Samenvatting
Samenvatting Biologie HAVO 5 - Hoofdstuk 12, transport
Een duidelijke, goede samenvatting van hoofdstuk 12 als voorbereiding op de toets. Het boek wat gebruikt is, is 'Nectar 5 Havo, 3e editie'.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12, transportParagraaf 1, hart
Je organen hebben voortdurend zuurstof nodig om goed te blijven werken. Daarom is de
aanvoer van zuurstofrijk bloed van levensbelang.
Die aanvoer gebeurt door het hart, dat het bloed rondpompt.
Hart= een holle spier met een linker- en een rechterhelft die volledig van elkaar
gescheiden zijn.
Bij elke samentrekking (hartslag) pompt elke harthelft zo’n 70 mL bloed weg.
slagvolume= de hoeveelheid bloed die per hartslag een harthelft verlaat.
De linker harthelft pompt zuurstofrijk bloed naar de weefsels en organen, de rechter
harthelft pompt zuurstofarm bloed naar de longen.
Na elke samentrekking ontspant de hartspier en vult het hart zich opnieuw met bloed.
Om vervolgens weer samen te trekken en een nieuwe hoeveelheid bloed weg te
pompen.
hartslagfrequentie= het aantal hartslagen per minuut.
hartminuutvolume= bepaalt hoeveel bloed er rond gaat en dus hoeveel zuurstof en
naar de spieren gaat. Je hartminuutvolume bereken je per harthelft per minuut. (gezond
hart= 5 Liter)
AED= bestaat uit een microprocessor met een accu. De AED registreert de
onregelmatige samentrekkingen van het hart en geeft een elektrische schok af, waardoor
het hart heel kort helemaal stopt met pompen. Daardoor krijgt het hart de kans om het
hartritme te herstellen. Na de ‘pauze’ start het hart weer met regelen van de hartslag.
hartinfarct= door een vernauwing in een kransslagader die de hartspier van bloed
voorziet, krijgt een deel van de hartspier onvoldoende zuurstof en werkt dan niet goed
meer of sterft af.
boezems= vangen bloed op vanuit de grote aders.
sinusknoop= een onderdeel van het prikkelgeleidingssysteem van het hart. Deze cellen
regelen de snelheid waarmee het hart klopt.
↓
Het is een groep speciale spiercellen die elektrische stroom afgeeft aan de spiervezels
van de rechterboezem. Door die elektrische stroom trekken de spiervezels van de
boezems samen.
Het prikkelgeleidingssysteem leidt de stroom verder via een tweede groep speciale
cellen, de AV-knoop, naar de onderkant van de kamers.
AV-knoop= zit tussen de boezems en de kamers in. Hij geeft de prikkel pas door als de
boezems de tijd hebben gehad om samen te trekken, waardoor het bloed de kamers
binnen stroomt.
kamers= trekken vanaf het hartpunt naar boven toe samen en pompen het bloed de
slagaders in.
De elektrische prikkel waardoor het hart samentrekt is niet te meten aan de buitenkant
van het lichaam.
De elektrische stroom die ontstaat door het samentrekken en ontspannen van het hart is
wel te meten
Elektroden op de huid vangen de stroom op en apparatuur maakt er een ecg
(elektrocardiogram) van.
Het samentrekken van de boezems levert de P-top van het ecg.
Het krachtig samentrekken van de kamerwanden levert het grote QRS-complex.
Als beide kamers zich ontspannen levert dat de T-top.
Als beide boezems zich ontspannen levert dat wel een top op maar die zie je niet, omdat
die samenvalt met het QRS-complex.
, Een arts kan uit de hoogte van de toppen en de afstanden tussen twee toppen aflezen op
het hart goed functioneert.
kransslagader= een bloedvat die de hartspier voorziet van zuurstof. Het zijn de eerste
zijtakken van de aorta.
kransader= vervoeren het zuurstofarme bloed weer af naar de rechter boezem, waar
het vlak boven de hartkleppen binnenkomt.
Een kransslagader kan vernauwd raken door vetachtige stoffen die een aanslag (plaque)
vormen aan de binnenkant van het bloedvat.
Een dotterbehandeling; kan de vernauwde kransslagader weer wijder maken door een
kleine ballon op te blazen. Als het niet lukt kunnen de artsen besluiten om een
bypassoperatie uit te voeren. Dan gebruiken ze een stukje beenader om een nieuwe
verbinding te maken tussen de aorta en de kransslagader.
Een hartinfarct kan ontstaan wanneer een klein bloedpropje kan vast komt te zitten in de
kransslagader en de hem helemaal afsluit.
bovenste holle ader; voert het bloed aan dat uit armen en hoofd komt.
vulfase= wanneer al het bloed zich verzamelt in de rechterboezem. Het is dan
zuurstofarm en bevat veel CO2.
hartkleppen= sterke vliezen tussen de boezem en kamer.
Dankzij sterke peesdraden kunnen de hartkleppen maar in één richting open gaan:
wanneer het bloed van de boezem naar de kamer stroomt. Dan trekt de kamer samen en
gaan de hartkleppen dicht.
pompfase= het bloed gaat van de rechterboezem naar de rechterkamer en dan is hij
klaar om samen te trekken. het samentrekken heet dan de pompfase.
Dan wordt het bloed de longslagader in geperst. De longslagader splitst zich op in de een
tak voor de linkerlong en eentje voor de rechterlong.
In de longen geeft het bloed CO2 af en neemt het O2 op.
Vanaf elke long vervoeren aders het zuurstofrijke bloed naar het hart.
De longaders monden uit in de linkerboezem en die pompt het bloed via de hartkleppen
van de linker harthelft naar de linkerkamer.
In de pompfase: perst de linker kamer het zuurstofrijke bloed de aorta in.
De vul- en pompfase van beide harthelften gebeuren tegelijkertijd.
slagaderkleppen= zitten aan het begin van de longslagader en de aorta en verhinderen
dat het bloed vanuit de slagaders terugstroomt naar de kamers.
Tijdens de verschillende fasen van één hartslag gaan de hartkleppen en slagaderkleppen
beurtelings open en dicht. Alle kleppen openen en sluiten door verschil in bloeddruk.
Een hogere bloeddruk vóór de kleppen; duwt de kleppen open.
Een hogere bloeddruk achter de kleppen; sluit de kleppen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floregeijsberts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen