Samenvatting PP HERM03 Exportmanagement
Hoofdstuk 1 Exportmanagement
Nederland als handelsnatie
Om het heden te begrijpen moet je het verleden kennen Nederlanders zijn, meer dan andere
volken, gewend om dingen te overleggen;
- Ontstaan door vechten tegen het water overleg noodzaak instellingen
- Die overlegcultuur is ons altijd goed van pas gekomen en daarom zit ze in ons ingebakken:
zie het in de politiek, bij managers en in de handel.
Ontstaan Nederland
1500: 17 verschillende gewesten onder keizer Karel V = Lage Landen = Neder Landen (NL, België en
deel van Noord-Frankrijk) = onderdeel Habsburgse Rijk (Spanje, Nederlanden, Oostenrijk en Noord-
Italië). De keizer regeert via landvoogden: grote macht! In Lage Landen overleg via de Staten
Generaal (17 gewesten vertegenwoordigd vanuit 3 standen: burgers, adel en geestelijkheid).
De 80-jarige oorlog
- 1543: Raad van Staten (adviesorgaan keizer voor de losse gewesten) onder gezag van
landvoogd. Politiek en religieus vlak gaat het rommelen => Renaissance en Reformatie.
(Protestanten zijn katholieken die de kerk willen hervormen door pauselijke schandalen en aflaten.
Wilden terug naar de bron en niet bidden tot heiligen.)
- Opvolger Karel V: Filips [[ van Spanje + Nederlanden. Filips is Katholiek, Nederlanden Luthers.
Hard optreden tegen ‘ketters’. En tegen Moslims, Joden in Spanje. Protestantisme is
zoveelste bedreiging Katholieke geloof.
- Na vrede met Frankrijk: Willem van Oranje krijgt bestuursfunctie in de Staten Generaal.
Vervolging protestanten begint. Smeekschrift de Edelen: Geu (smekeling, bedelaars in het
Frans) wordt later Geuzen.
- Beeldenstorm in 1566 in Steenvoorde. Filips [[ vervangt landvoogd Alfa met 10.000 soldaten
om Katholieke geloof op te leggen. Raad van Beroerte: Bloedraad = ketters ter dood
veroordeeld. Willem vlucht naar Duitsland. Samen met jongere broers leger ingehuurd in
1568 start van de 80-jarige oorlog.
- Geuzen (kapers met edelen) wilden hun bezittingen terug. Geen officieel leger: plunderen
van Spaanse schepen. Spaanse belasting (10 e penning = nu BTW) en mislukte oogsten steeds
meer onvrede met Spanje.
- Geuzen komen in Den Briel en nemen de stad in zonder slag of stoot. (1 april verliest Alfa
Den Briel). Door niet plunderen is de bevolking blij en worden de Geuzen populair. Haarlem
wordt door de Spanjaarden aangevallen (Kenau)
- Daarna naar Leiden (omsingeling van de stad). Leiden wordt bevrijd door het doorsteken van
de dijken en Leids Ontzet door de Geuzen. Willem van Oranje (stadhouder van Holland en
Zeeland) iedereen vrije keus in godsdienst (maar fragiel).
- Spanje failliet Antwerpen Spaanse Furie (grootste en rijkste stad van de Nederlanden
geplunderd): rijke kooplieden en Joden naar Amsterdam. Gewesten verenigen zich tegen de
Spaanse overheersing.
- 1581 Akte van Verlatinghe: wij kiezen een eigen koning = uniek. Geen tirannieke koning
meer. Prins Maurits van Oranje stadhouder en legeraanvoerder (professioneel leger)
- Start Republiek der 7 Provinciën: Amsterdam machtigste handelsstad van Europa. Door
Twaalfjaarbestand: tijdelijke vrede. Tromp en Witte de With verslaan Spaanse armade.
- Door geldgebrek Spanje Vrede van Munster = begin van de Gouden eeuw = begin van ons als
handelsnatie.
1
,De zeehelden: Nederland als wereldnatie met Amsterdam als middelpunt van de Westerse wereld.
1607: Heemskerk
1616: De With
1628: Heijn
1653: Tromp
1676: De Ruijter
VOC Verenigde Oost-Indische Compagnie
- Op 20 maart 1602 verkreeg deze compagnie het Nederlandse monopolie op alle handel in de
Aziatische wateren vanaf Kaap de Goede Hoop.
- In naam van de Republiek mocht de compagnie verdragen sluiten, oorlogen voeren en
veroverde gebieden besturen.
- Eerste multinational met aandelen (wel slavenhandel en onderdrukking, ect.)
- Gouden Eeuw met Amsterdam middelpunt van de wereld Republiek der Nederlanden in
1795 ingelijfd bij de Franse Republiek.
- Opgevolgd door het Engelse wereldrijk: grootste wereldrijk (hoogtepunt 1921) ooit. Vooral
door de koloniën in Noord-Amerika, Afrika, Azië (later Gemenebest)
Nederland als wereldspeler: handelsnatie
- Circa 1600 – 1945 middels geweld en onderdrukking overheersing gaf Nederland aanzien
(in koloniale tijdperk) en leverde veel geld op => van slaven, suiker, katoen, specerijen, olie,
bauxiet (soort aluminium) => handel via schepen.
- Daarnaast: Hanzeverbond (handel met steden land de kust Europa) en altijd handel midden
Europa = vervoer via het water.
Het Koninkrijk der Nederlanden
Koninkrijk Nederland tot de Tweede Wereldoorlog: Nederland, Indonesië, Suriname, Nieuw-Guinea
en de Nederlandse Antillen.
- 1947: Indonesië onafhankelijk
- 1954: Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden: de koloniale relatie tussen Nederland,
Suriname, de Nederlandse Antillen en Nieuw-Guinea beëindigd. Suriname en de Nederlandse
Antillen kregen beiden de status van land en daarmee onder andere autonomie op het
gebied van binnenlandse bestuur.
- 1962: kwam Nieuw-Guinea onder VN-bewind, om in 1963 onder bestuur van Indonesië te
komen.
- 1975: onafhankelijke republiek Suriname
- 1986 – 2010: Het Koninkrijk der Nederlanden bestond uit 3 landen: Nederland, Nederlandse
Antillen en Aruba. Op 10 oktober 2010 werden de Nederlandse Antillen opgeheven en gingen
ook Curaçao en Sint-Maarten als autonome landen binnen het Koninkrijk verder. Bonaire,
Sint Eustatius en Saba, de BES-eilanden, kregen de status van
openbaar lichaam binnen het land Nederland.
2
, De basis van handel Alles begint met een behoefte in de
markt, de kansen zien en grijpen.
- Internationale handel: alle uitwisselingen van goederen
en diensten die de nationale grenzen overschrijden.
- De basis van vraag & aanbod, met als uitgangspunt: zo
goedkoop mogelijk inkopen/produceren en zo duur
mogelijk verkopen = winstmaximalisatie
Cluster = industrieel district = geografische
locatie/regio waarin een groep ondernemingen
en andere instanties (o.a. universiteiten)
binnen een bepaald vakgebied / wetenschap
bij elkaar in de buurt gevestigd zijn. =Extra
voordeel voor de internationale
concurrentiekracht door opbouwen van
concurrentievoorsprong. BV. Silicon Valley,
Cambridge, Eindhoven, Zuid-as Amsterdam,
Rotterdamse havengebied en Dronten.
Trends in de export:
1. Concurrentiekracht zit in het product
en innovatie, niet in de prijs.
2. Export is kans- en vraag gedreven
3. Lagere prijzen vormen belangrijke kracht
van concurrenten.
4. Exporteurs zijn vaak in het buitenland
lokaal aanwezig en proberen daar met een
lokale partner de markt te bewerken.
5. UK is gewild vestigingsland: de meeste
Joint Ventures vinden in China en Duitsland
plaats.
6. Duitsland blijft belangrijkste
handelspartner; nieuwe markten vooral
buiten Europa.
7. Strakke betalingsregelingen blijven belangrijk.
8. Exportkredietverzekeringen worden vaak niet afgesloten in verband met hoge kosten
9. 70% van de export binnen EU
10. EU is grootste exporteur ter wereld: USA en Japan zijn belangrijkste handelspartners
11. Handel met Azië, Latijns-Amerika en Oost-Europa is afgelopen decennium sterk toegenomen.
Global sourcing Wereldwijd zoekproces naar de optimale vestigingsplaats van bedrijfsprocessen
met maximale resultaat. Voorbeeld: vestiging fabriek of hoofdkantoor (veelal multinational)
Voorbeeld Nederlandse snijbloemen;
Productie naar Afrikaanse landen High tech ontkiemde reageerbuisplantjes naar Oeganda,
productie stekken (stekkenteelt) in Oeganda tot plant, twijgen naar Nederland voor Nederlandse
telers om snijbloemen te kweken. Bloemen via bloemenveiling Aalsmeer, Naaldwijk en Bemmel
wereldwijd verzonden. Reden; Hoogte van de loonkosten.
3