Week 1 ✔️
Democratie, rechtsstaat en mensenrechten
1. a) De memorie van toelichting is niet bindend. Koopmans vond de zin niet mooi, omdat
democratie en rechtsstaat in de eerste versie los van elkaar staan. Maar in Nederland
liggen ze echt samen ten grondslag aan ons staatsbestel. Omdat in de grondwet de
grondrechten voorop staan, wilde hij dat ook in de nieuwe versie en hij wilde zo laten
zien dat grondrechten belangrijk zijn.
b) Het legaliteitsbeginsel, de machtenscheiding, onafhankelijkheid van het met
rechtspraak belaste deel van de rechterlijke macht en de grond- en mensenrechten.
c) Is bedoeld om te expliciteren dat we een democratische rechtsstaat zijn en dat we
grondrechten hebben. Het nut is om zo te laten zien dat de kernbeginselen van onze
Grondwet zich uitstrekken over verschillende onderdelen van de overheid. De bepaling
is niet slechts declaratief, maar ook normatief.
d) De wetgever gaat nu meer door het oog van die algemene bepaling kijken bij het
maken van wetten. De rechter mag, met uitzondering van wetten in formele zin, toetsen
aan de grondwet. Dus gaat dit voor de rechter niet echt een verschil maken.
2. In de theorie van Locke heeft de burger onvervreemdbare rechten waardoor hij wordt
beschermd: life, liberty and property (= dat waar jij zelf voor werkt is wat jou toekomt).
De staat heeft natuurlijke grenzen waar zij zich aan moet houden. Montesquieu stelt dat
er drie functies van de staat zijn en dat die afhankelijk zijn van elkaar, zo kunnen zij niet
de baas spelen over elkaar. Die drie machten zijn besturen, rechtspreken en
regelgeving. Rousseau streeft om te voorkomen dat de overheid zijn macht misbruikt
door staat en volk aan elkaar gelijk te maken. Als het volk zichzelf de wetten stelt, is dit
nooit in nadeel voor het volk. Je moest wel stemmen in het algemeen belang (dus niet
wat goed is voor jou, maar in het algemeen) → de algemene wil.
3. Interne dimensie: wie het hoogste overheidsgezag heeft
Externe dimensie: de onafhankelijkheid van een staat van andere staten, zodanig dat de
staat op zijn eigen rechtsgebied de overheidsmacht zonder inmenging van andere
staten uitoefent.
In de literatuur wordt echter met soevereiniteit de vraag gesteld bij wie komt helemaal
het begin het overheidsgezag vandaan. Meestal is dit het volk. Officieel kennen wij in het
Nederlandse staatsrecht geen volkssoevereiniteit.
4. Er zijn twee manieren om naar een politieke partij te kijken. Ten eerste zie je het als een
vereniging waar mensen visies met elkaar delen. Ten tweede een meer juridische blik
waar je de partijen ziet als brug van mensen naar de politiek (opleiden en ondersteunen
van leden om politiek in te gaan).
,5. a) Of de ontbinding van de partij en het verbod op de leidinggevenden een inbreuk vormt
op art. 11 EVRM (vrijheid van vergadering en vereniging). Om te kijken of er een inbreuk
is gemaakt moet je kijken of het prescribed by law is, of het een legitiem doel dient en of
de inbreuk noodzakelijk is in een democratische samenleving.
b) Elementen zijn een democratisch debat, vrijheid van vereniging (dit dient als doel dat
er de mogelijkheid is om verschillende geluiden te laten horen, zo valt er iets te kiezen
en voelen mensen zich vertegenwoordigt), vrijheid van meningsuiting (deze samen met
de vrijheid van vereniging zijn zeer belangrijke grondrechten in een democratische
samenleving). De staat moet neutraal of tolerant zijn naar verschillende
geloofsovertuigingen. Dit alles duidt op een materiële democratie.
c) Dat de inbreuk gerechtvaardigd was en dat het verbod op de partij dus niet in strijd is
met art. 11. Lees vanaf blz. 93
6. a) Art. 2:20 BW. Een rechtspersoon waarvan het doel of de werkzaamheid in strijd is met
de openbare orde. Ontbinding houdt in dat de rechtspersoon ophoudt te bestaan.
Verbodenverklaring gaat een stap verder want hierdoor is het strafbaar geworden voor
de oud-leden om de activiteiten voort te zetten.
b) Omdat groeperingen die gebruik maken van de democratie om juist de democratie af
te schaffen, meer belang hebben bij een formele opvatting. Hier wordt immers niet zoals
bij de materiële opvatting ook inhoudelijk gekeken.
Als je een formeel democratie begrip hanteert, kijk je eigenlijk slechts naar de spelregels
bij de verkiezingen. Dus als de meerderheid voor de Sharia stemt, wordt dat gewoon
ingevoerd. Bij een materieel democratiebegrip heb je meer ruimte om te zeggen dat de
democratie zich moet beschermen tegen anti-democratische bewegingen.
c) Dit houdt in dat bepaalde delen van de grondwet niet gewijzigd kunnen worden. Dit
hebben we niet in Nederland.
, Week 2
1. a) Ten eerste laat het zien dat ze niet meer de afgevaardigden van de staten van de
soevereine provincies vertegenwoordigen, maar dat ze optreden als centraal ambt van
de eenheidsstaat. Ten tweede dat de leden van de SG het algemeen belang behartigen.
b) Een kamerlid stemt zonder last, art. 67 lid 3 Gw.
c) In NL is er sprake van een sterke nadruk op landelijke evenredigheid. Dit gaat ten
koste van de band tussen kiezer en gekozene op regionaal of lokaal niveau. Bij een
meerderheidsstelsel is er een meer directe band tussen kiezer en gekozene binnen het
district en ook leiden de verkiezingen tot een duidelijke meerderheidsvorming.
d) Bij een meerderheidsstelsel is het verwachte effect dat het parlement in twee grote
politieke blokken wordt opgedeeld. In een dergelijk stelsel gaan dan ook stemmen
‘verloren’, omdat slechts wordt gekeken naar welke partij de meeste stemmen heeft in
een district. Kleinere partijen vallen hierdoor af waardoor het aantal politieke
groeperingen in de kamer zal afnemen. Een ander risico van het meerderheidsstelsel is
gerrymandering: een zodanige indeling van een land in districten waardoor een
bepaalde partij systematisch benadeeld of bevoordeeld wordt.
2. a) Buijs stelde dat de indeling met een onveranderlijk cijfer de indeling van het land in
districten ongelukkig uitpakte, omdat in sommige districten de bevolking sterker toenam
dan in andere districten. In het verlengde hiervan dienden bij iedere verkiezingen van de
TK de kiesdistricten herverdeeld te worden door de zittende meerderheid, met als gevolg
dat de regerende meerderheid een overwegende invloed kon uitoefenen op de
samenstelling van de vertegenwoordiging. Tegenwoordig werkt NL met de kiesdeler,
waardoor wij dit probleem niet meer hebben.
b) Argument voor: een oplossing voor de zware werkdruk van de Kamerleden en meer
contact tussen kiezer en gekozene door een kleiner rato Kamerzetel/bevolking.
Argument tegen: het debat wordt wel breder maar niet dieper.
3. a) Art. 3 EP EVRM richt zich tot de verdragspartij en niet tot de onderdanen hiervan.
b)
c) Er mag geen sprake zijn van aantasting van de essentie van het recht (r.o. 84). Er
moet sprake zijn van een legitiem doel (r.o. 90/91) en deze middelen mogen niet
disproportioneel zijn (r.o. 93). Rechtsoverweging 106: hangt af van de duur van de
uitsluiting, het strafrechtelijke feit wat je hebt gepleegd en de zwaarte van de straf
die je hebt gekregen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joannahaarsma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.