Openbare orde, veiligheid en bestuursrecht
College week 3.1 – introductie
Toetsing
- 2 deeltoetsen (week 3.9 en 4.7)
- Herkansing in week 4.3 en 4.9
- Fysiek afgenomen in atelier
- 20 vragen, 1 uur
- Minimaal een 5,5 behalen = 3 ECT (cesuur = 65%)
Thema’s
- Geluidoverlast bij festivals in Groningen ‘valt mee’, behalve bij Paradigm
- Bestuursrechter vernietigt opnieuw vergunningen boeren
- Wat kunnen gemeenten en politie doen bij rellen?
Weten we het nog?
- Wat is openbare orde?
- Wat is bestuursrecht?
Openbare orde en bevoegdheden
- Burgemeester heeft bevoegdheden met betrekking tot openbare orde en
veiligheid
- Noodverordeningen, noodbevel, woning sluiten (in verband met drugs), horeca
sluiten etc. gebeurt op basis van gemeentewet en APV
Overeenkomst tussen de filmpjes: samenwerking tussen politie en burgemeester
Wat is bestuursrecht
- Algemeen en bijzonder bestuursrecht
- Algemene wet bestuursrecht (Awb) erg belangrijk!! Basis ligt in
https://www.denederlandsegrondwet.nl/id/vi9zmflnvnz4/artikel_107_codificatie_be
stuursrecht
- Veel samenhang met strafrecht. Burgemeester speelt ook een rol met betrekking
tot politie en justitie
- Belangrijk: een bijzondere wet, bijvoorbeeld de Dranken Horecawet gaat vóór de
Awb en kan dus van de Awb afwijken
Rollen in bestuursrecht
- Bestuursorgaan – art 1:1 lid 1 Awb (burgemeester, college van B&W en
gemeenteraad)
- Belanghebbende – art 1:2 Awb (burgers, ondernemers, verenigingen etc.)
- Deze partijen staan vaak tegenover elkaar tijdens een bestuursrechtelijk geschil
,College week 3.2 – Algemeen bestuursrecht en bronnen
Wat is bestuursrecht?
- Uitvoeren van bestuurstaken = openbaar bestuur
- De rol die het openbaar bestuur het in de samenleving: openbaar bestuur
behartigt het algemeen belang
- Algemeen belang = datgene wat in ieders belang zou moeten zijn
- Bestuursrecht = het juridisch functioneren van het openbaar bestuur en zijn relatie
tot de burger
- Bestuursrecht is onderdeel van het publiekrecht
o Publiekrecht = staatsrecht, bestuursrecht en strafrecht
- Driehoeksoverleg = burgemeester, OM en politie
o Spelen allemaal een belangrijke rol in de openbare orde
Hoofdlijnen bestuursrecht
Regels met betrekking tot:
- De organisatie van het openbaar bestuur
- De verlening van bestuursbevoegdheden
- De normen voor het gebruik van bestuursbevoegdheden
- De rechtsnormen voor burgers en regels voor handhaving
- Rechtsbescherming tegen het openbaar bestuur
Zie ook blz. 14
Legaliteitsbeginsel
- Legaliteitsbeginsel = wetmatigheid van bestuur
- Openbaar bestuur mag alleen als openbaar bestuur optreden als dit is vastgelegd
in een wet
- Oftewel: openbaar bestuur mag alleen inbreuk maken op de rechten en vrijheden
van een burger als de wet dit toestaat
- Belangrijk: het moet gaan om een wet in formele zin: vastgesteld door de formele
wetgever
- Formele wetgever: de volksvertegenwoordiger (Staten-Generaal (1 e en 2e kamer))
en de regering samen!
- Wet in materiële zin: elke wet die algemeen verbindende voorschriften bevat
- Doel legaliteitsbeginsel: bescherming burger tegen te vergaand, te onbepaald, te
onverwacht overheidsingrijpen
Voorbeeld: de overheid mag inkomstenbelasting innen, omdat dit is opgenomen in
de wet (art. 2.1, wet inkomstenbelasting 2001)
Specialiteitsbeginsel
- Art. 3:4 lid 1 van Awb
- Overheid behartigt algemeen belang – afweging algemeen belang en belang van
individuele burger bij nemen van besluiten
- Openbaar bestuur mag alleen het specifieke belang behartigen waarop de wet of
regelgeving zich richt
Voorbeeld boek: aanvraag vergunningen moet beoordeeld worden door B&W met
het oog op doel van de gemeentelijke Monumentenverordening
, Bronnen van het bestuursrecht
- Wet- en regelgeving en verdragen
- Jurisprudentie
- Ongeschreven recht, met name enkele algemene beginselen van behoorlijk
bestuur
- Lokale wet- en regelgeving (APV, beleidsregels, etc.)
Hiërarchisch normenstelsel
- Openbaar bestuur is verdeeld in verschillende lagen
- Denk aan de hiërarchie: hoog gaat boven laag! Een lagere regeling mag ook niet
in strijd zijn met een hogere
Soort wet/regel Laag van openbaar bestuur
Verdrag Staat der Nederlanden
EU-verordening en EU-richtlijn Europees Parlement/Raad/Commissie
Grondwet Formele Wetgever
Wet in formele zin Formele wetgever
Algemene maatregel van bestuur Regering
(AMvB)
Ministeriële regeling Minister
Provinciale verordening Provinciale staten
Gemeentelijke verordening Gemeenteraad/waterschapsbestuur
Beleidsregels en Op alle niveaus van het openbaar
vergunningsvoorschriften (geen wet- en bestuur
regelgeving)
Algemeen en bijzonder bestuursrecht
- Algemeen bestuursrecht: regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden
van toepassing zijn
- Bijzonder bestuursrecht: regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere
gebieden waarop het openbaar bestuur actief is
o Ordenende overheidstaken, zoals: politie, defensie, waterstaat, milieubeheer,
ruimtelijke ordening, economische ordening
o Verzorgende overheidstaken, zoals: onderwijs, cultuur, wetenschap, sociale
zorg en gezondheidszorg
- Voorbeelden bijzonder bestuursrecht: sociaalzekerheidsrecht, ruimtelijk
bestuursrecht, milieurecht, vreemdelingenrecht, gezondheidsrecht, etc.
Algemene wet bestuursrecht
- Algemene regels die van toepassing zijn op het hele bestuursrecht in beginsel op
elke bestuurstaak
- Basis in art. 107 lid 2 GW
- Doel van de Awb:
o Bevordering van eenheid binnen bestuursrechtelijke wetgeving
o Vereenvoudiging van het bestuursrechtelijke wetgeving
o Opneming in de wet van ontwikkelingen in de rechtspraak (wet actueel)
o Algemene voorzieningen voor onderwerpen die zich niet lenen voor regeling
in een bijzondere wet
