Samenvatting artikelen Sociologische Onderzoekspuzzels
Overzicht artikelen
Week 1 – Sociologische verbeelding & relevanties van de sociologie....................................................2
Burawoy (2004)..................................................................................................................................2
Mills (1959).........................................................................................................................................3
Jackson (2013) ...................................................................................................................................4
Kemple en Mawani (2009)..................................................................................................................5
Week 2 – Grootstedelijke vraagstukken & arbeidssociologie.................................................................6
Florida (2003).....................................................................................................................................6
Koster (2021)......................................................................................................................................8
Orlikowski en Scott (2008) ...............................................................................................................11
Zukin (2012)......................................................................................................................................13
Week 3 – Sociologie van publieke & politieke kwesties........................................................................15
Van der Waal (2013).........................................................................................................................15
Van der Waal en De Koster (2017)....................................................................................................17
Van Reekum (2016)..........................................................................................................................18
Schinkel (2013).................................................................................................................................19
Week 4 – Sociaal en institutioneel vertrouwen & ras/racisme.............................................................21
Omi & Winant (2011)........................................................................................................................21
Tyler (2005)......................................................................................................................................22
Turner (2007)....................................................................................................................................25
Wekker (2016)..................................................................................................................................27
Pagina 1 van 29
,Samenvatting artikelen Sociologische Onderzoekspuzzels
Week 1 – Sociologische verbeelding & relevanties van de sociologie
Burawoy (2004)
Burawoy, M. (2004). For Public Sociology. American Sociological Review, 70 (1), 4-28.
Publieke sociologie
Brengt sociologie in gesprek met publiek. Dit is het soort sociologie dat wordt geschreven
door sociologen, maar wat ook buiten de academie wordt gelezen; voertuig van een
openbare discussie over de aard van de samenleving. Hierbij wordt weer een onderscheid
gemaakt tussen twee vormen:
- Traditionele publieke sociologie: hierbij kun je onder andere denken aan sociologen die
in kranten schrijven waar ze commentaar leveren op zaken van algemeen belang (brug
naar het publiek toe). De traditionele publiek socioloog zet debatten aan binnen of
tussen publieken, hoewel hij of zij er misschien niet echt aan deelneemt.
- Organische publieke sociologie: dit is een sociologie waarbij nauw wordt samengewerkt
met publiek. Tussen de organische publiek socioloog en een publiek vindt een dialoog
plaats, een proces van wederzijdse educatieve interactie. Het project van dergelijke
publieke sociologieën is om het onzichtbare zichtbaar te maken, om het private publiek
te maken, om deze organische verbanden te valideren als onderdeel van ons
sociologische leven.
- “We hebben een eeuw professionele kennis opgebouwd, vertaald in wetenschap, zodat
we nu meer dan klaar zijn om te beginnen aan systematisch terugvertalen, waarbij we
kennis teruggeven aan degenen van wie het kwam. Hierin ligt de belofte en de uitdaging
van de publieke sociologie, de aanvulling en niet de ontkenning van de
beroepssociologie.”
Publieken
We moeten publieken niet zien als iets vast, maar in beweging. En dat we zowel kunnen
deelnemen aan hun totstandkoming als aan hun transformatie. Dus, een deel van ons werk
als sociologen is het definiëren van menselijke categorieën – mensen met aids, vrouwen met
borstkanker, vrouwen, homo's – en als we dat doen met hun samenwerking, creëren we
publiek.
Verder heeft de publieke sociologie geen intrinsieke normatieve waarde, behalve het
engagement voor dialoog over vraagstukken die in en door de sociologie aan de orde komen.
Daarnaast geldt dat de publieke sociologie de nadruk legt op een dialogische relatie tussen
socioloog en publiek waarin de agenda van elk op tafel komt, waarin elk zich aanpast aan de
ander. In de publieke sociologie gaat discussie vaak over waarden of doelen die niet
automatisch door beide partijen worden gedeeld, zodat wederkerigheid, of zoals Habermas
(1984) het 'communicatieve actie' noemt, vaak moeilijk vol te houden is. Toch is het doel van
de publieke sociologie om zo'n gesprek te ontwikkelen.
- Beleidssociologie: sociologie in dienst van een door een cliënt bepaald doel. De
bestaansreden van de beleidssociologie is om oplossingen te bieden voor problemen die
ons worden voorgelegd, of voor legitieme oplossingen die al zijn bereikt.
- Professionele sociologie: er kan geen beleid of publieke sociologie zijn zonder een
professionele sociologie die echte en beproefde methoden, verzamelde kennis,
oriënterende vragen en conceptuele kaders levert. Professionele sociologie is niet de
vijand van beleid en publieke sociologie, maar de sine qua non van hun bestaan: het
verschaft zowel legitimiteit als expertise voor beleid en publieke sociologie. Deze
sociologie bestaat uit meerdere elkaar kruisende onderzoeksprogramma's, elk met hun
Pagina 2 van 29
, Samenvatting artikelen Sociologische Onderzoekspuzzels
aannames, voorbeelden, definiërende vragen, conceptuele apparaten en evoluerende
theorieën.
- Kritische sociologie: hierbij gaat het om het onderzoeken van de grondslagen (zowel de
expliciete als de impliciete, zowel normatieve als descriptieve) van de
onderzoeksprogramma's van de professionele sociologie. Volgens deze vorm van
sociologie is het van belang om niet alleen blind te staren op techniek en specialisatie,
maar als wetenschap ook verantwoordelijkheid te nemen om dringende culturele en
institutionele problemen het hoofd te bieden. De kritische sociologie schijnt ook licht op
twee (algemeen) belangrijke vragen voor de sociologie:
1. ‘Sociologie voor wie?’: praten we alleen tegen onszelf (een academisch publiek)
of spreken we ook anderen aan (een buiten-academisch publiek)?
2. ‘Sociologie voor wat?’: moeten we ons bezighouden met de doelen van de
samenleving of alleen met de middelen om die doelen te bereiken?
Hiernaast kan een onderscheid worden gemaakt tussen instrumentele kennis
(kennis/waarheid/legitimiteit/puzzels oplossen) en reflexieve kennis
(waarden/bevragen/discussies).
De vier verschillende vormen van sociologie sluiten elkaar niet uit en kennen zeker ook
overlap. Ze kunnen daarnaast ook zeker complementair aan elkaar zijn of in elkaar
overvloeien. Antagonistische onderlinge afhankelijkheid.
Mills (1959)
Mills, CW. (1959). The Promise. In The Sociological Imagination (pp. 4-24)
Van het persoonlijke naar het publieke (centrale idee)
Dit vergt sociaal bewustzijn om zo problemen te kunnen herkennen en aankaarten. Dit kan
alleen d.m.v. de sociologische verbeelding. Het gaat hierbij om de vaardigheid persoonlijke
problemen te kunnen plaatsen in historische context (en het te zien als interactie van het zelf
en de samenleving).
Mills stelt dat waar gewone mensen zich direct van bewust zijn en wat ze proberen te doen,
wordt begrensd door de privé-banen waarin ze leven; hun visies en hun krachten zijn beperkt
tot de close-up scènes van werk, gezin, buurt; in andere omgevingen bewegen ze
plaatsvervangend en blijven ze toeschouwers. En hoe meer ze zich, hoe vaag ook, bewust
worden van ambities en bedreigingen die hun directe omgeving overstijgen, des te meer
lijken ze zich gevangen te voelen.
Wat ze nodig hebben, en wat ze voelen dat ze nodig hebben, is een kwaliteit van geest die
hen zal helpen informatie te gebruiken en rede te ontwikkelen om heldere samenvattingen
te krijgen van wat er in de wereld gaande is en van wat er in henzelf gebeurt.
De sociologische verbeelding
Deze stelt de bezitter ervan in staat het grotere historische toneel te begrijpen in termen van
zijn betekenis voor het innerlijke leven en de uiterlijke loopbaan van een verscheidenheid
aan individuen.
D.w.z.: het is het idee dat een individu zijn eigen ervaring alleen kan begrijpen door deze (en
zichzelf) binnen zijn periode te lokaliseren. Dus dat hij zijn eigen kansen in het leven alleen
kan kennen door zich bewust te worden van die van alle individuen in zijn omstandigheden
(in de samenleving).
De sociologische verbeelding stelt ons dus in staat om geschiedenis en biografie en de
relaties tussen beide binnen de samenleving te begrijpen. Door middel van de sociologische
verbeeldingskracht zijn mensen dus in staat om beter te begrijpen wat er in de wereld aan de
hand is, en te begrijpen dat wat henzelf overkomt een (op microniveau) snijpunt is van
biografie en geschiedenis binnen in de samenleving.
Pagina 3 van 29
