PS: Hoe kan je de pijnstoornis verklaren aan de hand van het biopsychosociale model
LD:
- Wat is een pijnstoornis?
- Hoe kan je het BPS-model hierop toepassen?
- Welke interventies zijn er per domein beschikbaar?
Wat is een pijnstoornis?
(Crombez & Vlaeyen)
DSM-IV criteria:
1. Pijn op een of meerdere plaatsen in het lichaam staan centraal en is ernstig genoeg om
er klinische aandacht aan te besteden
2. Pijn veroorzaakt aanzienlijk lijden of beperkingen in het dagelijks functioneren
3. Psychische factoren worden geacht een belangrijke rol te spelen bij het begin, de ernst
en de toename of het voortduren van de pijn
4. De pijn wordt niet geveinsd of opzettelijk veroorzaakt
5. Een stemmings-, angst- of psychotische stoornis vormt geen betere verklaring voor de
pijn
- Tot de somatische klachten horen verschillende soorten pijn: buikpijn, hoofdpijn en
pijn in het bewegingsapparaat
- Daarnaast ook emotionele, cognitieve en gedragsproblemen
- Zeer moeilijk te behandelen: doelstelling is dan ook vaak gericht op het beheersen van
somatische klachten en verbeteren van levenskwaliteit
In DSM 5 is deze weggevallen en is een subcategorie geworden van een somatic symptom
disorder.
Wat is pijn?
Pijn is een onplezierige ervaring die geassocieerd is met een emotionele toestand, in aan of
afwezigheid van een somatische oorzaak.
Poorttheorie?? (Bio+psychologisch)
Hoe kan je het BPS-model hierop toepassen?
(Crombez & Vlaeyen)
Oorzakelijke factoren:
- voorbeschikkend (genen)
- Uitlokkend (ongeval)
- Onderhoudend (slaapstoornis als gevolg van pijn)
Dit bepaalt: of iemand een ziekte krijgt, hoe iemand deze ervaart (illness) en hoe iemand zich
er naar gedraagt (sick)
, De aanwezigheid van pijn is niet voldoende. Even belangrijk zijn het psychisch lijden en de
mate van functionele belemmering als gevolg van de pijn.
Ook stelt men dat niet de pijnklacht maar het pijngedrag op de voorgrond moet staan.
- Acute pijn lokt beschermende gedragingen uit die werken op de korte termijn
- Indien deze gedragingen werken dan zullen deze in de toekomst meer uitgevoerd
worden
- Pijngedrag kan ook ontstaan/erger worden, door positieve bekrachtiging (aandacht
door familieleden
Psychofysiologische reactiviteit
Emotionele gebeurtenissen en stress hebben invloed op de lichamelijke functies zoals
hartslag, ademhaling en spierspanning. Pijn patiënten reageren vermoedelijk op stressvolle
gebeurtenissen door hun spieren aan te spannen (in de pijnlijke regionen). Mensen met lage
rugpijn die spannen dus deze spieren aan bij stress.
Cognitie
De invloed van cognitieve processen op pijn is aanzienlijk. Aandacht is een belangrijke factor,
maar ook de attributie en verwachtingen over controlemogelijkheden zijn van invloed op de
pijnbeleving.
- Aandacht: Pijn eist aandacht op. Vervolgens wordt het moeilijk om je los te maken van
deze pijn. Pijn vraagt aandacht ten koste van andere cognitieve activiteiten en
tegelijkertijd doet meer aandacht voor de pijn de pijn in hevigheid toenemen.
- Attributie en catastroferen van pijn: Attributie heeft betrekking op de interpretatie van
gebeurtenissen en het zoeken naar mogelijke verklaringen voor de klacht.
Catastroferen is het toekennen van een overmatige negatieve of bedreigende
interpretatie van de pijn. Catastrofaal denken gaat gepaard met een hogere pijnintentie.
- Verwachtingen en waargenomen controle: De verwachting van pijn zorgen er voor dat
patienten niet voluit gaan of deze situatie vermijden. Pijngerelateerde vrees is een
goede voorspeller van beperkingen. Ook self-efficacy blijkt samen te hangen met de
mate van lijden door pijn.
- Coping: Zowel probleemoplossend als emotionele coping bestaat. Er is geen
duidelijkheid over welke coping het beste is.
Kinesiofobie: angst om te bewegen
(Geldof et al. 2010)
- Fear-avoidance model verklaart waarom een minderheid van de individuen met lage
rugpijn, chronische problemen ontwikkelt.
- Model stelt: mensen die angstig worden voor (de mogelijkheid van) pijn ervaren,
vermijden rugbelastende activiteiten en worden zeer alert voor hun pijn. Dit leidt op
den duur tot vergroot disfunctioneren, fysieke deconditionering en een slechte
stemming
- Dit model wordt steeds populairder
- Het is echter nog onbekend hoe pijngerelateerde angst een vicieuze cirkel vormt voor
meer pijn en disfunctioneren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wrieter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.