Samenvatting
samenvatting geschiedenis tijdvak 9
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
samenvatting over tijdvak 9. heb mijn se met een 7.3 afgerond
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Tijdvak 9.9.1 Oorlog en crisis
Oorzaken van de oorlog.
I: Nationalisme: Frankrijk wilde wraak op Duitsland. Duitsland vond dat zij meer recht had op kolonies
en invloed in Europa. Engeland voelde zich bedreigd door Duitsland
II: Wapenwedloop: door de industriële revolutie was de vernietig kracht van wapens toegenomen
III: Bondgenootschappen
IIII: Verstoring marktevenwicht
IIIII: militarisme:
Aanleiding
Moord op de kroonprins Franz Ferdinand
Bondgenootschappen
1) Centralen: Duitsland, Italië, Oostenrijk-Hongarije
2) Geallieerden: Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland
De oorlog breekt uit
Balkan was een veelvolkerenstaat. Nationalisten wilden dat Oost-Hongarije, Bosnië losliet zodat ze bij
Servië konden aansluiten. 28 juni 1914: Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand gedood door
Servische nationalist. Oostenrijkse regering wilden onderzoek instellen in Servië, dit mocht niet en
toen brak de oorlog uit.
Centralen hadden een probleem want Frankrijk en Rusland waren bondgenootschappen en Duitsland
zou van twee kwanten aangevallen kunnen worden.
Oplossing: tweefrontenoorlog. Eerst met snelle aanvalsoorlog Frankrijk verslaan daarna alle kracht
op Rusland richten.
4 augustus vielen Duitse legers België binnen.
Soldaten groeven aan beide kanten van de frontlijn leidde niet tot terreinwinst maar tot dood van
veel soldaten
Steeds meer wapens ingezet, omdat de verdedigingslijn van de vijand niet doorbroken kon worden
1918: Rusland trekt terug. Duitsers konden nu soldaten in het westen inzetten
Duitsers breken frontlijn, kwam snel een einde aan
- Soldaten konden het niet meer aan
- Komst van Amerikaanse soldaten droeg bij aan Duits verlies.
Amerikaanse president besloot deel te nemen
Ideologisch motief: hij wilden zorgen dat volken hun eigen keuzes konden maken, in plaats van bezet
te zijn van Duitsland/ onderdrukt te worden in een veelvolkerenstaat
11-11-1918: Duitsers tekenen Capitulatie: overgave
Het verdrag van Versailles.
I: Duitsland moet alle oorlogsschade betalen
II: mag een klein leger hebben
III: grondgebied afstaan
, De Volkenbond werd opgericht door de Amerikaanse president om de vrede, veiligheid en
democratie te stimuleren. Duitsland en Rusland niet toegelaten.
Bond was te zwak. Verdrag bleek geen vredesverdrag, maar wapenstilstand
De Amerikaanse economie ging niet zo goed.
1. Hoge productie: meer aanbod dan vraag
2. Protectionistische politiek: buitenlandse producten waren duur in de VS door hoge
invoertarieven in te voeren. Zo kochten Amerikanen alleen Amerikaanse producten
3. Amerikaanse producten konden alleen verkocht worden in Amerika omdat Europese landen
op de politiek reageerden met hoge invoertarieven.
4. Ongelijke inkomensverdeling: grote groep arme, kleine groep rijke.
5. Slechte controle banken hadden nauwelijks eisen en bedrijven/particulieren leenden meer
dan goed was.
Beurskrach
Prijs van aandelen steeg
Oktober 1929: Beurskracht aandelenhandel beurs in Wal Street stort in.
Koersen daalden verder, omdat bellegers aandelen verkochte
Gevolg
- Economische crisis
- Meer werkloosheid, minder productie
Vertrouwen op economisch liberalisme: vrijheid zou hertellen, dus politici deed weinig
John Maynard Keynes: overheid moet economie afrennen als het goed gaat, zodat er een spaarpot is
in crisisjaren. Mensen aan het werk zetten meer geld kunnen uitgeven Economische groei.
Franklin D Roosevelt: new deal: bestreed werkloosheid en armoede
I: maximale werktijden
II: minimum loon
III: verminderde crisis
9.2 De Sovjet-unie, een communistische heilstaat?
- ka: rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en massaorganisatie.
- ka: het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën.
Rusland liep veel achter op West-Europa. De bevolking was arm en had geen inspraak. In Rusland
was de macht in handen van tsaar Nicolaas II en een kleine groep vertrouwelingen. Mensen die
democratie wilden of een andere verandering, werden door de geheime politie in de gaten
gehouden. Gingen zij te ver? Gevangenissen, strafkampen.
Rusland leed voortdurend militaire nederlagen
Gevolg: meer kritiek op de tsaar en de regering.
Februarirevolutie: demonstraties en stakingen
Gevolg: aftreden van de tsaar Nicolaas II.
Lenins boodschap: brood, grond, vrede
Grond: wens van de boeren om de landbouwgrond, nu in bezit van de grootgrondbezitters, onderling
te verdelen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper delfingundogdu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79650 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen