Alle SK stof die je moet kennen voor je eindexamen HAVO in een document. In hoofdstukken opgedeeld, maar alles wat je niet hoeft te leren staat er ook niet tussen. duidelijke uitleg en met plaatjes. slaag voor je eindexamen HAVO SK met deze samenvatting!
Scheikunde HAVO
Hoofdstuk 1
Zuivere stof en mengsel
Zuivere stof->
bestaat uit één soort bouwsteen, molecuul of atoom.
Eén atoom = element
Twee of meer atomen = verbinding
Mengsel->
Bestaat uit twee of meer moleculen.
Weten of het een mengsel is of een zuivere stof >> proef faseovergang >> zuiver stof blijft de temperatuur
hetzelfde bij de faseovergang. Dus een kook- en smeltpunt. Bij mengsel blijft de temperatuur niet hetzelfde.
Mengsel loopt de tempratuur langzaam op bij een faseovergang. Dus een kook- en smelttraject.
Soorten mengsels:
1. Oplossing-> een helder mengsel van vloeistof/vloeistof met een vaste stof/ gas.
(microniveau)
2. Suspensie-> een troebel mengsel van een vaste stof en vloeistof, waarbij de vaste stof niet is opgelost.
Door het verschil in dichtheid zakt de vaste stof naar de bodem.
3. Emulsie-> een troebel mengsel van twee vloeistoffen, die niet goed mengbaar zijn. Verschil in
dichtheid, ene zakt naar de bodem >> ontstaan van tweelagensysteem. Door een emulgator (hulpstof)
mengt het wel. Emulgator heeft een hydrofiele ‘kop’ en een hydrofoob ‘staart’.
Hydrofiel >> mengt goed met water.
Hydrofoob >> mengt slecht met water.
Scheidingsmethode
Bij scheiden maak je gebruik van stofeigenschappen om een mengsel te scheiden. Bij een scheiding veranderen
stoffen niet. Op microniveau betekent dit dat de moleculen niet veranderen.
Scheidingsmethode: Stofeigenschap
- Filteren: - Deeltjesgrootte
vaste stof >> residu
vloeistof >> filtraat
- Bezinken: - Dichtheid
vaste stof & vloeistof
Om het proces te versnellen kan je
centrifugeren >> dan wordt de mengsel snel
rond geslingerd. De stof met de grootste
dichtheid komt nar de onderkant
- Indampen: Kookpunt
Vaste stof & vloeistof
Residu >> niet verdampt
Destillaat >> wel verdampt
- Extraheren: ene lost wel op andere niet. Oplosbaarheid
Twee vloeistoffen of;
Twee vaste stoffen >> bij allebei toevoegen
van oplosmiddel
- Adsorptie: Adsorptievermogen
Haalt geur-, kleur-, en smaakstoffen uit een
oplossing
- Chromatografie: Aanhechtingsvermogen en oplosbaarheid
- Centrifugeren: mengsel draait rond, versterkt Dichtheid
bezinken
Chemische reacties
Kenmerken chemische reactie:
1. Beginstof verdwijnt, ontstaan reactieproducten.
2. Wet van behoud van massa.
3. Stoffen reageren en ontstaan in vaste massa.
4. Een minimale tempratuur nodig voor de reactie te laten lopen (reactietemperatuur). Voor elke reactie
is er een andere reactietempratuur.
5. Er is altijd een energie-effect (exotherm en endotherm)
Alle stoffen bezitten een bepaalde hoeveelheid chemische energie.
Exotherme reactie >> komt energie vrij/weg
Beginstof bevat meer energie dan de reactieproducten, de energie die weg is vormt
een andere energie zoals; warmte, licht enz.
Endotherme reactie >> komt energie bij.
Neemt energie zoals; warmte, licht enz. De opgenomen energie wordt omgezet naar
chemische energie van de reactieproducten. Ontledingsreacties zijn ook endotherm
(fotolyse, elektrolyse)
Energiediagram met endotherm en exotherm:
Bij faseveranderingen treden ook energie-effecten op.
Activeringsenergie is het toevoegen van energie bij een bepaalde stoffen op de reactietempratuur, om de
reactie te laten verlopen. Meestal bij endotherme reactie.
, Snelheid van een reactie
Reactietijd->
Het beginpunt van een reactie tot het eindpunt van een reactie.
Reactiesnelheid->
De hoeveelheid stof die per seconde en per liter ontstaat of verdwijnt.
Factoren die de reactiesnelheid beïnvloeden:
1. Soort stof
2. Verdelingsgraad
3. Concentratie (de hoeveelheid stof per ml oplossing)
4. Tempratuur >> hoe hoger de tempratuur, hoe sneller de
reactiesnelheid
5. Katalysator >> een stof die een reactie sneller laat verlopen
zonder bij die reactie verbruikt te worden.
Periodiek systeem
Volgens het atoommodel van Rutherford zijn de bouwstenen van een atoom:
Kern:
Protonen (p)
Neutronen (n)
Om de kern:
Elektronen (e-)
Het aantal protonen geeft het atoomnummer aan. Protonen en de neutronen zijn bijna altijd gelijk aan elkaar.
De protonen en de neutronen samen is het massagetal.
Isotopen hebben hetzelfde symbool, maar een andere massagetal. Binas tabel 25A.
In Bohrs zijn atoommodel bevinden de elektronen zich in banen rond de kern. Deze bolvormige banen noemde
hij elektronenschillen. (K, L, M, ….). de K-schil bevat maximaal 2 elektronen en de L-schil maximaal 8.
Periodiek systeem:
- Groep 1 -> alkalimetalen
- Groep 17 -> halogenen
- Groep 18 -> edelgassen
Atomen willen het liefst zo veel mogelijk op edelgassen gaan lijken, daarvoor moeten ze 8 elektronen in de
buitenste schil hebben. Het aantal bindingen dat een atoom aan kan gaan ligt aan de covalentie.
- H, F, Cl, I, Br covalentie 1
- O, S covalentie 2
- N, P covalentie 3
- C, Si covalentie 4.
Positieve ionen->
Een atoom kan één of meer van zijn elektronen uit de buitenste schil afstaan. Dit heeft als gevolg dat de
positieve lading in de kern groter is dan de negatieve lading in de elektronenwolk.
Negatieve ionen >> een atoom kan één of meer elektronen in de buitenste schil opnemen. Dit heeft als gevolg
dat de positieve lading in de kern kleiner is dan de negatieve lading in de elektronenwolk.
Elektronen in de buitenste schil noem je valentie-elektronen.
Voorbeeld: benoem Na- >> natrium-ion
benoem Br+ >> broomion
Paragraaf 3
Massa’s van bouwstenen
Atomaire massa-eenheid (u) >> is dit H2O: H= 1,008*2= 2,016
O= 16,00
H2O= 16,00 + 2,016= 18,016
Relatieve atoommassa
Meetwaarden->
Heeft een bepaalde nauwkeurigheid (rond af op het minste aantal decimalen)
Telwaarden->
Geven een hoeveelheid aan, hebben geen nauwkeurigheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellis90. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
