Samenvatting
Samenvatting Biologie HAVO 5 - Hoofdstuk 11, gezondheid
Een duidelijke, goede samenvatting van hoofdstuk 11 als voorbereiding op de toets. Het boek wat gebruikt is, is 'Nectar 5 Havo, 3e editie'.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 11, gezondheidParagraaf 1, gezondheidsproblemen voorkomen
Door kou: stroomt er minder bloed door je bloedvaten in je huid.
Vetlaag: helpt tegen afkoeling.
Je huid bestaat uit meerdere lagen:
Opperhuid
Lederhuid
Onderhuids bindweefsel
1. De opperhuid:
De opperhuid bestaat uit drie lagen:
Dode hoornlaag= de buitenste laag van je huid. Deze laag geeft een dubbele
beschermlaag. Deze laag gaat vochtverlies tegen en voorkomt het binnendringen
van bacteriën en virussen.
Levende cellen
Kiemlaag= de onderste laag van de opperhuid. Als je in de zon komt, gaan
pigmentvormende cellen in de kiemlaag meer pigment vormen en dit geeft je huid
een bruine kleur.
Het pigment werkt als een uv-filter. Door uv gaat de delingsactiviteit van de andere
cellen in de kiemlaag omhoog. De dikkere huid beschermt het DNA in je kiemcellen tegen
de mutagene werking van het uv-licht. Als je te veel in de zon zit voordat je huid zich
heeft aangepast, dan verbrand je.
1. De lederhuid:
Lederhuid= het binnenste deel van de huid.
In de lederhuid zitten zintuigen, bloedvaten, talgklieren, zweetklieren, haarzakjes en
haarspieren.
1. Het onderhuids bindweefsel:
In het onderhuids bindweefsel zitten vet, bloedvaten en zenuwen.
Je koelt af door: het wijder maken van de bloedvaatjes in de huid en door zweten.
Je houdt warmte vast doordat: de bloedvaatjes in de huid nauwer worden en door het vet
in de lederhuid. Als je gaat rillen ontstaat er ook extra warmte.
Een tekenbeet dringt door de hoornlaag heen. Het kan een probleem veroorzaken,
wanneer er vanuit de speekselklieren of maaginhoud van een teek een bacterie (Borrelia
, burgdorferi) in de bloedvaten van de lederhuid komt. Dan is de ziekteverwekker je
lichaam binnengedrongen. Deze bacterie kan de ziekte van Lyme veroorzaken.
Infectie= besmetting
Niet alle teken zijn besmet met de bacterie. Je hebt 99% kans dat je niet besmet raakt
met de bacterie of dat je afweersysteem het tegenhoudt.
Als de bacterie wél het lichaam binnen is gedrongen, kunnen hoofdpijn, flauwvallen,
gewrichtspijn, verlammingsverschijnselen en zelfs hartklachten het gevolg zijn.
Na gemiddeld 17 dagen ontstaat er bij besmetting een rode kring op de huid. Ook kun je
je grieperig voelen. Sommige merken eerst helemaal niks. Je kunt bij de huisarts je bloed
onderzoeken op de ziekte van Lyme en die kan je antibiotica voorschrijven.
Veel factoren beïnvloeden je gezondheid.
Voorbeelden van factoren die de kans op gezondheidsproblemen vergroten zijn; nicotine,
te veel alcohol, te weinig beweging en ongezond voedsel.
Het duurt vaak jaren voordat er een gezondheidsprobleem ontstaat. Dat maakt het
bepalen van een goede leefstijl lastig.
leefstijl= manier van leven.
Ook erfelijke factoren hebben ook veel invloed op je gezondheid.
Erfelijke factoren= berusten op informatie in je genen.
Je kunt erfelijke aandoeningen niet veranderen, maar je kunt de kans op die
aandoeningen wel voorkomen door een goede en gezonde leefstijl aan te houden. Je kunt
regelmatig controles laten doen, een juiste behandeling of een gezond dieet volgen.
Sommige baby’s hebben een aangeboren afwijking.
↓
Die kunnen ontstaan door erfelijke factoren, of problemen tijdens de zwangerschap of de
geboorte.
Ook omgevingsfactoren spelen een rol. Als er bijvoorbeeld een griep heerst is er kans
dat je besmet raakt en dat ligt er niet aan of je wel of geen gezonde leefstijl hebt.
WHO= Wereldgezondheidsorganisatie
↓
Zij hebben in 1948 een definitie van gezondheid gemaakt, namelijk:
Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn
en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken.
Paragraaf 2, barrières en antistoffen
Als er straatvuil in een wond komt, is er een grote kans dat hij besmet is met
tetanusbacteriën.
Tetanusbacteriën (Clostridium tetani)= bacteriën die goed gedijen in de anaerobe
omgeving van een kleine diepe wond. (komt vooral in het darmkanaal van paarden voor).
Anaerobe= zonder dat er zuurstof plaatsvindt.
Het gif dat de bacterie maakt zorgt in eerste instantie vaak voor hoofdpijn en stijve
kaakspieren. Later verkrampen alle spieren, dus ook de hartspier en ademhalingsspieren.
Mensen zonder voldoende vaccinaties hebben zelfs bij een grote behandeling kans om
eraan te sterven. Nu sterft bijna niemand in Nederland meer aan tetanus door het
vaccinatieprogramma.
Bij twijfel of iemand voldoende gevaccineerd is kan de huisarts een tetanusprik geven.
Hiermee injecteert hij antistoffen tegen het gif dat de bacterie maakt, in combinatie
van een antibiotica kuur.
Antistoffen= stoffen die gifstoffen of ziekteverwekker onschadelijk maken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floregeijsberts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen