Stomazorg
Inleiding
Er zijn twee soorten stoma’s voor de ontlasting:
Colonstoma, waarbij de uitgang is aangebracht op de dikke darm
Ileostoma, waarbij de uitgang is aangebracht op de dunne darm
Een stoma kan tijdelijk of blijvend zijn. En tijdelijk stoma wordt bijvoorbeeld aangelegd om
een darmdeel rust te geven; een blijvend stoma bijvoorbeeld wanneer de hele dikke darm
moet worden weggehaald.
Urostoma (urinestoma):
Bij een incontinent urostoma heeft de zorgvrager geen invloed over de afvloed van urine. De
urine loopt in een opvangzakje op de buik. Een permanente methode van een urostoma is
het maken van een verbinding tussen de ureters en een stukje darm dat in de huid wordt
gehecht.
Colostoma
Een colostoma (colon=dikke darm) is een kunstmatige uitgang van de dikke darm in de
huid van de buik.
Een colostoma moet worden aangelegd wanneer de ontlasting het lichaam niet via de anus
kan verlaten. Omdat een stoma geen kringspier heeft die de ontlasting binnenhoudt, kan er
elk moment ontlasting naar buiten komen. Wanneer de ontlasting de stoma verlaat, moet
deze worden opgevangen. Er zijn speciale opvangmaterialen en methoden om het opvangen
van de ontlasting te reguleren.
Een colostoma kan op verschillende delen van de dikke darm worden aangelegd: hoog of
laag op de darm. Ligt een stoma laag op de dikke darm en is dus alleen de endeldarm
weggenomen, dan is de ontlasting vrij dik. Is een groter of hoger gelegen stuk darm
weggehaald, dan is de ontlasting die naar buiten komt minder dik.
Enkelloops colostoma
Een stoma kan enkelloops (eindstandig) of dubbelloops zijn.
Een eindstandig stoma heeft een opening. Er komt alleen ontlasting naar buiten. Het stuk
darm dat vanuit de endeldarm (het rectum) komt, is in deze situatie of helemaal verwijderd
of het laatste stuk endeldarm is dichtgehecht en ligt nog in de buikholte. In de laatste
situatie kan mogelijk nog een hersteloperatie worden uitgevoerd. Als een stuk endeldarm
nog in de buikholte ligt, dan is het mogelijk dat via het rectum slijm wordt afgescheiden.
Mensen met een eindstandig stoma kunnen aandrang ervaren.
Dubbelloops colostoma
Een dubbelloops stoma heeft twee openingen naast elkaar. Uit de ene opening komt de
ontlasting, uit de andere alleen slijm (afkomstig van het slijmvlies van de darm). Een tijdelijk
stoma is vaak dubbelloops. Bij een dubbelloops stoma haalt de chirurg een stuk van de darm
door een opening in de buik naar buiten (een darmlis). Dat darmdeel wordt geopend en in
, de buikwand gehecht. De darm heeft dan een soort omleiding. Zo wordt bijvoorbeeld een
nieuwe verbinding in de darm ontzien, waardoor de genezing beter kan verlopen. Het
gebeurt ook dat het stuk darm waar het slijm uitkomt onder de huid wordt gehecht, zodat er
maar een opening zichtbaar is. Dan lijkt het net een enkelloops stoma. Een dubbelloops
stoma kan er uitzien als een stoma met twee openingen of als twee aparte stoma’s
(splitstoma).
Indicaties colostoma
Indicaties voor een colostoma zijn:
Tumoren
Chronische darmontsteking, bijvoorbeeld de ziekte van Crohn (chronische ontsteking
van het maag-darmkanaal) en colitis ulcerosa (chronische ontsteking van de dikke
darm)
Aangeboren afwijkingen
Darmpoliepen, diverticulitis (ontstekingen van kleine uitstulpingen (dikvertikels) in de
darm
Fistels (abnormale verbindingen tussen twee holle organen, bijvoorbeeld de blaas en
de darm)
Neurologische aandoeningen (multiple sclerose, dwarslaesie)
Slecht darmfunctie (motiliteitsstoornis)
Het tijdelijk moeten ontzien van de plaats waar een darm geopereerd is
Incontinentie
Ileus (afsluiting van de darm)
Verwondingen aan de darm
Ileostoma
Een ileostoma wordt aangelegd als het nodig is om de hele dikke darm te verwijderen of
tijdelijk te ontzien. De ileostoma wordt dan meestal aan het einde van de dunne darm
aangebracht.
Soms kan het noodzakelijk zijn om nog eerder in de dunne darm een stoma an te brengen.
Hoe minder dunne darm over is hoe meer invloed dit heeft op de gezondheid, omdat in dit
deel van het lichaam de voedingsstoffen worden opgenomen. Er is een groter risico op een
tekort aan vocht, kalium en zouten. Bij koorts en bij warm weer moet iemand met een
ileostoma extra alert zijn op zout- en vochtverlies.
Doordat de ontlasting niet meer door de dikke darm gaat, wordt deze niet meer ingedikt.
Omdat de stoma geen kringspier heeft, kan er op elk moment brijige tot dunne ontlasting via
de stoma naar buiten komen. Dit wordt opgevangen in een stomazakje. Een ileostoma
bevindt zich meestal aan de rechterkant van de buik onder de navel.
Enkelloops ileostoma
Bij een enkelloops ileostoma wordt het uiteinde van de dunne darn gehecht in de buikwand,
de dikke darm is dan of geheel verwijderd of gesloten in de buik achtergelaten. Het is
mogelijk dat de dikke darm als eindstandig colostoma (slijmfistel) in de buikwand wordt
gehecht. Er is dan sprake van een enkelloops ileostoma en een enkelloops colostoma. De
verderop gelegen dikke darm kan alleen worden gesloten als de toegang tot de anus open is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manonzagers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.