GS Samenvatting
Tijd van de ontdekkers en hervormers (1500-1600)
2.1
Vier manieren waardoor Karel de 5e meer macht kreeg was:
o Geslaagde huwelijkspolitiek
o Krijgshandeling
o Familie erving
o Kopen
Karel maakten in 1548 zeventien gewesten los van het Duitse rijk *gevolg*
Erfgoed alleen Habsburgers, nakomelingen of familie geërfd worden.
Nederland is gevormd door 17 losse gewesten
In ruil voor privileges maakte Karel V per gewest afspraken over
belastingen en de wetten.
Karel V was vaak weg als koning, hij was landsheer in elk apart gewest, als
hij er niet was liet hij zich vervangen door een landvoogd(es).
Karel 5e was als koning van Spanje en Duitse keizer vaak door staatszaken
buiten de Nederlanden.
De stadhouder bestuurd in de naam van de landsheer: Karel V. De
stadhouder overlegde zo nodig met de Gewestelijke Staten.
o In die staten zaten de Adel van het gewest en de
vertegenwoordigers van de steden..
De vorst van elke regio moest ook weer veel reizen, daarom moest Karel
andere manier vinden voor besturen zoeken.
o Moderniseren door de Nederlanden meer centraal vanuit Brussel te
regeren.
Karel besloot de Nederlanden vanuit 1 punt te regeren = Brussel =
centralisatie
Soms riep karel alle gewesten bij elkaar = Staten-Generaal.
Grote verandering;
Regels mochten niet langer per gebied verschillen
Oude privileges werden niet meer gerespecteerd.
Mechelen: gerechtshof dat ging optrede als hooggerechtshof voor gehele
Nederlanden.
>onderdanen uit Gelderland in Mechelen voor het gerecht gedaagd
worden.
De gewestelijke rechtbanken en staten kwamen in opstand voor de
centralisatie omdat ze hun macht niet wilde kwijtraken.
Het streven naar zo veel mogelijk zelfbestuur en behoud van oude
voorrechten heet particularisme.
Nadelen particularisme
o Adelen verloren hun macht.
o Adelen raakten hun inkomsten kwijt
, De Nederlanders kregen veel invloed van Martin Luther = een duitser
o In Nederlanden speelden steeds meer protesten tegen het
katholieken geloof.
o Luther bracht dit steeds meer aan spraken en zorgde voor vele
aanhangers in de Nederlanden.
Er kwamen steeds meer protesten in de katholieke kerk. De Nederlanden
hielden zich niet aan de officiële regels van de kerk = ketters
o mensen die zich niet hielden aan de officiële regels van de Kerk.
Van karel moest iedereen Katholiek zijn, vooral zijn onderdanen. Die
mensen moesten zich houden aan plakkaten (wetten) die tegen de
ketters waren.
1555 = Filips ll volgt zijn vader Karel V op.
o Filips was nooit in NL.
o Hij was streng katholiek en vond dat iedereen katholiek moest zijn
o Hij volgde de ketters op.
De mensen streven voor ander beleid, het smeekschrift der Edelen =
protesten = 1566
o Kritiek op harde aanpak van de ketters.
De vorst moest luisteren naar de Staten-Generaal
Mensen smeken Filips ll om normaal te doen
Filips krijgt de brief en werd nog woester en nog strengen.
o Nederlanders worden daardoor ook weer bozer.
2.2
Zowel de paus, bisschoppen, pastoors en kapelaans hielden zich niet aan
de regels.
o Er kwam een aflaat handel.
Met deze aflaat kon je van je zonden afkomen en kwam je
toch nog in de hemel. Het koste alleen wel heel veel geld =
goud.
Maarten Luther ging nadenken over dat je met een aflaat de hemel in
kwam, nergens in de bijbel stond een bewijs daarvoor.
o Hij wilde terug naar de oorsprong van het geloof.
o Iedereen moest volgens hem in de bijbel geloven.
Daar stond de basis in.
o Hij kreeg daardoor het aanhangers.
Luthers kritiek werd niet geaccepteerd door de lieding van de katholieke
kerk en hij werd in de ban gedaan (verbannen).
o Zijn volgelingen werden bestreden.
Luthers bedoeling was de kerk te verbeteren = Hervorming
o Noteerden zijn kritiek in een lijst met 95 stellingen.
Aanhangers van de Hervorming zijn protestanten volgelingen van
Maarten
o Melanchton
o Zwingli
o Erasmus
o Calvijn
Dit zijn kerkhervormers
Luter en Erasmus hadden allebei kritiek op de kerk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NienkePriem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.