Christendom
Inleiding
Vanuit het Christendom is er een besef dat er een onderscheid bestaat tussen externe regels en
innerlijk geloof. De vraag in het Christendom luidt daarom altijd hoe je in het diepst van je hart bent
en niet of je je aan de letter van de wet houdt.
- Diezelfde geest inspireert in de huidige tijd vaak tot de inzet voor vluchtelingen, het
herbergen van asielzoekers, en de inzet voor duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking.
De moderniseringsslag is een terugkeer naar de oorspronkelijke geest van de kerk, naar de waarden
van de eerste Christenen.
Jezus vocht tegen de uitsluiting en rituele voorschriften die meer noodzakelijk waren, zette hij
buitenspel.
- Besnijdenis, sabbat, spijswetten noemde Jezus de regels van mensen en niet dat van God.
Jezus toonde de nietigheid van die regels, en daarmee de nietigheid van de zonde die begaan
zou worden in het overschrijden daarvan.
- Elk individu telde. Jezus schafte onderscheidingen naar leeftijd, status, geslacht of ethische
overtuiging af.
De norm die Jezus tegenover alle rituele voorschriften stelde, was de norm waarmee Hij ook de 10
geboden samenvatte: caritus.
Caritus = de vermindering van het geweld tussen mensen.
Ook is de verhouding tussen mensen en God veranderd. Het beeld van autoritaire God en de
godvrezende mens is veranderd door Jezus zijn woorden: “Ik noem jullie niet meer dienstknechten,
maar vrienden.”
- De Christelijke God is vriendelijk en de boodschap is humanistisch: die van liefde, tussen
mensen en in God.
Het Nieuwe Testament en het Oude Testament
Het Oude testament = de Tenach en de Profeten, de heilige boeken van het Jodendom.
Het Nieuwe Testament is ontstaan toen de christenen aan bepaalde geschriften hetzelfde gezag
gingen toekennen als aan de Tenach en de Profeten. Die heilige boeken werden vanaf toen het Oude
Testament genoemd. Het Nieuwe Testament is tegen het eind van de 2 e eeuw na Christus ontstaan.
Het Oude Testament is voor christenen nog steeds het woord van God. Het is mede daarom niet
goed mogelijk om het Nieuwe Testament zonder het Oude Testament te lezen.
ð In het Nieuwe Testament wordt voortdurend expliciet verwezen naar het Oude Testament
en geciteerd uit het Oude Testament -> Jezus: “Ik ben niet gekomen om de Wet of Profeten
af te breken, maar om deze te vervullen.”
ð De interpretatie van Jezus’ leven, dood en opstandig bevond zich voor zijn leerlingen en voor
de eerste Christenen binnen het religieuze interpretatiekader van de wereld waarin zij
leefden, namelijk die van de Joodse Schriften (Oude Testament).
,Het Nieuwe Testament bestaat uit 27 geschriften.
1 – 4 | Evangeliën | Matteüs, Marcus, Lucas, Johannes
De eerste 4 geschriften hebben de vorm van een evangelie (= goede boodschap verkondigd
door Jezus) en zijn daarom op naam van de eerste 4 evangelisten.
Johannes wijkt af t.o.v. Matteüs, Marcus en Lucas. Johannes vertelt andere verhalen
over Jezus en bevat andere toespraken, vaak in de vorm van gelijkenissen.
5 | Handelingen van de Apostelen | Lucas
Deze vertellen de geschiedenis van de gemeenschap van de eerste christenen.
6 – 26 | 21 Brieven
Apostel van de heidenen 13 brieven toegeschreven aan apostel Paulus.
Brief aan de Hebreeën werd hier later bij toegevoegd, ondanks dat deze niet van
Paulus is.
Katholieken brieven 7 brieven die niet voor een bepaalde gemeenschap of
persoon bestemd zijn, maar meer een algemene strekking hebben. De brieven
worden aangeduid met de namen van de schrijvers: Jacobus, Petrus, Johannes, Judas.
27 | Apokalyps of Openbaring van Johannes
Dit geschrift bevat visioenen. Er wordt een voorstelling gegeven hoe het er aan het einde der
tijden aan toe zou gaan.
De Bijbel (Oude Testament + Nieuwe Testament) is geen wetenschappelijk boek, geen
geschiedenisboek en geen ‘receptenboek’ waarin geschreven staat hoe het leven geleid moet
worden. De Bijbel bevat enkel wegwijzers die je de richting aanwijzen.
Jezus Christus is geboren tussen 7 en 4 jaar voor onze jaartelling. Hij bracht zijn kinder- en jeugdjaren
door in Nazaret in Galilea. Hij werd gedoopt door Johannes de Doper en had een aantal leerlingen.
Als rondreizende rabbijn gaf Hij les in kleinere steden, dorpen en op het platteland. Rond het jaar 30
ging hij naar Jeruzalem voor het Joodse paasfeest. Daar zorgde zijn optreden in de tempel voor
opschudding en hield Hij de maaltijd van het Joodse paasfeest met zijn leerlingen. De dag erna werd
Hij gevangen genomen, ondervraagd door de Joodse autoriteiten in Jeruzalem en op bevel van de
Romeinse heerser Pontius Pilates terechtgesteld.
, Hoofdstuk 1 | Mensbeeld: goed en gelijk, vrij en niet alleen
§1.1 De mens is een met rede begiftigd wezen
In de grondleggende teksten van het Christendom is uitgangspunt van het mensbeeld dat de mens is
gemaakt naar Gods beeld en gelijkenis.
De meest fundamentele uitspraak in het Oude Testament over het wezen van de mens:
Hij is geworden als God (Gen. 1 26-27)
Wees heilig, want Ik, de Heer uw God ben heilig (Lev. 19 1-2)
Om gelijk te zijn aan God moet de mens de belangrijkste eigenschappen van God verwerven:
gerechtigheid en liefde.
Jezus is de inspiratiebron voor christenen. Jezus is van nature goed Er is geen wet nodig om het
goede te doen; het gebod om de naaste lief te hebben is door God in de natuur van de mens gegrift.
Protestanten waren ervan overtuigd dat de mens zondig was en niet in staat om uit zichzelf het
goede te doen. Alleen met de hulp van God zou de mens wel het goede kunnen doen
Kentering: het beeld van de mens die van nature goed kan zijn wordt steeds meer
aangehangen en uitgedragen.
Met de komst van Jezus is de mens niet meer als god, maar zal de mens ook Goddelijk worden. Jezus
verzinnebeeldt de mens-God of God-mens Jezus is goddelijker dan de mens door zijn verrijzenis
na de kruisdood. Jezus is menselijker dan de doorsneemens in zijn zwakte en lijden.
De menswording van God betekent ook de godwording van de mens God woont in de mens. Als
kind van God zal ieder mens gelijk zijn aan ieder ander mens. Iedereen is uit hetzelfde hout
gesneden. Niemand is meer, niemand is minder.
De rede stelt de mens in staat om zich te verheffen boven de omstandigheden waarin hij leeft. Dit
maakt dat de mens kan terugkijken, vooruitkijken en de situatie kan overzien. Deze ‘mogelijkheden’
maakt de mens vrij en deze vrijheid stelt de mens in staat tot verantwoordelijkheid en is zelfs een
opdracht om zich om de wereld te bekommeren.
Deze ideeën van gelijkheid + de rede + vrijheid + verantwoordelijkheid liggen ten grondslag aan onze
huidige opvattingen in de maatschappij over gelijkheid, individuele vrijheid en keuzevrijheid.
Auteur: ‘Zonder het christendom, dat aan het individu een grote waarde hecht, zouden de
mensenrechten nooit zijn ontstaan.’
§1.2 Mensen zijn allemaal gelijk
Wie was Paulus?
Paulus wordt zo’n 10 jaar na Jezus geboren in Tarsus. Zijn moeder was vermoedelijk joods en zijn
vader was waarschijnlijk een Romein. Rond het jaar 3 wordt Paulus (die aanvankelijk de christenen
vervolgde) door een ‘bovennatuurlijke kracht’ op de weg naar Damascus getroffen hij bekeert zich
tot de leer van Jezus, laat zich dopen en voegt zich bij de kring van de apostelen.
Paulus trekt rond in Syrië en Klein-Azië om de nieuwe leer van Jezus te verkondigen. In het jaar 50
sticht hij de kerk van Macedonië en tien jaar later keert hij terug naar Jeruzalem. Op eigen verzoek
laat hij zich arresteren door de Romeinen (Romeinen stelden geloof in Christus strafbaar, want het
ontluikende christendom sprak vooral de armere en minder machtige gelovigen aan). Uiteindelijk is
Paulus rond 67 onthoofd (volgens de katholieke versie van het verhaal). Paulus heeft Jezus nooit
ontmoet. De geschriften van Paulus vormen een deel van het Nieuwe Testament. Het Evangelie van
Lucas is sterk door Paulus beïnvloed.
