Samenvatting van Beginselen van het Nederlandse staatsrecht, 18e druk.
Hoofdstuk 5 omvat:
1. Tweekamerstelsel
2. Tweede Kamer: samenstelling, onafhankelijkheid
3. Tweede Kamer: verkiesbaarheid
4. Tweede Kamer: actief kiesrecht
5. Algemeen kiesrecht
6. Kiesstelsels
7. Eerste Kamer
8. Incompatibilite...
Beginselen van het Nederlandse staatsrecht
Hoofdstuk 5 De Staten-Generaal
5.1 Tweekamerstelsel
Parlement
Het Nederlandse parlement bestaat uit twee kamers, die tezamen in de Grondwet
als Staten-Generaal worden aangeduid.
5.1.1 Federale staten
- Parlement bestaat uit een direct gekozen kamer, in de Verenigde Staten
Huis van Afgevaardigden geheten, waarvan elk der leden een bepaald
aantal kiezers vertegenwoordigd.
- En daarnaast een andere kamer, in de Verenigde Staten Senaat geheten,
die is samengesteld uit afgevaardigden per deelstaat of kanton.
5.1.2 Waarom een eerste kamer?
Tegenargumenten
- Thorbecke: De eerste kamer is zonder grond en zonder doel.
- Doublure van de Tweede Kamer: zij doet het werk van de Tweede
Kamer nog eens over en heeft daarmee weinig toegevoegde
waarde.
- De Eerste Kamer is niet rechtstreeks gekozen en heeft toch het
laatste woord in het wetgevingsproces.
Voorargumenten
- In het stelsel van checks and balances is een extra kamer binnen de
volksvertegenwoordiging een extra check in het wetgevingsproces.
- Binnen de eerste kamer bestaat meer oog voor de kwaliteit,
rechtsmatigheid en uitvoerbaarheid van wetgeving.
- De Eerste Kamer denkt minder politiek dan de Tweede.
[ZTV] Minder activistische houding van de eerste kamer
Verandering van het kiesstelsel voor deze kamer door de
grondwetsherziening van 1983.
De laatste kabinetten beschikten niet over een vaste meerderheid in de
Eerste Kamer.
Het wordt alleen zichtbaar dat ook in de Eerste Kamer politiek
bedreven wordt al de oppositie in de meerderheid is.
5.2 De Tweede Kamer: samenstelling en onafhankelijkheid
5.2.1 Feiten
- De Tweede Kamer bestaat uit honderdvijftig leden
- De leden worden rechtstreeks gekozen door de Nederlanders die de leeftijd
van achttien jaar hebben bereikt.
- Behoudens tussentijdse kamer-ontbinding is de zittingsperiode van de
Tweede Kamer vier jaar.
- Op Prinsjesdag wordt door of namens de Koning in de verenigde
vergadering een uiteenzetting (troonrede) gegeven van het door de
regering te voeren beleid.
5.2.2 Reglement van Orde
- De Tweede Kamer regelt haar eigen werkzaamheden in een reglement van
orde.
, Beginselen van het Nederlandse staatsrecht
Hoofdstuk 5 De Staten-Generaal
- Het regelement bindt de kamer, zij het dat de kamer te allen tijde kan
besluiten ervan af te wijken, mits dit met unanimiteit gebeurt en het
besluit niet in strijd is met het Statuut, de Grondwet of een andere wet.
5.2.3 Waarborgen voor onafhankelijkheid
1. Zij onderzoekt de geloofsbrieven (de stukken waaruit de wettige verkiezing
tot kamerlid blijkt) en beslist de geschillen welke aangaande de
geloofsbrieven of de verkiezing zelf rijzen.
2. Parlementaire onschendbaarheid: Ministers en staatssecretarissen mogen
niet vervolgd worden voor hetgeen zij in de vergadering hebben gezegd of
haar schriftelijk hebben overgelegd.
3. Stemmen zonder last
Een kamerlid dat de fractie verlaat of daaruit wordt gezet, is juridisch niet
verplicht zijn of haar zetel op te geven.
5.2.4 Voorrechten
Geldelijke voorziening
De leden ontvangen een door de wet te regelen geldelijke voorziening en
een pensioen.
Zwangerschap, bevalling, ziekte
Een lid van de Staten-Generaal kan tijdelijk vervangen worden wegens
ziekte, zwangerschap of bevalling.
5.5 Algemeen kiesrecht
[ZTV] Dilemma algemeen kiesrecht
Aan de ene kant erkent men de noodzaak van invloed van de gewone burger op
het staatsbestuur, maar aan de andere kant vereist dit bestuur meer en meer
deskundigheid en specialisering.
5.5.1 Rechtvaardiging
Het bestuur van deskundigen (en daaronder zijn tegenwoordig ook de
Kamerleden te verstaan) wordt onderworpen aan een controle door de gewone
burger.
5.6 Kiesstelsel
5.6.1 Meerderheidsstelsel
Een kandidaat wordt met de meerderheid gekozen. In ieder district stellen zich
kandidaten voor het ambt van de afgevaardigde van het district in de kamer. De
kandidaat die de meeste stemmen op zich verenigt, is gekozen.
Nadelen
- De volksvertegenwoordiging kan op die wijze een meerderheid
vertonen, die niet overeenkomt met de meerderheid van de landelijk
uitgebrachte stemmen.
- Een kleinere partij die haar aanhangers verspreid heeft in het land,
kan weliswaar in totaal vele malen een aanzienlijk stemmentotaal
behalen, maar nauwelijks zetels, omdat zij in vrijwel geen district
een meerderheid kan verwerven.
- Er is geen evenredige verhouding tussen het aantal op een partij
uitgebrachte stemmen en een aantal door die partij behaalde zetels.
Voordelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper taess. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
