College aantekeningen
Hoorcollege Advocatuur & Beroepsethiek week 1
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Hoorcollege aantekeningen Advocatuur & Beroepsethiek week 1 (2022).
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 4 pagina's
Voorbeeld 2 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Week 1: Inleidend college door mr. dr. Robert SandersIntroductie:
Mr. dr. Robert Sanders was acht jaar werkzaam voor de Nederlandse orde van advocaten,
waar hij zich bezig heeft gehouden met gedragsrechtelijke en tuchtrechtelijke zaken. In 2017
promoveerde hij aan de UvA op het advocatentuchtrecht met de dissertatie ‘Orde en
discipline’. Thans is hij verbonden aan De Clercq Advocaten Notariaat in Leiden. Daarnaast
is hij voorzitter van het Tuchtcollege voor Arbeidsdeskundigen en lid van de Commissie
Disciplinaire Rechtspraak van de Nederlandse orde van advocaten en publiceert hij regelmatig
over tuchtrechtelijke onderwerpen.
Dimensie van historische ontwikkeling
We komen ergens vandaan met onze advocatuur. Franse tijd: nieuw rechtsstelsel en nieuwe
vorm van rechtspleging werd ingevoerd. Dus begin 19e eeuw is ons hele maatschappelijke
wereldbeeld op de schop gegaan. Orde van Advocaten is een Frans model en dat is een
voorbeeld voor heel Europa geweest, waarbij de onafhankelijkheid van de advocaten
gewaarborgd kon worden. Met de Franse revolutie hebben we met de advocatuur een
experiment gezien: advocatuur werd afgeschaft. Frankrijk is hiermee eigenlijk de enige
samenleving ter wereld die dat heeft geprobeerd. Iedereen mocht dus voor advocaat spelen; je
buurman of buurvrouw bijstaan voor de rechter bijv. In Frankrijk gebeurde het regelmatig dat
er rechtszaken plaatsvonden waar partijen een potje van maakten. Toen kwam Napoleon aan
de macht, toen had hij problemen: niet alleen de advocatuur was afgeschaft, maar ook de
juridische faculteiten waren gesloten na de Franse revolutie. Napoleon heeft toen het
juridische universitair onderwijs weer ingesteld, dus ervoor gezorgd dat rechters weer werden
opgeleid, dus toen konden advocaten niet achterblijven. Napoleon had wel een probleem met
advocaten, door de positie bij georganiseerde advocatuur. Dat is voor een keizer niet zo
prettig i.v.m. oproer (advocaten kennen de wet, kwamen uit betere kringen (financieel
onafhankelijk) en ze waren goed georganiseerd en ze konden zaken goed verwoorden en
waren niet bang om dat te doen. Daarnaast waren ze bereid hun mond open te trekken in de
vorm van een geheime vergadering (binnen de Orde), dat was voor Napoleon onprettig).
Compromis met eigen Raad van State: Napoleon wilde uitdrukkelijk vastgelegd hebben dat
hij via de Minister van Justitie invloed kon uitoefenen op de verschillende ordes van
advocaten in de steden. Door bijv. de deken aan te wijzen door procureur-generaal.
Vergaderingen van de orde mochten geen ander onderwerp hebben dan de leden van de raad
van de orde, dus het bestuur. Die regels werden ook in NL ingevoerd, want we waren Franse
staatsburgers toen Napoleon ons bezette. Die regels zijn blijven hangen. Dus ook de regeling
van de advocatuur inclusief al zijn beperkingen bleef. Willem 1 had Minister van Justitie (van
Maanen) en die vond de machtsverhouding wel prima, dus van de koning die invloed had op
de advocatuur. HR heeft regelement opgesteld met dezelfde uitgangspunten wanneer het om
toezicht gaat als Napoleon had bedacht. Verschil: deken werd niet meer door de procureur
aangewezen, maar door de plaatselijke rechtbank. Lang heeft de advocatuur in NL geleefd
onder een stelsel, onder de controle van rechters. Advocaten zouden vrij en onafhankelijk hun
beroep uit moeten oefenen. Je moet als advocaat ook de overheid voor de rechter kunnen
dagen, dat kan alleen maar als je niet de adem van diezelfde rechter in je nek voelt hijgen.
, Dus de advocatuur moet losstaan van het toezicht door bijv. de rechter. Sindsdien zijn er grote
wijzigingen geweest. Plaatselijke kwestie, bijv. vestigingsplaatsen van de rechtbank. Dubbele
aangelegenheid en dubbele procesvertegenwoordiging was er toen. 19e eeuw heeft advocatuur
geleefd, zoals dat was geregeld in 1838 door de HR. Pas aan het begin van de 20e eeuw is er
sprake geweest van een ‘emancipatieontwikkeling’ van de balie. 1915: advocaten staken
koppen bij elkaar: we moeten de advocatuur veranderen. Moeten we ons als advocaten niet op
landelijk niveau organiseren? Wetgever deed niets: liberale nachtwakerstaat (zo weinig
mogelijk bemoeienis door de overheid). Landelijke Nederlandsche Advocaten Vereniging
was een vereniging op vrijwillige basis. Er kwam meer weerklank voor de positie van de
advocatuur. De positie van de advocatuur was geregeld in een uitvoeringsbesluit: rechten en
plichten van advocaten, beroepsethiek vond dus eigenlijk hierin plaats. Binnen de advocatuur
ontstond een bepaald beeld van wat advocaten wel/niet zouden moeten doen in hun
beroepsuitoefening. Dit is niet opgelegd door de overheid. Is vanuit de gedachte: wij weten
als leden van het beroep hoe het eigenlijk hoort. De groep was demografisch best homogeen;
eerst alleen uit mannen uit betere kringen en hadden rechten gestuurd aan een van de weinige
universiteiten waar je rechten kon studeren (Utrecht, Leiden en Groningen). De oprichting
van de Nederlandse Advocaten Vereniging en het voornemen van de advocaten om de
beroepscultuur eigen handen en voeten te geven, heeft even geduurd. Selectie aan de poort:
dus OvJ moet je voordragen bij de rechter om beëdigd te worden. Maar dat was niet
voldoende. In 1942: ontwerpregeling voor de advocatuur, waarin niet alleen de
organisatorische aspecten werden meegenomen, maar ook de beroepsmatige aspecten (dus
bijv. de kwaliteit van de advocatuur). De NAV dacht we gaan zelf regels opstellen.
Commissie heeft toen eerste ontwerp: ‘ere-regelement’ opgesteld. Tegenwoordig zouden we
zeggen gedragscode. Criterium ‘de eer van de stand’ kwam direct uit de Franse advocatuur.
De advocatuur was een beroepsgroep, als je voldeed aan maatschappelijke criteria, kon je
advocaat worden en dan wist je ook wel wat de eer van de stand inhield. Maar toestroom werd
steeds ruimer in de 20e eeuw, democratischer en diverser, niet alleen voorbehouden aan de
betere klassen. Ook meer vrouwen. Hierom is de commissie de ere-regeling gaan opstellen
om wat meer vorm te geven aan het vage begrip ‘eer van de stand’. Regels zagen op
verhouding van advocaten onderling bijv. Je was op de wereld om de belangen van je cliënt te
verdedigen. De beloning daarvoor moest binnen de perken blijven. Als iedere advocaat
precies weet aan welke regels hij zich moet houden, hoef je zulke regels ook niet te stellen.
Als je regels stelt, mag je er vanuit gaan dat er problemen over zijn gerezen. Die ereregelen
zijn in 1939 nog een keer herzien, dus ook het aspect van de maatschappelijke
verantwoordelijkheid en dan zijn we belang in 1942: commissie die opdracht had gekregen
om na te denken over een nieuw raamwerk/juridisch kader, waarbinnen de advocatuur in NL
zou kunnen gaan opereren. Hele stelsel van plaatselijke ordes bleef wel gehandhaafd. Er
kwam nog een organisatie naast: de Nederlandse Orde van Advocaten (publiekrechtelijke
organisatie). Plaatselijke ordes waren dat echter niet. Waarom belangrijk om status van PWO
te hebben? Door de bevoegdheid om verordeningen aan te nemen die verbindend zijn voor de
leden. Dus dat de NOVA die bevoegdheid heeft. Als advocaat moet je je ook onafhankelijk
opstellen tegenover tegen de rechter. Die rechter die jou bijv. in het tuchtrecht moet
beoordelen, terwijl jij hem/haar in andere zaken nog moet zien.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelleooijen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79271 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen