Hoorcolleges Huid en Hoornige structuren
Hoorcollege 1
Algemene opbouw van de huid
Functies van de huid
- Bescherming:
o Directe bescherming: barrière extern-intern
▪ Mechanisch
▪ Uv-straling
▪ Chemisch
▪ Thermisch
▪ Vochtbalans
o Indirecte bescherming
▪ Camouflage
- Interactie met de omgeving:
o Tast (druk)
o Pijn
o Temperatuur
o Uiterlijk vertoon
- Metabole functies
o Opslag vet
o Aanmaak vitamine D
- Secretie
o Talgklier
o Zweetklier
o Melkklier
- Thermoregulatie
o --> HC2
Embryonale ontwikkeling
De Cutis (daadwerkelijke huid) bestaat uit twee delen: Dermis
(lederhuid) en Epidermis (opperhuid). Onder de Cutis bevindt zich de
Subcutis, dit weefsel is geen officieel onderdeel van de huid. Al vroeg in
de ontwikkeling is er een eerste aanzet tot epidermis aanwezig. Als het
ectoderm dat de embryo aan het oppervlak
bedekt. Uit de epidermis ontwikkelen ook
huidderivaten als haren, klieren en hoeven. De
dermis ontwikkelt zich uit de dermatomen.
Een van de drie onderdelen van de somieten
van het paraxiale mesoderm. Alleen de dermis
van de schedel vormt een uitzondering, een groot deel hiervan ontstaat uit
cellen uit de craniale neurale lijst. De subcutis ontwikkelt zich ook uit het
mesoderm.
,In het embryo bestaat het oppervlakte ectoderm in eerste instantie uit een eenlagig epitheel, dit
epitheel gaat tijdens de ontwikkeling prolifereren en vormt uiteindelijk een
meerlagig plaveisel epitheel. De meest basaal gelegen cellen produceren
zlef factoren die hun eigen proliferatie stimuleren, dat is dus een autocrien
proces. Een van deze factoren is bijvoorbeeld “Transforming Growth Factor
alfa” (TGFa). Ook het contact met het onderliggende mesenchym is voor
deze ontwikkeling van belang. De mesenchymale cellen, de toekomstige
fibroblasten, produceren ook groeifactoren zoals “Keratinocyte Growth
Factor” (KGF, FGF7). Dit is dus een paracrien proces. Tijdens deze
ontwikkeling migreren neurale lijstcellen de dermis in en worden
uiteindelijk de basale laag van de epidermis geïntegreerd. Hier
differentiëren deze neurale lijstcellen tot melanocyten en Merkel cellen.
Melanocyten maken pigment en Merkel cellen zijn betrokken bij het
waarnemen van tast. Uiteindelijk worden ook Langerhans cellen in het
epitheel opgenomen, deze antigeen presenterende immuuncellen ontwikkelen zich vanuit
precursors de monocyten uit het beenmerg. Onder invloed van signalen uit de dermis kan de
epidermis lokaal verdikken en in de dermis ingroeien. Afhankelijk van het type signaal kan er
bijvoorbeeld een klier of een haar ontstaan. Bij deze ontwikkeling is een samenspel van signalen van
en naar de epidermis en de dermis betrokken.
Epidermis (opperhuid)
De epidermis bestaat uit een
meerlagig verhoornd plaveisel
epitheel. De mate van verhoorning
of keratinisatie verschilt per
diersoort maar ook plaats van het
lichaam. De epidermis kan in vijf
lagen worden verdeeld. De meest
basale laag ligt op een
basaalmembraan dat de
begrenzing vormt tussen dermis en
epidermis. Deze laag vertoont een
hoge delingsactiviteit, naarmate de cellen richting het oppervlak
geduwd worden ondergaan ze een differentiatieproces. De cellen van
de epidermis, die de hoofdmassa van de epidermis vormen worden
ook wel keratinocyten genoemd.
Alleen de donker paarse rand aan de bovenkant van het preparaat is
de epidermis.
, De cellen die dichtbij de dermis liggen
zijn meer rond/hoekig en naarmate de
cellen in de bovenste laag terecht
komen, zien we dat ze afplatten. Dit is
dus een meerlagig plaveisel epitheel.
De geheel bovenste lagen laten geen
celkernen meer zien en schilferen ook
al wat af van de rest van het weefsel.
Hieraan kan je zien dat het verhoornd
is. Je ziet dat er instulpingen zijn van
de dermis in de epidermis en dit noem
je dermale papillen, door deze plooiing is het contact oppervlak tussen dermis en epidermis vergoot
wordt, waarmee de stevigheid van aanhechting toeneemt.
Kerathohyaliene granules bevatten keratohyaliene eiwitten en dat zijn de keratine eiwitten waarmee
de hele cel gevuld wordt, en als een soort baksteen stevig in het weefsel komt te liggen. Lamellaire
granules bevatten lipiden, die lipiden worden niet in de cel gehouden maar die worden uitgescheiden
middels exocytose, deze komen om de cel heen te liggen.
, <-- links zie je iemand met een
auto-immuunziekte, deze maakt
antigenen tegen de
hemidesmosomen, hierdoor laat
de stratum basale laag los van de
basaalmembraan. Hierdoor
ontstaat er een ruimte tussen
epidermis en dermis. Die holte vult
zich met vocht.
Melanocyten migreren niet, ze
blijven in de stratum basale achter.
De keratinocyten met pigmenten migreren
vervolgens naar het oppervlak toe.
De tight junctions voorkomen het
transport van voedingsstoffen naar het
bovenliggend weefsel = stratum
corneum, dat maakt niet uit want dit
bestaat al uit dode cellen. De cellen van
Langerhans bezitten de eigenschap om
deze tight junctions tijdelijk te
doorbreken.
, Keratinisatie is
daarnaast ook
diersoort
afhankelijk.
Toegenomen huid proliferatie door een papillomavirus.
Dermis
De ronde structuren zijn haar follikels. De dermis
bestaat uit bindweefsel, cellen en extracellulaire
matrix. De extracellulaire matrix bevat veel
collageen vezels. Collageen biedt trekvastheid, het
zorgt ervoor dat het weefsel niet te ver uitgerekt
kan worden.
, De doorbloeding van de dermis is van groot
belang om de cellen te voorzien van
voedingsstoffen en zuurstof en voor de
thermoregulatie. In de papillen bevinden zich
capillair lussen, vanuit hier wordt ook de
epidermis van voedingsstoffen voorzien (via
duffusie). Onder de papillen bevindt zich de
subpapillaire plexus. De dermis bevat ook een
grote hoeveelheid zenuwvezels.
Subcutis (hypodermis)
Is geen officieel onderdeel van de huid,
maar is wel van groot belang.
We zien velden van witte bollen
(=vetcellen) en aan de rechterkant zien
we meer buisvormige structuren met
cellen eromheen (= zweetklieren). De
subcutis kan veel vet opslaan als energie
voorraad. Het vet kan daarnaast dienen
als thermoregulatie en als stootkussen.
De subcutis vormt bovendien een
flexibele verbinding met de
onderliggende organen en spieren.
Haren
,Opbouw van een haarfollikel
Tijdens de
ontwikkeling van de dermis, kan hij de epidermis induceren tot het vormen van verdikkingen en
ingroeiing van de dermis. Uit deze ingroeiingen van epidermis kunnen haarfollikels worden gevormd.
Zowel de epidermis als de dermis dragen bij aan de uiteindelijke haarfollikel. In de bodem van de
haarfollikel bevindt zich een dermispapil, waarin zich ook bloedvaten bevinden. Boven de dermale
papil bevindt zich de haarbulbus, hier bevinden zich de epitheliale stamcellen van de haar. Door een
doorgaande deling en keratinisatie vormen deze cellen de haar. De haar kan je onderverdelen in een
haarwortel, die zich in de follikel bevindt en een haarschacht, het meer distale deel. De haar zelf is
opgebouwd vanuit het binnenste merg(medulla) met daaromheen een schors (cortex), daaromheen
zit nog een cuticula (=deklaagje).
De haarfollikel bestaat uit een
wortelschede van epidermale oorsprong
en een bindweefselschede van dermale
oorsprong. De wortelschede is
onderverdeeld in verschillende lagen.
De externe wortelschede bestaat uit
meerdere lagen epitheel cellen en is
continu met de epidermis. Tussen de
epidermale wortelschede en dermale
bindweefselschede bevindt zich het
basaalmembraan van de epidermis.
, IRS = interne wortelschede
ORS= externe wortelschede
Op dit niveau is de interne
wortelschede ten gronde gegaan.
