Overig
Begrippenlijst Vroegmoderne Tijd
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Begrippenlijst bij het vak Vroegmoderne Tijd met alle begrippen uit Noble.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Maaike de Kleijn Vroegmoderne Tijd 2015 BegrippenlijstVroegmoderne Tijd – Begrippenlijst
Renaissance
Een periode van toegenomen creativiteit. In deze context wordt er gerefereerd naar de
culturele beweging die teruggreep naar de basis van de klassieke cultuur.
Humanisme
West-Europese literaire en culturele beweging, die de superioriteit van de Griekse en
Romeinse literatuur en vooral waarden van persoonlijke en publieke moraliteit benadrukten.
Francesco Petrarch (1304-1374)
Invloedrijke dichter, biograaf en humanist die sterk de voorkeur gaf aan de imitatie van
literaire en morele waarden van leidende Griekse en Romeinse schrijvers. Hij maakte de
menging van klassieke ideeën en 14e eeuwse ideeën mogelijk. Hij hield niet van zijn eigen tijd
en geloofde dat alleen navolging van klassieke waarden en cultuur de huidige wereld beter
konden maken. Alleen zo kon uit de ‘Dark Ages’ ontsnapt worden. Het programma bestond
uit een reconstructie van de klassieke cultuur en een studie en imitatie van klassiek erfgoed.
Ten slote zouden er morele en culturele veranderingen moeten ontstaan, die verder gingen dan
slechts het kopiëren van oude stijlen en waarden.
Niccolò Machiavelli (1469-1527)
Hij werkte bij de overheid en was een politicus in Florence. Zijn bekendste werk is De Prins,
waarin hij benadrukte dat een succesvolle leider moest anticiperen en zich aan moest passen
aan veranderingen. Hij was van mening dat individuen beter zouden reageren op angst en dat
macht een betere overheid zou creëren dan moraliteit.
Leonardo da Vinci (1452-1519)
Een bekende schilder, technicus en wetenschapper die de argumenten en ideeën die werden
gebaseerd op het imiteren van de klassieken afwees. Hij was voorstander van nauwkeurige
bestudering van de natuurlijke wereld.
Sixtijnse Kapel
De kapel van het Vaticaanse Paleis in Rome, waarin zijn bekendste schilderijen te zien zijn.
Dit zijn de schilderijen die gaan over Adam en Eva en het Laatste Oordeel. Het omvat het
culturele, religieuze en ideologische programma van de pauselijkheid.
Johann Gutenberg (1397-1468)
De Duitse uitvinden van de beweegbare metalen drukpers. Zijn uitvinden leidden uiteindelijk
tot de publicatie van het eerste geprinte boek in Europa, de Gutenberg Bijbel uit 1450. Door
zijn gebruik van losse letters, konden fouten sneller worden verbeterd en versnelde het
drukproces.
Thomas More (1478-1535)
Een bekende humanist en kanselier van Engeland onder Hendrik VIII. Zijn bekendste werk,
Utopia, beschrijft een fictief land van vrede en harmonie dat privé eigendom heeft verboden.
Desiderius Erasmus (1466-1536)
Een prominente Nederlandse humanist die het meest bekend is geworden voor zijn satire The
Praise of Folly.
1
, Maaike de Kleijn Vroegmoderne Tijd 2015 Begrippenlijst
Lineair perspectief
Een revolutionaire techniek die in de vroege 15e eeuw werd ontwikkeld door Florentijnse
schilders. Hiermee konden driedimensionale voorwerpen op een tweedimensionaal paneel
worden weergegeven.
On the Falsely Believed and Forged Donation of Constantine (1440)
Dit boek werd geschreven door Lorenzo Valla (1407-1457) in 1440. Dit werk demonstreert
dat een belangrijke pauselijke claim van politieke leiding van centraal Italië werd gebaseerd
op 8e eeuwse vervalsing. In de Middeleeuwen werd het document gebruikt door de
pauselijkheid om haar rechten op politieke overmacht in centraal Italië goed te praten. Valla
onderzocht het document en kwam tot de conclusie dat het een vervalsing was.
Civic humanisme
Een populaire ideologie onder de politieke leiders van Florence. Het legt de nadruk op de
klassieke republikeinse waarden van plicht en publieke taken van Rome. Deze humanisten
schreven brieven en verhalen over de klassieke waarden en geschiedenis van hun eigen stad.
Zij geloofden dat er een morele en ethische waarde intrinsiek aan het publieke leven was. Het
doel was om belangrijke mannen te inspireren om de leiding te nemen en de burgerij te
behouden van rechteloosheid en tirannie.
Martin Luther (1483-1546)
Duitse theologie en religieus hervormer die de Protestantse Reformatie begon in 1517 door de
Katholieke leer over boetedoening en verlossing in twijfel te trekken en later zelfs te
verwerpen.
Justification by faith
Luthers doctrine, waarin christenen gered konden worden door God, zonder dat dit te maken
had met detentie of goede daden. De verlossing komt dus geheel vanuit God en staat los van
menselijke daden.
Karel V (1500-1558)
Heilige Roomse Keizer en koning van Spanje. Zijn rijk strekte zich uit van Spanje, Italië, de
Lage Landen, Duitsland en de nieuwe wereld.
Huldrych Zwingli (1484-1531)
Priester van Zurich en leidende hervormer in Zwitserland en zuidwest Duitsland. Hij
benadrukte de rol van de goddelijke gemeenschap in het proces van individuele verlossing. In
tegenstelling tot Luther, geloofde Zwingli dat de nieuwe hervormingen in gemeenschappelijke
beweging moesten komen en dat de stedelijke overheid hierin het voortouw moest nemen.
Johannes Calvijn (1509-1564)
Een Frans-Zwitserse theoloog, wiens Institutes of the Christian Religion de belangrijkste tekst
voor het gereformeerde geloof werd. Hij benadrukte de absolute macht van God.
Anabaptisten
Radicale hervormers in Duitsland en Zwitserland die benadrukten dat het dopen alleen voor
volwassenen bedoeld was en dat Christenen zichzelf moesten scheiden van ongelovigen in
gemeenschappen voor de ‘verlosten’.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maaikedekleijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen