Deze samenvatting bevat alle stof die nodig is voor het tentamen NU. Naast de hoorcolleges en zelfstudie zijn ook het anatomie-/snijpracticum en het histologiepracticum uitgewerkt.
De samenvatting is opgemaakt met kleurtjes en afbeeldingen, zodat het overzichtelijk is en het beter te onthouden ...
HC1 : Ontwikkeling, bouw & functie NU
Functies nieren
A. Excretie
- Metabolieten, medicijnen en toxinen
B. Homeostase
- Volume, osmolariteit, elektrolyten en pH in bloed
C. Endocrien
- Erythropoëtine, renine (RAAS), prostaglandine, calcitriol (vit D)
Ontwikkeling van de nieren
• De nieren ontwikkelen zich in het embryo uit het (intermediaire) mesoderm. Het intermediaire mesoderm is
een lange structuur vanaf de hals tot helemaal caudaal.
• De ontwikkeling van de nieren kan worden opgedeeld in drie opeenvolgende stadia:
I. Pronephros (geel) voornier ontstaat in het nekgebied
Niet-functioneel bij zoogdieren en vogels
II. Mesonephros (blauw) middennier ligt thoracolumbaal
Functioneel in embryo
III. Metanephros (zwart) uiteindelijke nier ontstaat in het bekkengebied
Functioneel in adult dier
Ontwikkeling van de metanephros
1) De oernierbuis (ductus mesonephricus) heeft als functie om de
urine af te voeren van de embryonale mesonephros.
2) Uit de ductus mesonephricus ontstaat de uretherknop. De
uretherknop groeit richting de urogenitale lijst (= metanefrogeen
blasteem).
3) Aangekomen bij het toekomstige nierweefsel, zal de uretherknop
zich gaan vertakken.
4) De klompjes cellen rondom de vertakkingen gaan differentiëren en
buisjes vormen.
5) De uiteindelijke nier: een uretherknop die heel vaak vertakt is +
buisjes die daarop zijn aangesloten. Die buisjes liggen in lobben.
De lobben zullen gaan fuseren. De mate van fusie is echter
diersoortspecifiek.
2
, Door MvdM
➢ Ontwikkeling uit ureterknop: Verzamelbuizen, de nierbekken en kelkjes
➢ Ontwikkeling uit nefrogeen blasteem: Nefronen, interstitium en het kapsel
6) De nieren zijn ontstaan ver caudaal in het bekkengebied. De nieren zullen migreren naar craniaal.
- De rechternier het meest craniaal, behalve bij het varken (daar symmetrisch)
Macroscopische bouw nier & diersoortverschillen
Mate van fusie & lobben
De embryonale nier heeft een gelobde structuur. Verder in de ontwikkeling zullen de lobben gaan fuseren,
waardoor de uiteindelijke nier ontstaat. Hierbij zijn wel veel diersoortverschillen:
• Zeezoogdieren: nauwelijks fusie, heel veel lobben & vertakte nierbekken
• Rund: fusie, maar nog duidelijke lobben
= gelobd, multipapillair & calices (kelkjes)
• Varken, mens: Fusie volledig aan de buitenkant, maar vertakkingen aan de binnenkant
= Glad, multipapillair & calyces
- Let op: plaatje is van kat (bloedvaten onder kapsel)
• Paard, carni, herkauwer, knager: volledige fusie, van binnen en van buiten
= Glad, unipapillair & crista renalis (= 1 papil, geen calices)
3
, Door MvdM
Liggen van nieren
- Retroperitoneaal, maar links vaak net wat lager
- Dorsaal
- Rechter nier meer craniaal dan links
o Varken: de nieren liggen symmetrisch naast elkaar; rechts niet meer naar craniaal
o Rund: door de (voor)magen zijn de beide nieren behoorlijk naar rechts geduwd. De linker nier ligt echter
nog wel meer naar caudaal (3e lumbale wervel) dan de rechter nier (13e thoracale wervel)l, waardoor je
zo toch onderscheid kunt maken.
Bloedvaten
- Bij de kat zijn de bloedvaten onder het kapsel (venae capsulares) van de nier zichtbaar.
Microscopische bouw nier
❖ Nefron
= Functionele eenheid van de nier
• Het aantal nefronen is diersoortafhankelijk
• Een nefron bestaat uit:
› Nierlichaampje = glomerulus + kapsel van Bowman
› Proximale tubulus
› Lis van Henle
› Distale tubulus
• Er zijn twee soorten nefronen:
A) Juxtamedullaire nefronen: dicht bij medulla + lange Lis van
Henle tot diep in de medulla
B) Corticale nefronen: bijna volledig in de sc hors +
korte Lis van Henle,
➢ Dieren die de urine goed kunnen concentreren hebben een
uitgebreide Lis van Henle. Ze hebben dus veel juxtamedullaire
nefronen. De Lis van Henle is een aanpassing om de urine goed
te kunnen concentreren
❖ Cortex & medulla
In de afbeelding is een microscopische afbeelding te zien van de cortex van
een nier. Hierin is aangegeven glomeruli, proximale tubulus, distale tubulus en
kapsel van Bouwman.
• In de schors: nierlichaampjes
• In het merg: afvoer-/verzamelbuizen en Lissen van Henle
❖ Nierlichaampjes
o De nierlichaampjes bestaan uit de glomerulus en het kapsel
van Bowman.
- De glomerulus is eigenlijk een heel sterk gekronkeld
capillairtje.
o Er loopt een afferente arteriole naar en een efferente
arteriole van de glomerulus.
o De glomerulus is bekleed met een laag cellen. Deze cellen
hebben uitlopers-voetjes: de podocyten. Deze podocyten
zorgen voor het filtratiemembraan.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MvdM1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
