen in onze samenleving.
Media content mainly governed by political logic. 3 Media content mainly governed by media logic
->
Media boodschappen worden bepaald door media logica. De journalist heeft steeds meer
een sterke invloed.
Political actors mainly governed by political logic. 4 Political actors mainly governed by media logic.
->
Politieke partijen regeren hierop. Hoe kan ik via de media de publieke opinie beïnvloeden.
, Artikel die inzicht geeft vanuit een historisch perspectief over de veranderende
journalistiek.
Veranderende journalistiek
• Partij logica tot 1970 -> publieke logica tot 1990 -> Media logica na 1990.
1e dementie
• Partij logica/partisan logic = media identificeren zich met de partij/kiezers. In NL: katholieke,
protestantse, socialistische, liberalen hadden allemaal hun eigen kranten en programma’s.
• Publiek wordt geadresseerd als onderwerp (top-down wijze van communicatie). Politiek partijen
gebruiken media om het electoraat te informeren.
• De rol van de journalist afhankelijk, spreekbuis (nauwe band met politieke partijen)
• Rapportage is gekleurd, inhoudelijk.
• Journalistiek metafoor is schoothond.
3e dementie
• Media logica (media logic) = media identificeren zich met het publiek.
• Publiek wordt geadresseerd met consument (wensen en verlangens van het publiek zijn
belangrijker door concurrentie en commercialisering).
• Rol van journalist is dominant, entertaining en cynisch.
• Type rapportage is interpretatief, minder inhoudelijk.
• Journalistieke metafoor is cerberus, meerkoppige hond die heel kritisch is, waakhond.
Samenvattend media-logica
1. Media en media-aandacht zijn belangrijk (mediacratie)
2. Media producenten hebben eigen logica
Zelfde idee over wat aantrekkelijk is: media volgen elkaar.
Scherpe concurrentie: media willen scoren.
3. Actoren (bijvoorbeeld politici) anticiperen op wat media willen.
4. Deze mediaregels verdringen andere overwegingen. Bijvoorbeeld vermaken is belangrijker
dan informeren.
Extra uitleg mediatisering
• Het is een proces
• Relatie tussen politiek en de media
• De dementies even aan in welke mate de politiek is gemediteerd. In hoeverre de maatschappij
afhankelijk wordt van de dimensies.
Dimensie 1: Media is belangrijkste bron van informatie.
Dimensie 2: Media onafhankelijk van politieke instituties functioneren.
Dimensie 3: Mate waarin media-inhoud bepaald wordt door nieuwswaarden als negativiteit en
conflict en gedreven wordt een groot publiek aan te spreken.
Dimensie 4: Pseudo-events, politici gaan strategisch nadenken.
Medialogica past het beste bij de derde dimensie.
Nieuwswaarden
Wie bepaald nieuws?
1. Gate keeper: studie die gaat over de individuele journalist die bepalen wat nieuws is en wat
gepubliceerd wordt.
• Mr Gates anoniem persoon, wire-editor, diegene krijgt nationaal en internationaal nieuws
binnen en bepaald wat in de prullenbak wordt gegooid en wat niet. Hieruit bleek dat deze
keuzes heel erg subjectief zijn.
• Onderzoek rond 1950.