dit bevat de examenstof van tijdvak 6 t/m 9
Hierin wordt o.a. besproken:
Industriele revolutie
Democratie en -ismen
Eerste Wereldoorlog
Tweede Wereldoorlog
(Koude Oorlog)
Industrialisatie van het Westen
Het ontstaan van een industriële samenleving
Industriële Revolutie = Grote verandering in de samenleving waarbij industrie en verkeer
steeds meer worden gemechaniseerd. (Begon in Engeland 1750 )
- ‘trage revolutie’, maar erg ingrijpend! / andere benaming: Eeuw van Stoom
Oorzaken ontstaan industriële samenleving
1) Opbrengsten landbouw stegen (nieuwe kennis, gewassen & materiaal)
2) Groeiende bevolking (leidt tot meer voedsel & betere ziektebestrijding)
3) Productie vanuit koloniën (goedkope(re) grondstoffen)
Gevolgen: Van thuis werken fabriek
1) Snellere productie (spinnen/weven)
2) Machines op waterkracht - Nadeel: afhankelijk van stromend water; plekken bezet
3) de stoommachine (alternatief door James Watt) (Einde huisnijverheid).
Economische gevolgen
1) Groei mijnbouw/ijzerindustrie
2) Aanleg kanalen/spoorwegen (transportrevolutie)
Sociale gevolgen
Ontstaan sociale klassen: (Industriëlen – middenklasse – arbeidersklasse)
Urbanisatie = trek naar de stad. boeren kunnen niet meer concurreren.
Ontstaan moderne kapitalisme
Kapitalisme = het produceren van goederen en diensten om daarmee winst te maken
(eerder vooral winst met handel)
Een welvarend land
Tot 1750: mercantilisme: export > import = meer verdienen & eigen economie beschermen
Na 1750: economisch liberalisme: Wealth of Nations
Eigenbelang nastreven vrije concurrentie / weinig overheidsbemoeienis (‘Invisible Hand’)
/ vrijhandel
Gevolg: meer vrijheid voor ondernemers, maar weinig bescherming voor arbeiders
, De sociale kwestie & modern imperialisme
Ongelijkheid tussen arm en rijk
Snelle groei economie door industriële revolutie & kapitalisme Verschil arm en rijk groeit
Gevolg: slechte arbeidsomstandigheden, veel armoede = de sociale kwestie
“Proletariërs aller landen, verenigt u!”
Oplossingen voor de sociale kwestie.
1) Vakbonden: organisaties die namens arbeiders onderhandelen + stakingen organiseren
2) Socialisme: de samenleving moet veranderd worden, structurele verbetering
Sociaaldemocraten: met wetten via het parlement/ Communisme: via een revolutie
Modern imperialisme
Eerst kolonialisme, later imperialisme: het opbouwen van een groot wereldrijk
(Vanaf 1870 wedstrijd om koloniën)
Motieven voor het modern imperialisme
Economisch: Grondstoffen & Afzetmarkten
Politiek: Aanzien en macht (nationalisme!) & Veiligstellen van handelsroutes
Cultureel: Verspreiden christendom & Superioriteitsgevoel plichtsbesef
De strijd om Afrika
De Conferentie van Berlijn: Afrika verdeeld onder Europese mogendheden
Gevolgen:
1) Mensen in koloniën kregen te maken met Europese politieke machthebbers
indirect bestuur inlandse vorsten bestuurden voor het moederland (goedkoop, maar
minder zekerheid)
direct bestuur Franse bestuurders in kolonie (duur, maar meer zekerheid)
2) Kolonie wordt economisch ingezet/uitgebuit ten bate van het moederland
Nederlands-Indië: cultuurstelsel grond verbouwen voor NL markt hongersnood Indiërs
3) Deel inheemse bevolking wordt ingezet in bestuur & leger
4) Koloniserende landen hielden geen rekening met bestaande stamverbanden/grenzen
5) Kolonies profiteerden van transport/onderwijs/gezondheidszorg
Democratie en ismen
Democratie & Conservatisme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studywithsv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
