De Amerikaanse jurist Roscoe Pound maakte het onderscheid tussen Law in the
Books en Law in Action.
Het eerstgenoemde (law in the books) recht vormt het geheel van gedragsnormen dat
in wetboeken en jurisprudentie is opgetekend.
Law in Action betreft het recht zoals het feitelijk werkt en zichtbaar is in de
gedragingen van de justitiële autoriteiten en diegenen op wie het recht van
toepassing is.
Dan is relevant of het werkelijke gedrag van justitiële autoriteiten
correspondeert met de beginselen van de Trias
Politica, of mensen het recht werkelijk kennen, of de rechtsregels feitelijk
gehandhaafd worden, en of met het recht beoogde doeleinden wel werkelijk
gerealiseerd worden.
De vragen die voortvloeien uit de Law in Action-benadering zijn empirische vragen.
Daarbij gaat het om een zo objectief mogelijke beschrijving en verklaring van
de werkelijkheid. De vragen waarvoor men zich binnen deze wetenschappen
vooral gesteld ziet zijn of menselijk gedrag juist is geobserveerd en of de
verklarende theorieën adequaat zijn. In normatieve wetenschappen zoals het
recht en de filosofie zijn andere vragen in het geding. In die wetenschappen
is men vooral gespitst op de ontwikkeling van juiste gedragsnormen. In de
empirische wetenschappen gaat het, anders dan in het recht of de filosofie,
niet om de ontwikkeling van en het voorschrijven van normen waaraan mensen
gehouden worden, maar om het waarnemen van regelmatigheden in menselijk
gedrag en het begrijpen en verklaren van samenhangen tussen deze
regelmatigheden.
Week 1 Straffen en Gedrag. Hoofdstuk 1 en 2 boek
Het recht poogt vaak een verandering te brengen in individueel en organisatorisch
handelen. Het recht kan dit
echter alleen maar doen als het ook echt dit gedrag in wenselijke richting kan doen
veranderen.
Recht moet dus op de een of andere manier het gedrag van mensen beïnvloeden.
Het eerste deel van dit vak (week 1-3) gaat over hoe het recht dit doet, en
over de beperkingen van het recht om dit te doen.
We gaan daarbij in op de rol die recht heeft om ongewenst gedrag te sturen
en dus hoe juridische regels gedrag in de toekomst kunnen beïnvloeden. Dit
is het zogenaamde ex-ante perspectief op recht en gedrag dat anders is dan het in
de juridische opleiding centraal staande, op de rol van de rechter toegesneden, ex-
post perspectief.
, In dit ex-post perspectief draait de vraag om wat nu de juridisch juiste en beste
manier is om te reageren op gedrag uit het verleden
(bijvoorbeeld: het toekennen van de passende straf bij een bepaald delict).
Bij het ex-ante perspectief is empirische kennis cruciaal, omdat we zonder de
empirie niet kunnen weten wat
de effecten zijn van recht op gedrag.
Dit hoofdstuk laat zien hoe uitgebreid het stelsel van juridische regels is dat ons
gedrag probeert
te sturen. Deze legal code heeft een belangrijke functie om onze samenleving veilig
te houden en criminaliteit en ander schadelijk gedrag tegen te gaan. Deze juridische
regels gaan echter alleen werken als ze uiteindelijk ook daadwerkelijk gedrag weten
te sturen. En om dit te doen moeten ze aansluiting vinden bij de behavioral code.
Deze bestaat uit de mechanismen die ons gedrag beïnvloeden en bepalen. Veelal is
deze code onzichtbaar en alleen te begrijpen op basis
van empirisch gedrags- en sociaalwetenschappelijk onderzoek.
Invloed straffen hebben op gedrag. Straffen worden doorgaans gezien als het
meest voor de hand liggende middel waardoor recht gedrag zou kunnen
beïnvloeden.
De belangrijkste functies van straffen in kaart, zoals generale en speciale
preventie. De essentie van beide functies is afschrikking.
De aanname hierachter is dat als mensen zelf bestraft worden (‘speciale
afschrikking’, ook wel ‘speciale
preventie’ genoemd) of zien dat iemand anders bestraft wordt (‘generale
afschrikking’), dit hen dat zo bang zal maken dat ze de regels niet (nogmaals) gaan
overtreden
Ze hebben laten zien dat een effectieve straf alleen zal afschrikken als het aan
tenminste twee eisen voldoet:
een hoge zekerheid van straffen (dus een hoge pakkans en kans dat nadat je
wordt gepakt ook een straf krijgt)
en een hoge strafmaat (dus een lange gevangenisstraf of hoge boete). In hun theorie
zullen mensen zich beter gaan gedragen als de te verwachte straf (die bestaat uit de
vermenigvuldiging van pakkans en strafmaat) meer pijn/schade zal doen dan de
voordelen of het genot die het slechte gedrag de dader opleveren. (kosten baten
analyse)
Intrinsieke motivatie: het is voor mijn eigen bestwil zodat ik niet verongeluk.
Extrinsieke motivatie: ik wil niet gestraft worden
Leerdoelen:
- Uitleggen wat de ex-ante functie van recht ten aanzien van gedrag is.
, Ex- ante: Het recht wordt gevormd voordat het gedrag heeft plaatsgevonden. Het
recht als een middel gebruiken om toekomstig gedrag in een wenselijke richting te
sturen (empirisch onderzoek: (directe en eigen waarnemingen) een zo objectief
mogelijke beschrijving en verklaring van de werkelijkheid).
Ex-post: terugblikkend, juridisch reageren op gedrag uit het verleden. (een boete
opleggen voor het begaan van een straf)
- Uitleggen waarom sociaalwetenschappelijke empirische kennis essentieel is
voor het begrijpen van de ex-ante gedragsrol van het recht.
Bij het ex- ante perspectief komt het recht voor gedrag.
Het recht moet op de een of andere manier het gedrag in de toekomst voorspellen.
Hiervoor is de sociale wetenschap cruciaal, zonder dat kan het recht (the legal
code) niet aansluiten op het gedrag, om zo schade in de toekomst te voorkomen.
Sociale wetenschappen helpen bij het begrijpen van het onzichtbare proces,
waardoor het gedrag van mensen ook beter te begrijpen is.
enquêtes, interviews en laboratoriumonderzoeken (deze tools) kunnen worden
gebruikt om te ontdekken hoe mensen reageren op de wet en waarom men zich hier
wel of juist niet aan houdt.
Zonder enige kennis van gedrag en empirie zijn de effecten van het recht op gedrag
onmogelijk te voorspellen zijn.
- De processen van generale en speciale preventie van straffen herkennen en
uitleggen.
Deterrence (afschrikking/preventie , straffen, de vrees van straffen en het zien van
straffen die worden opgelegd bij anderen, zorgt voor minder criminaliteit.
Deterrence bestaat uit drie hoofdelementen die zorgen voor het creëren van angst:
1. de strengheid van straffen: hoe hoger de consequenties, hoe meer mensen vrezen
voor deze consequenties.
2. de zekerheid van het straffen: hoe vaker criminelen worden opgepakt en bestraft,
hoe banger men wordt voor de straf.
3. de snelheid van de straf: hoe korter de tijd tussen het overtreden van de wet en het
uitvoeren van de straf, hoe meer mensen zo'n straf vrezen.
Special Deterrence: wangedrag kan hersteld worden door het ervaren van een pijnlijke
straf.
Blijkt niet het geval, aangezien de kans op recidive groot is na levenslange
gevangenisstraf.
Dark figure of crime: de meeste misdaden komen nooit aan het licht. (geregistreerde
gevangenen)
Criminogene effect van straf: de gevangenneming van individuen feitelijk meer
criminaliteit kan bevorderen. Er is geen bewijs dat opsluiting een specifieke
afschrikkende werking heeft en in het ergste geval kan opsluiting juist voor meer
criminaliteit zorgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper arwenspin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.