Samenvatting
SAMENVATTING TENTAMEN MINOR PAARD: GEZONDHEID EN GEDRAG
- Instelling
- Hogeschool Van Hall Larenstein (VHL)
Samenvatting van hoorcolleges Gezondheid en het boek Equine Behaviour. Bevat ook oefenopdracht voor Statistiek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTING TENTAMENgezondheid, gedrag & statistiek
1
,GEZONDHEID
GEBOORTE VAN EEN VEULEN
Cyclus merrie
- April-september = dekseizoen
- September-oktober = overgang najaar
- November-februari = winter: niet hengstig
- Februari-april = overgang voorjaar
- Cyclus duurt 21 dagen
- Hengstigheid: 5 tot 7 dagen
- Hoogste bevruchting als merie gedekt wordt 1-2 dagen voor ovulatie (24/48 uur voor einde
oestrus)
- Herkennen oestrus
o Reactie merrie op hengst (hoeveel interesse?)
o Signalen (staart omhoog, vaak plassen, samentrekken vulva)
Dekking
- Natuurlijk dekking
- Kunstmatige inseminatie
o Vers
o Diepvries
Drachtigheidsdiagnostiek
- Echo 14-18 dagen na inseminatie
- Echo 35 dagen na inseminatie
- Uitblijven hengstigheid → kan signaal drachtigheid zijn
- Tweelingdracht = vaak abortus
Spermakwaliteit
- Motiliteit, houdbaarheid, concentratie, morfologie, levend/dood onderzoek, bepaling TNB,
ziektes
Niet drachtig worden kan te maken hebben met
- Endometritis (baarmoederontsteking → vocht blijft achter)
- Cystes (in baarmoederwand)
- Oudere merrie
- Luchtzuigen (na hengstigheid)
➔ Ontsteking vagina > baarmoederontsteking
➔ Bij oude, grote, magere merries
CEM (Contagious Equine Metritis)
- Bacterie ‘Taylorella Equigenitalis)
- Baarmoederontsteking met lichte tot ernstige uitvloeiing
- Verspreiding door natuurlijke dekking
- Aangifte hiervan is niet verplicht, maar wel export eisen
- Hengst kan bacterie ook hebben maar vertoont geen symptomen
Normale dracht
- Na 17-20 dagen kan door rectaal onderzoek drachtigheid bevestigd worden
- Gemiddeld 330 dagen (11 maanden)
2
, - Eerste 7 maanden is extra voeren niet nodig, daarna extra eiwitten, ijzer en vitamines
Baarmoeder met twee hoornen
- Uterus bicornis
- Veulen ligt andersom → kans op zuurstoftekort
- Bevruchte en onbevruchte hoorn
➔ Achterbenen veulen
- Waterblaas is grootste onderdeel baarmoeder
Embryotransplantatie
- Na dekking wordt het embryo uit de donormerrie gespoeld
- Overbrengen in draagmerrie
- Bij goede sportmerries, oudere of jongere merries
- Meer kosten dan bij normale dracht
Abnormale dracht
- Embryonale sterfte → afsterven embryo voor 45ste dag
- Oorzaken
o Endometritis
o Onvoldoende herstel baarmoeder
o Tweelingdracht
o Voeding
o Chromosomale afwijking
o Hormonale factoren
Abortus
= verwerpen voor 300ste dag
- Infectieuze oorzaken
➢ Bacterie, virus, schimmel
- Niet-infectieuze oorzaken
➢ Tweeling, stress, hormonale disbalans, afwijking navelstreng, mechanische factoren
Draaiing van de baarmoeder
- milde koliekverschijnselen
- tweede helft dracht
- diagnose door rectaal onderzoek
- terugdraaien dmv operatie
Hernia ventralis
- palpatie van de breukplaats is pijnlijk
- dracht langer dan 330 dagen = geboorte op gang
- buikverband wachten tot 330 dagen
- biest minder kwaliteit
- soms euthanasie merrie noodzakelijk
Tweelingdracht
- zonder ingrijpen slechte prognose
- rectaal embryo inknijpen
- hormooninjectie
- te weinig bloedtoevoer naar placenta voor beide veulens
Tekenen van aanstaande bevalling
3
, - verandering aan het uier
- maand ervoor begint uier te groeien
- 24/48 uur ervoor zal uier volschieten
- 24 uur kegelen (gedroogde druppels biest)
- Veranderen van uiersecretie
- Verslapping van bekkenbanden
- Zwelling/langer worden vulva
- Sommige merries laten niets merken
Hulp bij observatie drachtige merrie
- Geboortesingel
- Halsteralarm
- Biest testkits
- Geboorte chip vulva
Verloop normale bevalling
➢ Ontsluitingsfase
- Hoofd veulen ligt bij baarmoederwand
- Duur 30 min – 6 uur
- Toename contracties van baarmoeder
- Veulen draait in dorsolaterale positie
- Verwijding van baarmoederhals
- Merrie: zweten, onrustig, slaan staart, kijken naar flanken
- Fase eindigt met breken van de allantochorion (waterblaas) en het aflopen van het
vruchtblaas
➢ Uitdrijvingsfase
- Binnen 10 minuten vruchtdelen zichtbaar (eerst voetjes) anders ingrijpen
- Merrie: meestal liggend
- Totale uitdrijving < 40 min (gemiddeld 20 min)
➢ Nageboorte fase
- Navelstreng breekt vaak spontaan
- Merrie likt veulen
- Veulen probeert te staan
- Binnen 1 uur navelstreng eraf
➢ Binnen 30 min, kans op dummyveulen
Complicaties tijdens bevalling
- Nageboorte niet gekomen binnen 3 uur (= ‘aan nageboorte blijven staan’)
➢ Binnen 6 uur behandeling dierenarts
➢ Nageboorte na controle niet compleet
- Symptomen: koorts, suf, geen eetlust, risico hoefbevangenheid
- Injectie of handmatig verwijderen nageboorte
- Spoelen
- Elke 12 uur temperatuur meten
➢ Te vroeg loslaten placenta = red bag delivery
➢ Cloaca: veulen hoofd/benen liggen te ver naar boven
o Komt niet vaak voor maar risico’s merrie groot
o Therapie: antibiotica/operatie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lydiahagen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53022 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen