Dit zijn alle collegeslides samengevat van het vak Stedelijke Economie (In Europa) van de RU. Het hoort bij de bachelor GPM jaar 2. Met behulp van enkel deze aantekeningen heb ik in collegejaar het tentamen zonder veel moeite gehaald. Stamp de genoemde rijtjes goed en de theoretische concepten (o....
Samenvatting Stedelijke Economie (In Europa)
Samenvatting op basis van hoorcolleges
Tentamen enkel door deze samenvatting gehaald met een 7,5
,Hoorcollege 1: De aantrekkelijke Stad
Glaeser: de triomf van de stad (21e eeuw is de eeuw van de stad, stad is in opkomst. Stad is
het mooiste wat de mens heeft voortgebracht. Stad is waar je oplossingen vindt voor allerlei
maatschappelijke problemen: Noodzaak maakt mensen creatief en innovatief)
Stad als spiegel van de tijd:
-Uruk als ’s werelds eerste stad (van nomadisch naar sedentair leven= zitten, dit kon omdat
men doorhad dat je veel relaxter landbouw kon doen door op één plek te blijven)
-Stadsmuren: eerst dacht men dat ze bedoeld waren om mensen in de stad tegen gevaren
erbuiten te beschermen, maar recentelijk is onderzocht en geconcludeerd dat het juist
bedoeld was om de mensen binnen te houden. Dit laatste komt door hiërarchie en macht
(mensen gingen over anderen heersen en zij buitten anderen uit, zoals de baas over de
oogst vaak ook de machthebber werd). Om te controleren of mensen wel genoeg oogst
hadden binnengehaald, moest dit wel bijgehouden worden 🡪 ontstaan schrift, belastingen en
wetgeving
-Sociale stratificatie: ontstaan hiërarchie tussen mensen (sociale tegenstellingen en een
bestuur) 🡪 uitvinding democratie in Griekse polis (het volk regeert)
-Na verloop van tijd is de stad een soort sociaal-economische machine geworden die
mensen vrij heeft gemaakt. De stad werd gezien als plek waar je je leven kan beteren en
waar je naartoe moet.
-De stad als kruispunt: verzameling van macht, middelen en mensen op een bepaalde plek
-De stad als roltrap: de stad als een plek waar je opstapt om een betere toekomst, zoals een
baan te krijgen.
Steden tussen ideaal en realiteit:
-Stad in oudheid:
Grieken: Hippodamos van Milete bedacht de rastervorm in de straten (toen in Piraeus, maar
is later ook overgenomen in bijv. New York) met het idee dat het efficiënt is en de wind de
straten evt schoon kan houden met juiste windrichting en stratenpatroon.
Romeinen: Vitruvius (De Architectura is boek) wilde praktische oplossingen voor grote
problemen (zoals aquaduct in Rome), beton werd uitgevonden
-Stad in de middeleeuwen:
Veel nieuwe steden ontstaan bij burchten/kloosters. De kerk was heel belangrijk voor de
stad. Het was altijd smerig en lawaaiig.
-Stad in de nieuwere tijd:
Leon Battista Alberti gaf de mediterrane steden veel mooie pleinen om het aanzien te geven.
Dit leidde tot de opkomst van de residentiestad, maar ook bijv. de grachtengordel in
Amsterdam.
, Stadsplanning: actie en reactie:
-De stad in de 19e eeuw: stedelijke economie neemt aanvang en verscheidene theorieën
kwamen op. Van industrialisatie naar urbanisatie. Cerdà en Haussmann als grondleggers
van de stadsplanning zoals we die nu kennen.
-De stad in de 20e eeuw:
1900-1930: tuinstad-gedachte (tegenreactie in industriesteden)
1930-1960: Le Corbusier en CIAM (efficiëntie ten doel van de stad: planmatige stad met
functiescheiding: werken, wonen, verkeer zoveel mogelijk scheiden voor maximale
efficiëntie)
1960-1990: de historische stad (reactie op Corbusier en CIAM om gebruik te maken van de
historie van de stad om te renoveren)
-De stad in de 21e eeuw: stedelijke iconen en smart cities (schoonheidswedstrijd tussen
allerlei steden, zoals station Arnhem)
Stad in het heden/toekomst:
-de stad als the place to be: de eeuw van de stad, want sinds 2014 wereldwijd meer
stedelingen dan plattelanders (opvallend is dat de grootste steden ter wereld helemaal niet
in West-Europa te vinden zijn).
-Matthëus effect (rijken worden rijker, armer worden armer) in Europa: De Blauwe Banaan in
Europa als economisch kerngebied met veel stedelijke ontwikkelingen. In Nederland heb je
de Handstad: de Randstad heeft vingers gekregen naar andere plekken in Nederland.
-Steden concurreren met elkaar op Europese schaal (denk aan I Amsterdam beeld, maar
ook ontstaan van ranglijsten van meest aantrekkelijke stad)
-Is stedelijk succes maakbaar?
Bilbao-effect/calatravisering (Calatra ontwerpt allerlei moderne architectonische
hoogstandjes): van oude industriestad naar een aantrekkelijke vakantiebestemming door
vestiging museum en architectuur, maar past het wel in de omgeving?
-Strijd tussen steden om de vier B’s: bewoners, bedrijven, bezoekers, bollebozen. Hierbij is
het doel om de huidige B’s te houden en nieuwe aan te trekken, ook komt er nog een lobby
door de vijfde B (bestuurders) bij kijken. Identiteit en beleid in de stedenstrijd komt naar
voren doordat lokaal DNA ontwikkelingskansen beïnvloedt, dit heeft alles te maken met de
economische, fysieke en sociale identiteit.
Klassieke schaalvoordelen:
Marshall (economies of scale): in een stad zitten veel mensen en werk dicht bij elkaar. Input
sharing: meer keuze uit leveranciers (de één maakt onderdelen voor de ander en dat leidt tot
schaalvoordelen)
Jacobs: geen lokalisatie-effecten (meer van hetzelfde), maar juist urbanisatie-effecten:
diversiteit van werksectoren (adding new work to old) leidt ertoe dat de stad succes heeft
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aaltje1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,29. Je zit daarna nergens aan vast.
