De samenvatting is gemaakt aan de hand van de methode "LWEO". De samenvatting bevat ook plaatjes en eventuele voorbeelden. Joost Olsthoorn maakt uitlegfilmpjes die aansluiten op de samenvatting. In deze samenvatting worden de belastingschijven, de inkomensongelijkheid en de lorenzcurve onder ander...
Economie LWEO
Boekje 3: jong en oud
School of baantje
1. Economie is kiezen. Waar besteed jij je geld en tijd aan? Dit kun je weergeven in een
bugetlijn en zo kun je ook de opofferingskosten zien.
2. De keuzes zijn vaak moeilijk te overzien. Vooral als jou keuzes invloed hebben op anderen of
de keuzes van andere invloed hebben op jou. Vaak ga je dan meeliften (free-rider). Omdat dit
de dominante strategie is in het gevangenisdilemma. Om elkaar te kunnen vertrouwen in het
gevangenisdilemma moeten er bindende afspraken worden gemaakt.
3. In de levensloop van mensen onderscheiden we drie fasen:
Kinderfase
Ouderfase
Grootouderfase
Het gedrag van deze generaties kan invloed hebben op de toekomst van de andere
generaties. Zoals bijvoorbeeld milieuvervuiling.
De jeugd
2. Als baby heb je nog maar te kiezen. Dat doen je ouders voor je. Als scholier bijvoorbeeld geef
je wel al het een en het ander uit. Het grootbrengen van kinderen kost veel tijd en geld.
Bijvoorbeeld de kinderopvang, maar deze is wel inkomensafhankelijk want de overheid doet
ook een bijdrage.
3. Veel kinderen krijgen al zakgeld. Dit zijn kun eerste eigen middelen. Ongeveer 90% van de
scholieren krijgt zakgeld. Ook krijgen veel kinderen ook kleedgeld om kleding van te kopen.
Hiernaast hebben veel scholieren hun eigen bron van inkomen. Als ze iets kopen, van het
geld wat ze verdienen, moeten ze keuzes maken. Door te kopen handelen ze economisch. Ze
zijn zelf verantwoordelijk.
4. Inkomens kun je direct uitgeven of sparen. De meeste jongeren sparen niet zo veel, alleen
voor grote uitgaven zoals vakantie. Als je spaart stel je de consumptie uit naar later. Als je
geld leent wordt de uitgave naar voren gehaald. Het koopmoment ligt voor het moment dat
je inkomen ontvangt, maar je moet wel rente betalen. Dit noem je ruilen over de tijd.
, 5. Na het behalen van een middelbare diploma, gaan veel jongeren studeren. Dit is tot 18 jaar
gratis alleen als je naar het hbo of universiteit gaat schieten de kosten snel omhoog, nu
betaal je zelf. Wel krijg je een ov-jaarkaart en jongeren met ouders met een laag inkomen
krijgen nog een extra beurs op de gewone beurs.
Werken en belasting betalen
1. Als je in loondienst werkt ontvang je loon als je voor jezelf werkt ontvang je winst. Dit zijn
inkomens en hier moet je inkomensbelansting en premies over betalen. Premies om
verzekerd te zijn. Je kan werken bij een bedrijf, overheid of zefstandig. Als je voor jezelf
werkt is er wel veel onzekerheid, maar dat hoort bij ondernemerschap.
2. Er zijn verschillende inkomensbronnen:
Loon
Winst
Rente
Huur en pacht
Het geld dat je verdient zijn de primaire inkomens. Alleen over de primaire inkomens moet je
belasting betalen. Hoeveel belasting je moet betalen hangt af van je inkomen:
Dit gaat in de volgende stappen:
1. Bepaal het bruto jaarinkomen
2. Haal hier de aftrekposten vanaf
3. Verdeel het belastbaar inkomen in schijven (zie afbeelding)
4. Kijk wat de heffingskorting is
5. Overgebleven geld betaal je aan de belastingdienst
Om de inkomens te nivelleren wordt gebruikgemaakt van een draagkrachtbeginsel door
progressief belastingstelsel. Dit betekend dat mensen met een hoger inkomen meer
belasting betalen. Als je meer verdient is je gemiddelde heffingsdruk dus ook hoger:
inkomens h effing
gemiddelde h effingsdruk ×100 %
brutoloon
Het percentage dat iemand over de laatste euro betaald noem je de marginale heffingsdruk
of marginaal tarief. Een alternatief voor het progressief belastingstelsel is het proportioneel
belastingstelsel. Deze zorgt wel voor denivellering.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudvesters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
