LD:
- Wat is het CFS
- Hoe past het in het biopsychosociale model? (ontstaan en hoe past vermoeidheid
er bij)
- Welke differentiaaldiagnose is mogelijk?
- Andere modellen
- Welke behandelingen zijn er? (onderscheid makend tussen mentale en fysieke
vermoeidheid)
Wat is het CFS
Chronic fatigue syndrome – Prins et al. 2006
CFS wordt gekarakteriseerd door persisterende en onverklaarbare vermoeidheid die resulteert
in disfunctie in het dagelijkse leven. Patienten refereren er vaak naar als zijnde myalgic
encephalomyelitis (ME).
- men komt niet overeen wat betreft de naam: ME of CFS?
- Meest gebruikte definitie van CFS is van het US Center for Disease Control and
Prevention
- Diagnose op basis van uiterlijke kenmerken en gevolgen, en niet op basis van
abnormaliteiten in laboratories testen of fysieke kenmerken. Dit zorgt voor
moeilijkheden met betrekking tot diagnosticeren
- CFS-> gelinkt aan psychiatrie en postvirale moeheidssyndroom was gebaseerd op
neurologie. Daarom vinden cliënten en artsen het moeilijk om over CFS te praten
- ME en CFS zijn vrijwle dientiek in beschrijving en daarom onder eenzelfde
psychiatrische code benoemd
Epidemiologie en prognose
- Moeilijk om hier iets over te zeggen omdat de diagnostiek problemen ondervind
- Volledig herstel zonder behandeling is zeldzaam. Beter herstel werd gekenmerkt door
mildere symptomen en het niet in verband brengen met fysieke oorzaken
- 75% van de patienten zijn vrouwelijk
Klinische manifestaties
- Persistente ernstige vermoeidheid
- Sommige hebben ook pijn en cognitieve disfuncties
- Patiënten hebben iets van acht klachten: moeite met onthouden, concentratie, buikpijn,
hoofdpijn, spierpijn of gewrichtspijn, duizeligheid, misselijkheid, anorexia en
nachtzweten
- Soms is er een acuut begin na een infectieuze ziekte
- Disfunctie in dagelijkse leven
- Vaak komt depressie voor bij CFS (vaak misdiagnose)
Etiologie
, Verklaringen werden voornamelijk gezocht in fysieke factoren, pas later ook in
psychologische en psychiatrische factoren. Zoals infecties, immuunsysteemdisfunctie,
spierbouw, slaap patroon, genen, persoonlijkheid, etc.
- De etiologie blijkt multifactorieel
- Onderscheid kan gemaakt worden in kwetsbaarheidsfactoren, ontstaansfactoren en
onderhoudende factoren
Hoe past het in het biopsychosociale model? (ontstaan en hoe past vermoeidheid er bij)
Chronic fatigue syndrome – Prins et al. 2006
ETIOLOGIE
Kwetsbaarheidsfactoren:
- Persoonlijkheid (neurotisme & introversie)
- Levensstijl (inactiviteit)
- Genen
Ontstaansfactoren:
- Acute fysieke of psychologische stress kan onset triggeren (verlies van iemand, of
baan)
- Infectieuze ziekte vooraf (griep, Lyme)
- Somatische zaken: beschadigingen, chirurgie, zwangerschap/bevalling
Onderhoudende factoren:
- Psychologische processen voornamelijk: ontwijking van activiteiten die geassocieerd
zijn met een verergering van symptomen
- Overtuiging dat er een fysieke oorzaak aan ten grondslag ligt
- Focus op lichamelijke sensaties en weinig controle over klachten zorgen voor een
verergering in vermoeidheid en functionele beperkingen
- In CFS zijn verschillen gezien tussen subjectieve cognitieve vaardigheden en
daadwerkelijke cognitieve vaardigheden
- Tekort aan sociale steun
- Ziekteperceptie kan versterkt worden door familieleden of artsen
PATHOFYSIOLOGIE
- Neuroendocriene disregulatie in patiënten met CFS
- Weinig bewijs voor immunologische abnormaliteiten
- Cytokinen hebben mogelijk een beïnvloedende rol ten aanzien van stress en
ziektegedrag: ontwijking, apathie, slaperigheid, verminderd geheugen en concentratie,
etc
- Geen cerebrale abnormaliteiten gevonden
DIAGNOSE & MANAGEMENT
- Patiënten kunnen hun vermoeidheidsklachten op allerlei manieren presenteren wat
diagnostiek moeilijk maakt
- Moeite vanwege de vage definitie
- Sommige hebben een geheime agenda (financieel belang)
- Sommige schrijven het toe aan een somatische oorzaak, en verwachten onderzoek
Cognitieve disfunctie bij chronische vermoeidheid – Capuron et al. 2003
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wrieter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.