Samenvatting van Beginselen van het Nederlandse staatsrecht, 18e druk.
Hoofdstuk 3 omvat:
1. Territoriale en personele werking
2. Het grondgebied
3. Betekenis van het Nederlanderschap
4. Vreemdelingen
5. Regeling Nederlanderschap
Beginselen van het Nederlandse staatsrecht
Hoofdstuk 3 De werking van het staatsrecht
3.1 Territoriale en personele werking
- De staat wordt territoriaal bepaald door zijn grenzen. Binnen dat gebied
oefent de staat gezag uit ten opzichte van alle menselijk handelen dat aan
dat gezag onderhevig is.
- De vrijheid van de staat om de eigen organisatie en de eigen verhouding
van gezagdragers tot onderdanen te regelen, wordt door andere staten
erkend.
Kompetenz-kompetenz
De staat heeft de vrijheid om op zijn grondgebied te bepalen welke
organen bevoegdheden hebben en hoever die strekken.
- Het zijn de betrekkingen tussen de bewoners onderling, die de vorming
van de staat hebben mogelijk gemaakt. Deze psychologische band
ontstaat meestal door een gemeenschappelijk verleden.
- De staat is de juridische uitdrukkingsvorm van een gegroeide
gemeenschap.
[ZTV] Uitzonderingen territoriale werking
Ook als inwoners buiten het grondgebied verblijven, blijft er een band bestaan
tussen de staat en die inwoners. Zo blijft het Nederlandse strafrecht voor een
deel op in het buitenland vertoevend Nederlanders van toepassing.
3.2 Het grondgebied
3.2.1 De landgrenzen
Bij Europese staten zijn de grenzen zelf het gevolg van een historische
ontwikkeling.
3.2.2 De zeegrenzen
- Tal van staten claimden eenzijdig een uitbreiding van de territoriale zee tot
een afstand van twaalf zeemijlen uit de kust.
- 1982: Zeerechtverdrag van de VN, waarin de bevoegdheid van staten om
een territoriale zee van een dergelijke omvang in te stellen is erkend.
[ZTV] Uitbreiding territoriale zee in de 20e eeuw
Nadat het Zeerechtverdrag van 1982 in 1994 door een aanvullend verdrag aan
de wensen van de Westerse landen was aangepast, is het in 1996 samen met het
aanvullende verdrag bij rijkswet voor het gehele Koninkrijk goedgekeurd.
3.2.3 Europa
- De betekenis van de grenzen is aan het vervagen. Binnen de Europese
Unie bestaat het beleid controles naar de buitengrenzen te verleggen.
- Voor de EU-burgers gelden binnen de EU de vrijheden, die in het Europese
recht zijn neergelegd.
- Voor burgers van derde landen gelden deze vrijheden in beginsel niet,
tenzij bijzondere overeenkomsten met dergelijke landen zijn gesloten.
3.3 Betekenis van het Nederlanderschap
3.3.1 Verschillen tussen rechten van Nederlanders en vreemdelingen
3.3.1.1 Kiesrecht voor vertegenwoordigende lichamen
- Alle Nederlanders hebben het recht leden van de Tweede Kamer, en van de
provinciale staten te kiezen en gekozen te worden, i.t.s.t vreemdelingen.
, Beginselen van het Nederlandse staatsrecht
Hoofdstuk 3 De werking van het staatsrecht
- Het actief en passief kiesrecht t.o.v. gemeenteraden wordt ook toegekend
aan ingezetenen die geen Nederlander zin, maar overigens voldoen aan de
aan Nederlanders gestelde eisen.
3.3.1.2 Benoembaarheid in openbare dienst
Alle Nederlanders zijn op gelijke voet in openbare dienst benoembaar. Dit
gelijkheidsrecht geldt niet voor vreemdelingen.
3.3.1.3 Uitlevering
Uitlevering van op Nederlands grondgebied verblijvende personen die elders een
strafbaar feit hebben begaan, mag volgens art. 2, derde lid, van de Grondwet
slechts geschieden krachtens verdrag.
3.3.1.4 Sociale grondrechten
- Een aantal van de sociale grondrechten geldt uitsluitend voor
Nederlanders.
- De Grondwet laat het aan de wetgever over om te bepalen of en in
hoeverre ook aan vreemdelinge een recht op bijstand wordt verleend.
- Vreemdelingen kunnen ook niet zonder meer in Nederland werken. Zij
moeten over een vergunning beschikken, evenals hun werkgever.
3.4 Vreemdelingen
3.4.1 Toegang
Voorwaarden
- De vreemdeling moet over de nodige identiteitspapieren en middelen voor
verblijf en terugreis beschikken.
- De vreemdeling moet een visum kunnen tonen.
3.4.2 Toelating
Voor een verblijf langer dan drie maanden moet de vreemdeling aan de
Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie om een verblijfsvergunning vragen, die
hoogstens vijf jaar geldig zijn.
- De verdragen vereisen niet dat de vergunning wordt verleend, maar
verbieden dat iemand zou worden uitgezet naar een land waar hij
vervolging als vluchteling heeft te duchten. (verbod van refoulement)
o Verblijfsvergunning regulier
o Verblijfsvergunning asiel
Bedoeld voor verdragsvuchtelingen alsmede voor personen die in
vergelijkbare situaties verkeren en hun naaste familieleden.
3.4.3 Uitzetting
- De vreemdeling die niet of niet langer rechtmatig verblijf heeft, dient
Nederland uit eigen beweging te verlaten en kan worden uitgezet.
- Koppelingsbeginsel
De vreemdeling die geen rechtmatig verblijf heeft, kan geen aanspraak
maken op toekenning van verstrekkingen, voorzieningen en uitkeringen
van de zijde van de overheid.
3.4.4 Rechtsbescherming
- Inzake reguliere verblijfsvergunningen
De rechtsmiddelen van de Algemene wet bestuursrecht zijn van
toepassing, (bezwaar of administratief beroep, waarna beroep op de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper taess. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
