Onderzoek naar de ontwikkeling van kinderen is te verdelen in vier centrale thema’s:
- De fysieke ontwikkeling
- De persoonlijkheidsontwikkeling
- De sociaal-emotionele ontwikkeling
- De cognitieve ontwikkeling
In deze samenvatting worden deze thema's verder uitgewerkt met behulp van de ve...
Hoofdstuk 1: Ontwikkelingspsychologie
Thematische gebieden binnen de ontwikkelingspsychologie:
Onderzoek naar de ontwikkeling van kinderen is te verdelen in vier centrale thema’s:
Zie tabel 1.1 boek
● Fysieke ontwikkeling
- De invloed van het lichaam op het gedrag. Bijvoorbeeld invloed van de hersenen,
het zenuwstelsel, de spieren en zintuigen. Maar ook slapen, eten en drinken.
● Cognitieve ontwikkeling
- Ontwikkelingspsychologen proberen dan te begrijpen hoe groei en verandering in
mentale vermogens ons gedrag beïnvloedt. Bijvoorbeeld denken, leren.
probleemoplossing , geheugen en intelligentie.
● Sociaal-emotionele ontwikkeling
- De manier waarop de interacties van mensen en hun sociale relaties in de loop
van hun leven groeien, veranderen en stabiel blijven.
● Persoonlijkheidsontwikkeling
Cohort
- Iedere mens behoort tot een specifieke cohort: een groep mensen die rond dezelfde tijd
op dezelfde plek zijn geboren. Bijvoorbeeld: belangrijke sociaal historische
gebeurtenissen (oorlog, economische groei en crisis, epidemieën en hongersnoden).
Cohorteffecten: invloeden van cohorten op de ontwikkeling
➔ Normatieve gebeurtenis
Omgevingsinvloeden en biologische invloeden die verbonden zijn aan een specifiek
historisch moment.
➔ Niet-normatieve gebeurtenis
Gebeurtenissen die plaatsvinden in het leven van een bepaald persoon, terwijl de
meeste andere mensen hier niet mee te maken krijgen. Bijvoorbeeld: een kind verliest
een ouder tijdens een ongeluk.
Continue verandering versus discontinue verandering
- Continue verandering: geleidelijke ontwikkeling, waarbij prestaties op een bepaald
niveau voortvloeien uit die op de vorige niveaus.
, - Discontinue verandering: ontwikkeling die in aparte stappen op stadia plaatsvindt. Elk
stadia levert gedrag op dat kwalitatief anders is dan gedrag in eerdere stadia.
De kritieke en gevoelige periode
● Een kritieke periode is een specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde
gebeurtenis de grootste gevolgen heeft.
● Een gevoelige periode is een periode waarin mensen extra gevoelig zijn voor bepaalde
omgevingsinvloeden en sterk ontvankelijk zijn voor het leren van specifieke
vaardigheden.
Plasticiteit= de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke structuur
veranderbaar is.
Hoofdstuk 2: Theoretische perspectieven en onderzoek
De vijf belangrijke theoretische perspectieven op de ontwikkeling van het kind:
1 Het psychodynamisch perspectief
2 Het behavioristisch perspectief
3 Het cognitief perspectief
4 Het systemisch perspectief
5 Het evolutionair perspectief
1. Het psychodynamisch perspectief
- Het gedrag wordt gemotiveerd door innerlijke krachten, herinneringen en conflicten
waarvan een persoon zich nauwelijks bewust is en hij weinig controle heeft.
● De psychoanalytische theorie (van Freud)
Deze theorie gaat ervan uit dat onbewuste krachten bepalend zijn voor iemands persoonlijkheid
en gedrag. Volgens Freud kent elke persoonlijkheid drie aspecten:
- Id: Het primitieve, ongeorganiseerde, aangeboren deel van de persoonlijkheid
dat opereert vanuit het genotsprincipe.
- Ego: het rationele en redelijke deel van de persoonlijkheid, dat opereert vanuit
het realiteitsprincipe.
- Superego: het aspect van de persoonlijkheid dat iemands geweten
vertegenwoordigt en het onderscheid maakt tussen goed en kwaad.
, De psychoseksuele ontwikkeling: vijf fasen die kinderen volgens Freud doorlopen. Hierin is
genot of bevrediging telkens gericht op een andere biologische functie en een ander deel van
het lichaam.
- Als er iets misgaat in een bepaalde fase (te weinig of juist te veel bevrediging van
behoeften), dan kan dit volgens Freud leiden tot fixatie.
- Fixatie is gedrag dat in een eerdere ontwikkelingsfase is blijven steken als
gevolg van een onopgelost conflict.
● De psychosociale theorie (van Erikson)
Volgens Erikson worden mensen zowel gevormd als belemmerd door hun samenleving en
cultuur. De psychosociale ontwikkeling omvat veranderingen in onze interacties met anderen
en in hoe we het gedrag van anderen en tegen onszelf als leden van de maatschappij
aankijken.
2. Het behavioristisch perspectief
- Benadering binnen de psychologie die ervan uitgaat dat je moet kijken naar
waarneembaar gedrag en de externe stimuli in de omgeving, om de ontwikkeling van het
individu te begrijpen.
stimulus-respons-leren: vormen van leren die we kunnen beschrijven in termen van stimuli en
respons, zoals klassieke en operante conditionering.
- Dit zijn de twee vormen van stimulus-respons-leren:
➢ Klassieke conditionering (Pavlov)
Een vorm van leren waarbij een organisme op een bepaalde manier leert te reageren op een
neutrale stimulus (een stimulus die die respons normaal gesproken niet uitlokt).
➢ Operante conditionering (Skinner)
Een vorm van leren waarbij een vrijwillige respons versterkt of verzwakt wordt, afhankelijk van
de associatie met negatieve of positieve gevolgen.
- Gedragsmodificatie= techniek om de frequentie van gewenst gedrag te verhogen en
ongewenst gedrag te verlagen.
● De sociaal-cognitieve leertheorie= benadering binnen de psychologie waarbij de
nadruk ligt op leren door het gedrag van een andere persoon na te doen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliajazdzewska. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.
