Samenvatting artikel Normal Infant Stereotypies: A Dynamic Systems Approach
Ritmische stereotypen: repetitieve bewegingen van de ledematen, de romp, het hoofd of het
hele lichaam bij normaal ontwikkelende kinderen. Ongewoon stereotiep bonken, zwaaien,
schommelen, schudden en stuiteren komen voor bij voorbijgaande fasen in de ontwikkeling
van normale kinderen, maar worden vaak geassocieerd met ernstige mentale of emotionele
stoornissen, achterstanden of drugsgebruik. Hoewel het moeilijk kan zijn om een echte
ontwikkelingscontinuïteit te vinden tussen de voorbijgaande stereotypen van de kindertijd en
de rigide pathologische bewegingen waar specialisten op het gebied van mentale gezondheid
zich zorgen over maken; er is wel een gelijkwaardig proces dat aan beide ten grondslag ligt.
Dit is namelijk de neiging van het neuromotorische systeem om door een onderontwikkelde
vrijwillige controle natuurlijk te schommelen. Ten tweede worden deze natuurlijke
schommelingen door het organisme soms passend gevonden om andere doelen te bereiken:
om de omgeving te verkennen, te communiceren of om een sensorische stimulatie te
veroorzaken in een verarmde omgeving.
A Natural History of Normal Infant Rhythmical Stereotypies
Schrijver van artikel ging 20 kinderen observeren om zo de vorm en context van de ritmische
bewegingen van de kinderen te beschrijven. Kinderen werden gevolg vanaf dat ze 4 weken
waren tot ze een jaar waren. Uit dit onderzoek kwamen ontwikkelingsprofielen naar voren
van gebeurtenissen en frequenties van bewegingen. Dit bracht informatie met zich mee over
de onmiddellijke omstandigheden die geassocieerd worden met specifieke stereotiepe
aanvallen. Ten eerste werd duidelijk dat normaal ontwikkelende kinderen tijdens hun eerste
jaar heel vaak ritmische bewegingen van hun ledematen en lichaam (zoals schoppen,
schudden, zwaaien, bonken, schommelen en stuiteren) uitvoeren. De verschillende
bewegingen waren niet random verdeeld over alle verschillende leeftijden. Ze waren juist
specifiek geassocieerd met overgangen van geen vrijwillige controle over de ledematen of het
lichaam naar aangepaste en opzettelijke controle. Wat opvalt is dat de meeste bewegingen een
goed afgebakend begin, piek en afname hadden, en dat dit ontwikkelingstraject gelijktijdig
was met een opkomende vrijwillige controle. Dus: het schoppen van de benen kwam het
meeste voor, voor het kunnen voortbewegen, schommelen werd gezien voor kruipen, het
zwaaien met de armen kwam gelijk voor met het opkomende reiken naar iets etc. Er was ook
een significante correlatie tussen de leeftijden waarop de ritmische bewegingen begonnen en
de motorische mijlpalen zoals gedefinieerd bij de Bayley schalen.
De kinderen voerden de stereotiepe bewegingen niet op gelijke snelheid uit over alle
mogelijke contexten in hun dagelijks leven. Het was meer het geval dat bepaalde uitlokkende
situaties op bepaalde leeftijden een grotere kans hadden om aanvallen van ritmische
bewegingen te triggeren. In het eerste jaar werd stereotiep gedrag meer geassocieerd met non-
alerte staten (huilen, doezelen, druk doen) dan met andere situaties, maar andere uitlokkende
contexten waren sociale interacties met de verzorger, passieve en actieve veranderingen van
positie en voeden. Dit onderzoek biedt ondersteuning van eerdere suggesties dat ritmische
bewegingen een normaal onderdeel zijn van de ontwikkeling en dat ze met name aanwezig
zijn in periodes van overgang, wanneer vrijwillige controle van een handeling nog opkomend
is (en dus nog niet volledig aanwezig). Conclusies:
1. Ritmische stereotiepe bewegingen zijn uitdrukkingen van de natuurlijke
schommelingen van het neuromotorische systeem, wanneer vrijwillige controle tot
stand gebracht wordt. Het zijn tijdelijke gedragingen in de zin dat ze alleen uitgevoerd
worden als kinderen een bepaalde mate van controle over de lichaamsdelen die
betrokken zijn hebben (bijvoorbeeld wanneer het kind een bepaalde houding aan wil
nemen, maar de vaardigheid nog niet heeft om zijn handelingen aan te passen aan een
, intentioneel doel). De bewegingen zijn ritmisch, omdat cycliciteit vaak de voorkeur
heeft als tijdelijk patroon bij complexe, dynamische systemen. Cycliciteit is een
attractor, een opkomend patroon, dat andere mogelijke coördinaties in zich trekt. Het
is alsof het kind zich op een bepaalde manier wil gedragen, maar omdat het kind de
juiste doelgerichte vaardigheid mist, laat hij een patroon zien waarbij het systeem
natuurlijk valt (schommeling). Stereotypen werden dan ook vaak gezien als kinderen
enthousiast of druk waren (verstrooide staten waarbij nonspecifieke activiteit de
doelgerichte handelingen vervangt).
2. Wanneer ritmische bewegingen toegepast werden, gebruikten de kinderen ze voor
specifieke intentionele doelen, bijvoorbeeld schoppen wanneer de voeding
onderbroken werd. Dit noemt Piaget circulaire reacties: herhalingen van handelingen
die interessante resultaten veroorzaakten.
3. We hebben geen speciale apparaten of ontwikkelingsfasen nodig om deze
ontwikkelingsfenomenen te verklaren. Kinderen handelen om hun doelen te bereiken.
Natuurlijke schommelingen ontstaan, wanneer het doel niet bereikt wordt of het
middel om het doel te bereiken nog niet volledig ontwikkeld is.
Infant Kicking: Mechanisms of Spontaneous Limb Oscillations
Een veel voorkomende ritmische stereotype beweging bij jonge kinderen, is her schoppen van
de benen. Komt meestal voor vanaf de fase dat de baby net geboren is, komt het meest voor
vals de baby 3 tot 6 maanden is en vermindert als het kind leert kruipen, staan en lopen.
Schoppen wordt vooral gezien als het kind enthousiast of druk is, maar als het kind wat
ouders is wordt het ook gebruikt om te communiceren en als onderzoekende activiteit. De
vraag hierbij is: wat is de natuur van de neuromotorische organisatie die dit type
schommelend gedrag ondersteunt?
Er werd altijd gezegd dat bewegingen in de eerste maanden van het leven random en niet
gecoördineerd zijn. Uit het huidige onderzoek blijkt echter dat het schoppen met de benen
juist zeer georganiseerd, ritmisch en stereotypisch is op het kinematische (kinematica =
onderdeel van de mechanica dat zich bezighoudt met de studie van de beweging van
lichamen) niveau. Zo werd gevonden dat de heup, knie en enkel in bijna perfecte synchronie
bewogen, dat de timing van de bewegingsfases ongeveer gelijk beperkt was en dat de
kinderen een regelmatigheid lieten zien in de coördinatie van de benen.
De regelmatigheid van timing en coördinatie wordt mogelijk gecontroleerd door een
gedetailleerd central pattern generator. In dit model wordt aangenomen dat de regelmatigheid
een functie is van de bedrading in het brein of ruggenmerg, met specifieke prikkelende en
remmende verbindingen die zowel de gelijkheid van de coördinatie met het ledemaat als de
afwisselende coördinatie tussen de ledematen veroorzaakt. Een ander model is het reflex
chain model. Hierbij wordt gezegd dat de ritmiek veroorzaakt wordt door het opeenvolgende
triggeren van simpele reflexen, zoals de terugtrek reflex, waarbij het been snel geflext wordt,
en de cross extensor reflex, waarbij de stimulatie van het ene ledemaat leidt tot het flexen van
het gestimuleerde been en het strekken van het andere been.
Patronen van de activatie van spieren lieten echter een ander beeld zien. Onder de
kinematische complexiteit liggen relatief simpele patronen van spieractivatie. Schoppen wordt
op gang gebracht door bijna gelijktijdige samentrekkingen van zowel agoniste als antagoniste
spiergroepen. Verlening/strekking van de benen was daarentegen geassocieerd met weinig tot
geen fase spieractiviteit.
