Signaleren en preventie
Leerlingen op de middelbare school bij wie sprake is van relatief
schoolverzuim
,Samenvatting
Dit document betreft een paper voor het vak signaleren & preventie van de NTI voor de
opleiding HBO bachelor Pedagogiek.
Binnen de middelbare school waar ik stage loop heb ik onderzoek gedaan naar relatief
verzuim van leerlingen. Veel leerlingen binnen maar ook buiten het zorgteam krijgen hiermee
te maken. Verzuim kan optreden onder invloed van verschillende factoren op verschillende
niveau’s, dit is bij elke leerling verschillend. Verzuim kan echter wel deels voorkomen
worden middels preventie. Deze preventie zou op schoolniveau generiek en primair van aard
kunnen zijn en zou gericht kunnen zijn op het creëren van een veilige schoolomgeving.
Leerlingen die zich veilig voelen en goed contact hebben met de docent en hun klasgenoten
laten minder verzuimend gedrag zien. Deze preventie kan school breed ingezet worden onder
leiding van het zorgteam waarin de mentoren, die gebruik maken van de eigenkracht van de
leerlingen een uitvoerende rol hebben binnen deze vorm van preventie.
, Inhoud
Signaleren en preventie............................................................................................ 1
Leerlingen op de middelbare school bij wie sprake is van relatief schoolverzuim.....................1
Voorwoord............................................................................................................ 4
Inleiding.............................................................................................................. 5
De signalering........................................................................................................ 6
Doelgroep omschrijving en probleemsignalering............................................................6
Waarom behoeft deze doelgroep preventie?.................................................................7
Hoe is preventie op dit moment geregeld? (sociale kaart).................................................8
Signalering in zes stappen (Scholten, Felten & Springhuizen, 2021)......................................9
Preventieplan...................................................................................................... 10
Preventieactiviteit voorstel...................................................................................10
Determinanten binnen de doelgroep.........................................................................12
Positief te beïnvloeden determinanten en gedragsverandering..........................................13
Preventieve werkvorm......................................................................................... 16
Schoolverzuim is een probleem wat voortkomt uit veel verschillende oorzaken, de risicofactoren
bevinden zich op verschillende niveau’s zoals; kind, ouders, gezin, school, omgeving, samenleving
(Kearney, 2008). Er is dan ook geen kant en klare oplossing ten aanzien van schoolverzuim. Smink &
Reimer (2005) hebben een preventiemodel ontworpen waarin zij de verschillende niveau’s belichten
ten aanzien van schoolverzuim. Een van deze niveau’s is preventie op school en
gemeenschapsniveau. Smink & Reimer (2005) gaan er binnen dit niveau van preventie vanuit dat
schoolverzuim zowel een school probleem is als een maatschappelijk probleem, onder dit niveau
schalen zij drie sub-niveau’s; vernieuwing van de schoolorganisatie, samenwerking tussen school en
gemeenschap en het creëren van een veilig schoolomgeving. Binnen het creëren van een veilige
schoolomgeving, is een van de meest effectieve preventievormen, het gebruik maken van het
contact tussen docenten en leerlingen en het contact tussen leerlingen onderling (Junger-Tas,
2002). Preventie ten aanzien van dit contact valt voornamelijk onder generieke primaire preventie,
deze gaat namelijk uit van het betrekken van een brede doelgroep waarin de preventie vroegtijdig
ingezet wordt ter voorkoming van het probleem (De Roos & van Dinther, 2021). Dit is van belang bij
deze doelgroep omdat schoolverzuim veel voorkomt onder middelbare scholieren en het gedrag niet
veroorzaakt wordt door een specifiek probleem maar vanuit diverse problematiek voortkomt. Deze
generieke primaire vorm van preventie die gericht is op het creëren van een veilige schoolomgeving
is binnen het onderwijs haalbaar en daarnaast laagdrempelig in te zetten zonder dat dit
beleidsmatig gezien veel aanpassingen vereist in vergelijking tot preventie die gericht is op
bijvoorbeeld schoolverzuim ten aanzien van schoolverzuim als maatschappelijk probleem, op niveau
van onderwijsvernieuwing, op niveau van de leerling (voornamelijk gericht op cognitieve
gedragstherapie) of op het niveau van voor- en vroegschoolse interventies. Preventie gericht op een
veilige schoolomgeving is makkelijk in te zetten omdat leerlingen op de middelbare school
mentorlessen krijgen waarin zaken omtrent de klassendynamiek aan bod komen, het bevorderen van
de verbinding tussen leerlingen onderling en het contact met hun docenten valt binnen dit
curriculum. Door deze laagdrempelige vorm van preventie, is deze werkvorm makkelijk in te zetten
voor mentoren, zij dragen hiermee niet alleen bij aan de verbinding binnen de klas en een veilige
schoolomgeving maar richten zich ook op het voorkomen van (relatief) schoolverzuim...............16
Reflectie............................................................................................................ 17
Literatuur........................................................................................................... 18
Bijlagen............................................................................................................. 20
Interview 1 (docent)............................................................................................ 20
Interview 2 (zorgcoördinator stageschool)..................................................................22
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Travie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.