Wat moet je allemaal weten voor het examen? Dat staat uitgelegd in de syllabus. Hierbij een samenvatting van de syllabus van maatschappijwetenschappen, zodat je je optimaal kunt voorbereiden voor het havo-examen!
Veel succes!
Samenvatting examensyllabus Maatschappijwetenschappen
Vorming Het hoofdconcept vorming verwijst naar de
verwerving van een bepaalde identiteit
Identiteit Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, dat hij
uitdraagt, en dat als kenmerkend en blijvend
beschouwd voor zijn eigen persoon en dat is
afgeleid uit de perceptie van de groepen waar
hij wel of juist ook niet deel van uitmaakt.
Socialisatie Het proces van overdracht en verwerving van de
cultuur van de groep (en) en de samenleving
waar mensen toe behoren. Het proces bestaat
uit opvoeding, opleiding en andere vormen van
omgaan met anderen.
Acculturatie Het aanleren en verwerven van een cultuur
anders dan die waarin iemand is opgegroeid
Politieke socialisatie Het proces van overdracht en verwerving van de
groep (en) en samenleving waar mensen toe
behoren. Het proces bestaat uit opvoeding,
opleiding en andere vormen van omgaan met
anderen.
Cultuur Het geheel van voorstellingen, uitdrukkingen,
opvattingen, waarden en normen die mensen
als lid van een groep of samenleving hebben
verworven
Ideologie Een samenhangend geheel van beginselen en
denkbeelden meestal uitmondend in de meest
wenselijke maatschappelijke en politieke
verhoudingen.
Verandering Het hoofdconcept verandering verwijst naar
richting en tempo van ontwikkelingen in de
samenleving en (on)mogelijkheden deze te
beïnvloeden.
Rationalisering Het proces van ordenen en systematiseren van
de werkelijkheid met de bedoeling haar
voorspelbaar en beheersbaar te maken en van
het doelgericht inzetten van middelen om zo
efficiënt en effectief mogelijke resultaten te
bereiken.
Staatsvorming De institutionalisering van een politieke macht
tot een staat.
Democratisering Het proces van verandering van macht- en
gezagsverhouding door een grotere inspraak en
medezeggenschap van degenen met minder
macht.
Institutionalisering Het proces waarbij een complex van waarden en
min of meer geformaliseerde regels vastgelegd
wordt in standaard gedragspatronen die het
gedrag van mensen en hun onderlinge relaties
reguleren.
,Individualisering Het proces waarbij individuen in toenemende
mate hun zelfstandigheid op verschillende
gebieden kunnen vergroten.
Globalisering Het proces van uitbreiding en intensivering van
contacten en afhankelijkheden over zeer grote
afstanden en over landsgrenzen heen.
Binding Het hoofdconcept binding verwijst de relatie en
onderlinge afhankelijkheden tussen mensen in
een gezin of familie, tussen leden van een
groep, in de maatschappij en op het niveau van
de staat
Groepsvorming Het tot stand komen van bindingen tussen meer
dan twee mensen doordat zij elkaar beïnvloeden
en gemeenschappelijke waarden en normen
ontwikkelen
Sociale cohesie Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die
mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar
hebben, het gevoel een groep te zijn, lid van een
gemeenschap, de mate van
verantwoordelijkheid voor elkaars welzijn en de
mate waarin anderen daar een beroep op
kunnen doen.
Politieke institutie Complex van min of meer geformaliseerde
regels die het gedrag van mensen en hun
onderlinge relaties rond politieke
machtsuitoefening en politieke besluitvorming
reguleren
Representatie De vertegenwoordiging van een groep in
(politieke) organisaties door één of enkele
betrokkenen die namens de groep op treden
Representativiteit De mate waarin de (politieke) besluiten, de
standpunten of achtergrondkenmerken van
vertegenwoordigers overeenkomen van de
groep die vertegenwoordigd wordt.
Cultuur Het geheel van voorstellingen,
uitdrukkingsvormen, waarden en normen die
mensen als lid van een groep of samenleving
hebben verworven.
Verhouding Het hoofdconcept verhouding verwijst naar de
wijze waarop mensen zich van elkaar
onderscheiden en tot elkaar verhouden en de
manier waarop samenlevingen in sociale zin
vorm geven aan deze verschillen. Het verwijst
ook naar de onderlinge betrekkingen tussen
staten.
, Samenwerking Het proces waarin individuen, groepen en/of
staten, relaties vormen om hun handelen op
elkaar af te stemmen voor een
gemeenschappelijk doel.
Conflict Een situatie waarin individuen, groepen en/of
staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen
te bereiken.
Macht Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om
bepaalde doelstellingen te bereiken en de
handelingsmogelijkheden van anderen te
beperken of te vergroten
Gezag Macht die als legitiem beschouwd wordt.
Sociale gelijkheid/ongelijkheid Een situatie waarin verschillen tussen mensen in
al dan niet aangeboren kenmerken,
consequenties hebben voor hun
maatschappelijke positie en leiden tot een
ongelijke verdeling van schaarse en
hooggewaardeerde zaken, van waardering en
behandeling.
Samenvatting syllabus
Voorwoord
1. Inleiding
2. Examenstof van het centraal examen en het schoolexamen
3. Specificatie van de globale eindtermen voor het centraal examen
a. Vaardigheden
b. Vorming
c. Verhouding
d. Binding
e. Verandering
Domein A: Vaardigheden
Voor je examen moet je:
Kennis uit een bron halen
Een bron beoordelen
Betrouwbaarheid bron oordelen
Hoofd- en kernconcepten koppelen aan bronnen
Tabellen en statistieken interpreteren
Bronnen
Onderzoeksresultaten worden beoordeeld op basis van:
o Betrouwbaarheid (onderzoek vrij van toevalligheden)
, o Validiteit (onderzoeker meet wat hij wil meten)
o Representativiteit (steekproef is dwarsdoorsnede totale populatie)
Je moet ook een hypothese/onderzoeksvraag/stelling op kunnen stellen
Variabelen moet je kunnen onderscheiden
o Onafhankelijke variabelen
o Afhankelijke variabelen
Deze twee moeten ook geoperationaliseerd worden – in indicatoren zoals
kernconcepten
Verschil correlatie en causaliteit
o Twee maatschappelijke verschijnselen
Welke invloed hebben andere variabelen daarop
Domein B: Vorming
Vorming
o Duurt heel het leven van mensen
o Identiteit ontwikkelt
Eigen kenmerken en gedragen kennen
Ontwikkeling tot leden van de samenleving
4.1 – Het proces van socialisatie en acculturatie
Socialisatie = het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep (en) en de
samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere
vormen van omgaan met anderen.
Culturen zijn tijd- en plaatsgebonden.
Culturen zijn ook dynamisch, veranderen bijv. bij andere economische of politieke situaties
Die nieuwe omstandigheden -> onderdeel socialisatieprocessen
Mensen verwerven o.a. kennis, normen, opvattingen etc. -> er vindt cultuuroverdracht plaats (gebeurt
bewust en vaak onbewust)
Mensen ontwikkelen hierdoor een persoonlijkheid -> je maakt zelf keuzes
Ook verwerven mensen cultuur -> je neemt zelf stelling wat betreft cultuur -> daardoor
cultuurveranderingen
Normen, waarden etc. worden ‘gewoon’ -> men internaliseert dit
Maar zo ontstaan er ook stereotypen -> vaststaande beelden, generalisaties en veronderstellingen
over mensen. Die zijn vaak gebaseerd op vooroordelen – niet op feiten
Socialisatie verschilt per:
Milieu waar je vandaan komt (bijv. veel geld)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper henrivds1210. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,79. Je zit daarna nergens aan vast.
