Sociale veiligheid
College week 3.1 – criminaliteit, een maatschappelijk probleem
Sociale veiligheid
Stol BIV: ‘de mate waarin mensen beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen
persoonlijk leed door misdrijven, overtredingen en overlast door anderen.’
Criminaliteit
- De Graaf en Wiertz (2019): ‘Criminaliteit omvat handelingen als moord, overval,
diefstal, dronken achter het stuur, drugshandel, fraude en belastingontduiking. Als
deze handelingen hebben gemeenten dat ze allen bepaalde gedeelde normen
overtreden.’
- Criminaliteit heeft dan ook een verstorend effect op de samenleving en ondermijnt
publieke goederen zoals openbare veiligheid en het onderlinge vertrouwen..
- Bij criminaliteit heb je te maken met een dader een slachtoffer. Een slachtoffer
kan het vertrouwen verliezen in andere mensen in de samenleving
- Criminaliteit is het grootste maatschappelijke probleem
Maatschappelijk probleem – wanneer wordt een probleem een maatschappelijk
probleem? 6 stappen:
1. Invloedrijke groep in de samenleving wordt zich bewust van…
2. Negatieve aspecten van een sociale situatie
3. Situatie conflicteert met de belangrijke waarden en normen in de samenleving
4. Invloedrijke groep is in staat het onder de aandacht te brengen
5. Oplossing zich in collectieve actie (te groot om burgers zelfstandig op te laten
lossen, het moet met een groep gedaan worden)
6. Leidt tot beïnvloeding van overheidsbeleid (politiek probleem)
Bij criminaliteit valt een invloedrijke groep wel mee, echter hangt dit wel van de soort
criminaliteit af. Bij bijvoorbeeld belastingontduiking komt wel een invloedrijke groep
aan bod. Zij moeten het aan de kaak stellen en openbaar maken
Criminaliteit, een maatschappelijk probleem…
- Panama papers: van een bepaald kantoor zijn de papieren openbaar gemaakt.
Hieruit blijkt dat er veel grote bedrijven zijn die bezig zijn met het ontduiken van
belasting
o Hoe hebben wij hier last van? dit is geld wat anders in de samenleving
gestoken kan worden
- Gewapende overval: iemand is direct slachtoffer van iets en verwacht van de
overheid dat daar iets aan gedaan wordt
Slachtoffers, statistieken:
- Politiestatistieken: aangiftes die slachtoffers doen. Door middel van
politiestatistieken wordt er een beeld gevormd van de criminaliteit
o Echter geven ze maar een bepaald beeld van de criminaliteit, omdat er niet
altijd aangifte wordt gedaan
- Slachtofferenquêtes: ‘international crime victims survey’ en CBS
, o Ook hierbij wordt niet alles gemeld. Bij bijvoorbeeld zedendelicten speelt
schaamte en grote rol, waardoor mensen niet alles melden
Het aantal slachtoffers van traditionele criminaliteit neemt af, er is een dalende trend
te zien. Maar daarbij is er wel een toename wat betreft cybercrime
Verklaringen voor afname: security hypothesis
Volgt het bootje van Coleman. Begint bij een macro verschijnsel (a): er is hoog
criminaliteitscijfer Micro (b): burgers voelen zich niet veilig en gaan opzoek naar
middelen om zich veiliger voelen en investeren in bepaalde veiligheidsmaatregelen
(beveiligingssysteem, meer sloten, etc.) Micro (gevolg) (c): het wordt criminelen
moeilijker gemaakt, waardoor de pakkans toeneemt Macro (d): er is een flinke
afname in de criminaliteitscijfers
Verklaring voor crimineel gedrag, onderscheid tussen:
- Vermogensdelicten: spullen die je hebt (sociologische)
- Geweld: verklaring in het psychologische
Verklaringen voor vermogensdelicten
,Doen zich voor: als de dader en geschikte slachtoffers samenkomen op een
bepaalde tijd en plaats… daarmee is het niet alleen goed om naar de daders te
kijken maar ook naar de potentiële slachtoffers
Verklaringen voor vermogensdelicten (daders)
Eerste categorie van verklaringen zit met name in de sociaaleconomische
achtergrond van de dader, bijvoorbeeld:
- De persoon is niet voldoende in staat op legale wijze zichzelf of familieleden te
voorzien in bepaalde behoeften en grijpt dan naar illegale middelen
- De dader voelt zich onrecht aangedaan door de ongelijke positie ten opzichte van
anderen. De dader wil evenals anderen om hem/haar over dezelfde luxe
goederen kunnen beschikken.. relative depravation theory strain theory
(Merton, 1938)
o Strain: spanning tussen wat mensen zien dat anderen kunnen/krijgen en
wat zij zelf krijgen
- Gelegenheidstheorie (Cohen en Felson, 1979): gelegenheid maakt de dief (groter
aanbod fietsen, grotere kans dat er gestolen wordt)
- Bindingstheorie (Hirschi, 1969): sociale controle theorie mensen letten op en
corrigeren elkaar. Wanneer de sociale binding sterker is, is de kans dat iemand
een delict pleegt kleiner
o Theorie wordt ook gebruikt als argument tegen lange gevangenisstraffen
(Agnew, 1992), want als mensen een lange gevangenisstraf op hun naam
hebben staan worden de bindingen steeds zwakker met de mensen in de
gewone samenleving. De persoon gaat wellicht nieuwe bindingen aan met
mensen in de gevangenis, waardoor de kans groter is dat wanneer iemand
uit de gevangenis komt diegene sneller geneigd is tot recidive
Verklaringen voor vermogensdelicten (slachtoffers)
- Routine activity theorie (Cornish en Clarke (1986)): welke gelegenheden geef je
potentiële daders door jouw (routinematige) gedrag?
- Voorbeeld: tweeverdieners hebben meer kans slachtoffer te worden van inbraak
dan een gezin waarbij één kostwinner is (en dan de ander dus thuis is)
- De routine activity theorie heeft sterke samenhang met de gelegenheidstheorie
(!) Bindingstheorie wijkt af van de rest, omdat deze aantoont waarom mensen géén
crimineel gedrag vertonen. De andere theorieën verklaren waarom mensen wel
crimineel gedrag vertonen
, Theorieën: van rationele keuze naar determinisme
- Interdeterminisme/vrije wil: theorieën waarbij verklaringen van crimineel gedrag
vooral aan de eigen keuze wordt toegeschreven het is je vrije wil om criminele
delicten te plegen
- Determinisme: theorieën waarbij je bent voorbestemd om crimineel gedrag te
vertonen (bijv. door uiterlijke kenmerken)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sharissahuitema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
