Bescherming van de intellectuele eigendom
Hoofdstuk 1 Intellectuele eigendom in het algemeen
Met de term industriële eigendom wordt aangegeven het rechtsgebied van de intellectuele
eigendom minus het auteursrecht en de naburige rechten.
Negen beschermingssystemen IE:
- Het octrooirecht is het exclusieve recht van de uitvinder van een nieuw voortbrengsel
of een nieuw industrieel procedé om gedurende een bepaalde termijn de uitvinding te
exploiteren (hoofdstuk 3).
- Het auteursrecht geeft de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst
enkele exclusieve bevoegdheden met betrekking tot gebruik en exploitatie van zijn
werk (hoofdstuk 4).
- Het merkenrecht geeft de houder van het recht een naar tijd onbegrensd exclusief
recht het betreffende merk voor bepaalde waren of diensten (beide samen te vatten tot:
producten) te gebruiken (hoofdstuk 5).
- Het handelsnaamrecht geeft aan degene die een bepaalde handelsnaam voor een
bepaalde onderneming gebruikt, een zekere vorm van bescherming met betrekking tot
het gebruik van die naam (hoofdstuk 6).
- Het kwekersrecht is het exclusieve recht van de kweker van een nieuw plantenras om
gedurende een bepaalde termijn teelt- en geoogst materiaal van het ras te exploiteren
(hoofdstuk 7).
- Het tekeningen- en modellenrecht geeft de houder van het recht gedurende een in
tijd begrensde periode de bevoegdheid om de tekening of het model als enige te
exploiteren (hoofdstuk 8).
- Het chipsrecht geeft de maker van een oorspronkelijke topografie gedurende een
bepaalde periode het exclusieve recht de topografie te exploiteren (hoofdstuk 9).
- De naburige rechten geven aan uitvoerende kunstenaars, fonogrammenproducenten
en omroeporganisaties de mogelijkheid om gedurende een bepaalde termijn de door
hen verrichte prestaties te exploiteren (hoofdstuk 10).
- Het databankenrecht geeft de producent van de databank het recht de databank
gedurende een in tijd begrensde periode als enige te exploiteren (hoofdstuk 11).
Reguleren van mededinging wordt onder andere gedaan door:
- Belangrijke delen van de wetten betreffende de intellectuele eigendom; en
- De zorgvuldigheidsnorm van art. 6:162 BW (de ongeoorloofde mededinging).
De normering door middel van de zorgvuldigheidsnorm en de normering door IE-systemen
kunnen niet los van elkaar worden gezien.
We kunnen onderscheid maken tussen bescherming van prestaties(octrooirecht/auteursrecht)
en de bescherming van onderscheidingstekens(handelsnaamrecht/merkrecht). Intellectuele
eigendomsrechten die berusten op een geestelijke prestatie zijn begrensd naar duur, voor de
onderscheidingstekens geldt dit principe niet. Hun beschermingsduur kan onbeperkt zijn.
Met betrekking tot de wijze waarop men het uitsluitend recht verkrijgt zijn drie systemen te
onderscheiden:
1. Verlening na een inhoudelijk onderzoek; (zoals bij octrooi en kwekersrecht)
2. Verkrijging door middel van het verrichten van bepaalde formaliteiten
(inschrijfstelsel); (zoals bij modellenrecht of merkrecht(echter niet zuiver)
3. Verkrijging van rechtswege. (zoals bij auteursrecht, handelsnaamrecht, chipsrecht,
naburige rechten en databankrecht)
, De monopolist heeft een exclusief recht bepaalde handelingen te verrichten. We noemen deze
handelingen ‘voorbehouden handelingen’. Derden mogen deze handelingen niet verrichten
zonder toestemming.
Het monopolie levert voor de monopolist voordelen op, voor derden soms nadelen. Het
belang van bescherming van intellectuele eigendom kan andere belangen in de weg zitten. Die
laatste belangen kunnen zo zwaar wegen dat op het monopolie een uitzondering wordt
gemaakt. Bij de bescherming van prestaties is de belangrijkste begrenzing die in duur.
Daarnaast kan de derde tegemoet worden gekomen door middel van een dwanglicentie. De
houder van de dwanglicentie krijgt via een bepaalde procedure het recht voorbehouden
handelingen te verrichten. Over het algemeen zal daartegenover een vergoeding staan. Een
andere belangrijke beperking is uitputting.
Het startpunt van exploitatie is verschillend bij prestaties en bij onderscheidingstekens. Bij de
prestatie gaat het erom dat de monopolist door zijn uitsluitend recht een beloning kan
verwerven voor zijn inspanningen. Een onderscheidingsteken markeert een bepaalde positie
op de markt en die marktpositie levert profijt op.
Drie vormen van exploitatie van een IE-recht:
1. Zelf de voorbehouden handelingen verrichten;
2. Een ander daarvoor contractueel toestemming geven (licentie); (louter
verbintenisrechtelijk)
3. Het recht aan een ander overdragen. (tevens goederenrechtelijk van aard).
Kan op grond van de zorgvuldigheidsnorm bescherming worden ingeroepen van een prestatie
die niet (meer) door een specifieke IE-wet wordt beschermd? Kan men voorkomen dat
anderen van de prestatie gaan profiteren?
Voor de beantwoording van de vraag pleegt de ‘doctrine’ een onderscheid te maken
tussen:
o Het nabootsen van (stoffelijke) producten:
Volgens de HR is het uitgangspunt dat men de vrijheid heeft om producten een
zo groot mogelijke deugdelijkheid en bruikbaarheid te geven. Het nabootsen is
alleen dan ongeoorloofd, indien men zonder aan de deugdelijkheid en
bruikbaarheid afbreuk te doen op bepaalde punten evengoed een andere weg
had kunnen inslaan en men door dit na te laten verwarring sticht (Hyster Karry
Krane). De zorgvuldigheid eist niet dat het product van de verweerder van dat
van de eiser afwijkt op alle punten waarop dat mogelijk zou zijn
(Monte/Kwikform). Er dient rekening te worden gehouden met de opvatting
van het in aanmerking komende publiek, waarbij wensen met het oog op
standaardisering mede in aanmerking genomen dienen te worden
(Klerenhanger-arrest). Maar als exacte gelijkenis daartoe niet vereist is, is die
niet toegelaten (Lego/Mega Brands).
Verwarring veronderstelt onderscheidend vermogen van het object van de
eiser, zonder dat daarbij per se originaliteit of nieuwheid vereist is.
Onderscheidend vermogen wil zeggen dat het product zich uiterlijk van de
andere in de handel zijnde modellen aanmerkelijk onderscheidt, zodat het
product een eigen plaats in de markt inneemt (dit is een andere vorm van
onderscheidend vermogen dan in het merkenrecht!).
De duurbeperking geldt niet voor de op art. 6:162 BW gebaseerde
nabootsingsbescherming (Borsumij/Stenman). Zolang verwarring wordt
gesticht kan op grond van de zorgvuldigheidsnorm worden opgetreden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SamenvattingPlaza. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
