Understanding Design course – materiaal
notities Weektaken: Seminar donderdag:
- Bekijk al het materiaal
Aantekeningen maken materiaal
- Maak aantekeningen
Week 1: IDE Bronnen: materiaal
College 1. Helvetica (lettertype) 2. Swedish Design - Wekelijke reflectie
- materialen om leerlingen mee 3. The Genius of Design deel 1 materiaal (5x)
te nemen in de wereld van design 4. 50 jaar IO - 2 vragen over materiaal
- design is overal om ons heen Woensdag reflectie en
‘How can we understand design?’ ‘Spanning tussen wetenschap en praktijk’
vragen inleveren
- verbanden leggen tentamen echt over geschiedenis,
9 weken de tijd, 5 reflecties
- design heeft veel disciplines in zich vormen, etc. van design en IO
Industrial Design Engineering. → Termen verweven Reflecties:
Opdrachten:
Engineers zijn altijd op zoek naar verbeteringen – - Wat valt op? Geen sam.
1. Wekelijke reflecties
problemen oplossen – veranderen - Context, interessante
en vragen
1. Design problem - ontwerpproblemen punten, opvattingen, etc.
2. Tentamen in week 10
2. Product and process – ontwerpen is een proces, - Wereldse processen
(33%)
niet een stijl - Invloeden, thema’s,
(maandag 1 november)
3. Making & designing are separated patronen
3. Final assignment
Ontwerpen is een systematisch (ordelijk en - Spanningen, structuur,
(67%)
samenhangend) relaties tussen materialen,
(inleveren vóór vrijdag
proces etc.
29 oktober 9.00 uur
Wereld van invloed op design en andersom → geven - Twee diepgaande vragen
elkaar vorm
Economie – technologie – maatschappij Helvetica is een duidelijk lettertypen, goed voor
Design is een bewegend veld wat constant veranderd alles.
Kwaliteit van de vragen belangrijker dan het juiste
antwoord Helvetica was erg neutraal. Neutraal werd in die
tijd erg gewaardeerd → na oorlog. Zo kon de
Helvetica betekenis van een woord echt in een woord
Lettertypen geven expressie en berichten worden gezocht en niet in het uiterlijk van de
Woorden een bepaalde kleur geven letter zelf. → Emotieloos.
Letters en lettertypen zijn overal om ons heen Ruimte tussen en in letters in zinnen, spaties,
- Sommige mensen vinden dat lettertypen expressie en etc. Past in elkaar en bij elkaar.
emotie moeten hebben ‘Ruimte tussen en in de letters houdt de letters,
1950 na oorlog → veel designer willen ontwerpen alsof ze niet kunnen bewegen, ze zitten vast.’
vernieuwend
Wim Crouwel → vernoemde zaal in IO Delft, vernoemd Het lettertype was ook erg zakelijk. Als je het
naar een bekende, overleden ontwerper. Hij ontwierp zelf zag, geloofde je de tekst meteen. Geen emotie.
ook lettertypen.
- Helvetica is ontworpen in 1957 door Max Miedinger Neutraal en efficiënt vs. menselijk uiterlijk
(tekenaar) en Eduard Hoffmann. Transparant, haalbaar, verantwoordelijk en
- Helvetica is de Latijnse naam voor Zwitserland. toegankelijk (iedereen kan gebruiken, niet
Zwitserland werd gezien als een neutraal land, en paste specifiek voor één doelgroep)
,daarom bij het lettertype.
Helvetica was vroeger erg in. Nu niet meer. Voornamelijk lettertypen zoals Arial gebruikt.
- Uiterlijk van iets bepaald hoe iemand anders gaat reageren.
Mensen verdraaide de betekenis van Helvetica. Helvetica stond voor socialisme (voor iedereen
toegankelijk) maar werd verdraaid als kapitalisme (om winst te maken voor bedrijven). Op een
gegeven moment is de wereld klaar met dit lettertype en wil verandering. Het wordt inmiddels overal
voor gebruikt dat het niet meer bijzonder is (saai, betekenisloos en te netjes).
- Bovendien was Helvetica gesponsord door Vietnam, dus als je Helvetica gebruikte was je voor
Vietnam in de oorlog. Waarom zou je het dus gebruiken?
! Nieuwe ontwerpen waren speciaal en vol kleur. Het was fris en levendig. Lettertypen werden creatief
en vol leven. Alsof het een tekening was met persoonlijkheid. Dit hing ook samen met de hippietijd,
die allesbehalve saai en neutraal was. Door saaie letters kan de boodschap of betekenis achter een
woord te niet worden gedaan.
- Mensen wilde emotionele reactie door de letters
- Met een lettertype wil je jezelf expressen.
Kortom: ontwerpen en smaak veranderen door de tijd heen.
Defining Design → Swedish Design
- Design heeft verschillende betekenissen, dit hangt af van diegene die het gebruikt en het doel ervan
- Andere kenmerken van design focussen zich op de praktische zaken ervan.
- Design is gebaseerd op verschillende principes.
Defining Design
"Design" is een merkwaardige term. Het kan heel verschillende soorten dingen beschrijven die
wachten op wie het uitspreekt en voor welke doeleinden. In sommige gevallenis "design" verbonden
met het bijvoeglijk naamwoord "ontwerper", dat een soort goederen beschrijft die meestal
gereserveerd zijn voor de rijken en elite, of degenen die naar een dergelijk station streven. In andere
gevallen is "design" een codewoord voor "toegevoegde waarde", zoals wanneer bedrijven zoals Apple
in de Verenigde Staten, of Volvo en H&M in Zweden, expliciet prioriteit geven aan een aandacht voor
detail - van esthetiek, functie, materialen en dergelijke - als wat hun goederen onderscheidt van wat
hun concurrenten produceren. Andere kenmerken van design richten zich op praktische zaken. In
zowel professionele alsacademische conceptualisaties heeft design de neiging om vierkant te vallen op
het gebied van het technische. Er is vaak een duidelijke nadruk op ontwerp als een systematische en
rigoureuze methode om dingen te maken van specifieke soorten inputs. De diverse praktijken van
engineering, architectuur, stadsplanning en softwareontwikkeling, samen met grafisch ontwerp,
industrieel ontwerp, landschapsarchitectuur en een groot aantal andere ontwerpdisciplines, zijn
allemaal gebaseerd op sets van precieze principes - waarvan sommige worden gedeeld over dezefelds,
waarvan er veel niet zijn - die, wanneer ze doelbewust worden toegepastop ruwe materials
ontwerpers in staat stellen nieuwe objecten te maken - gebouwen, landschappen, posters, stoelen,
diensten, gebruikerservaringen, stadsplattegrond, enzovoort. Met andere woorden, design in deze zin
is een soort gecontroleerde en gecultiveerde creativiteit, met de nadruk op de specifieke praktijken
die betrokken zijn bij planning en creatie. Een nog algemener gevoel voor design, een gevoel dat
voortkomt uit zijn technische connotaties, is als een basis manier van maken, ergens tussen rauwe
arbeid en artistieke productie. Ontwerp is niet alleen werk, niet gewoon arbeid, omdat de inspanning
zorgvuldig wordt overwogen en meestal onderworpen is aan refexieve evaluatie. Design is ook niet
helemaal kunst - hoewel het er vaak tegenaan botst, zoals we in hoofdstuk 4 zullen zien, omdat de
,objecten van ontwerp, zelfs die welke esthetische kwaliteiten op de voorgrond plaatsen, meestal zijn
gemaakt om te worden gebruikt, om een praktische functie te vervullen. Vanuit dit brede perspectief
is het ontwerp niet beperkt tot mensen met een technische opleiding of institutioneel erkende
vaardigheid, maar is het breed van toepassing op elke vorm van creatieve actie waarbij plannenen
vooruitdenken nodigzijn. Wat uit deze visie volgt, is dat de verschillen 32 hoofdstuk 1 tussen
verschillende soorten maken minder gebaseerd zijn op wat ze maken, of zelfs hoe ze het maken, maar
meer in de relatieve mate van professionalisering, institutionalisering en culturele bekendheid wordt
elk toegekend. Waar blijven we dan in staat om design als socioculturelepraktijk te benaderen?
Ontwerp betreft proces, een actieve, bijna teleologische ofdering van grondstoffen tot een resultaat,
soms opgevat als een fysiek object, maar vaak als dingen met minder voor de hand liggende
contouren, zoals 'activiteiten', 'diensten' en 'ervaringen'. Ik zeg "bijna teleologisch" want hoewel het
algemene soort dingen waarnaar bij het ontwerpen wordt gestreefd meestal wordt verwacht door de
makers, zijn andere contingent-specifcs, zoals vormen, functies, materialen en kosten, meer
onderhevig aan manipulaties en onverwachte resultaten in het proces. Autonome expressiviteit is niet
noodzakelijkerwijs decentrale zorg van het teken, hoewel het er ook niet onverschillig tegenover staat.
In plaats daarvan is ontwerp in de eerste plaats een opzettelijke structurering van een deel van de
geleefde wereld op een zodanige manier dat het wordt gebruikt, waargenomen of begrepen. Ontwerp
zowel afbakeningen als relationele confguraties tussen mensen, ruimtes en dingen, en doet dit op
doordachte en ondoordachte manieren. Ontwerp kan ook specifieke betekenissen vastleggen en
interpretatie beperken of vergemakkelijken. De betekenissen die zich hechten aan de objecten van het
ontwerp zijn altijd gesitueerd en voorwaardelijk, en gekoppeld aan zowel de vorm van het ontworpen
product als aan de context waarin het is ingebed. Met andere woorden, design is een soort gerichte
creativiteit met betekenisvolle sociale gevolgen, een geleidelijke en gedetailleerde structurering van
de dagelijkse wereld. Hoewel makers - ontwerpers, in typische parlance, hoewel een bepaald geval
"ontwerpers" kan omvatten die niet als zodanig zijn opgeleid - absoluut central zijn om te ontwerpen
als eensocioculturele praktijk, beginnen en eindigen ontwerp en ontwerp niet met de menselijke
actoren die verantwoordelijk zijn voor het aansturen van ontwerpprocessen. De mensen die design en
design cultiveren, zijn altijd onderworpen aan de specifieke culturele fows van geschiedenis, ideologie
en politiek waarop "moments of designing"- wanneer "ideeën" in "vormen" worden omgezet - reizen.
Momenten van het ontwerpen van materie, natuurlijk, maar alleen voor zover ze naasten
incomplementariteit zijn met andere processen die ontworpen dingen vormgeven en vormen.
Begrijpen hoe design dingen maakt - en dingen betekent - vereist begrip van hoe objecten worden
gevormd om betekenissen te tolereren (Murphy 2013), de processen waardoor ze die betekenissen
krijgen en hoe die betekenissen worden onderhandeld en beargumenteerd via verschillende suasieve
processen.
Genius of Design 1
Alles om ons heen is ooit ontworpen. De één om een probleem op te lossen en de ander voor een
vermakelijke, minder nuttige reden.
Designers houden zich bezig met de huidige producten om deze zo te kunnen vernieuwen en
efficiënter te maken.
- Een betere wereld maken voor de kleine dingen. Erg kritisch. Van dienst zijn.
Elk nieuw ontwerp is beter uitgedacht dan het vorige.
‘Je realiseert je pas dat iets is ontworpen op het moment dat je een slecht ontwerp hebt.’
Dingen steeds gecompliceerder ontworpen. ‘Improvid version’ ‘Everything could be better’
Een Designer is zowel een engineer als een kunstenaar – grens ertussen
- Design is een emotioneel proces.
, - Design kan je zowel producten verbeteren zodat ze dan efficiënter zijn voor de klant, ofwel
aantrekkelijker voor de klant qua uiterlijk om te kopen.
Eerst werden producten handmatig gemaakt, waardoor ze elk een beetje van elkaar verschilden. Na
de industrialisatie en de opkomst van de massaproductie worden producten in grote hoeveelheden
geproduceerd. Deze producten zijn identiek. Machines hebben het werk van de mens overgenomen.
Machines maken nu de producten. Producten krijgen nu afzonderlijk minder aandacht.
- Door massaproductie gaat de kwaliteit van producten omlaag.
‘Making more, for less.’ → ook werd door massaproductie een product sneller gemaakt.
→ modernisme (de wereld van nu)
Producten worden zo ontworpen dat ze optimaal zijn in veel situaties, zo wordt een stoel gemaakt om
deze op de tafel te kunnen zetten als de vloer wordt schoongemaakt.
Door massaproductie werden grote hoeveelheden van een product gemaakt, en zo kon iedereen op
de hele wereld het product aanschaffen. Bovendien werden de producten door massaproductie door
machines in fabrieken goedkoper. Machines deden het werk en niet meer arbeiders. De prijs van de
producten daalde, waardoor de producten door massaproductie ook goedkoper werden voor de
burgers. Voor een groter publiek.
- Door massaproducten werden producten vaak simpeler qua uiterlijk. Geen speciale schilderwerkjes
meer.
- Nieuwe stoelen ontwerpen heeft geen zin, oude stoelen verbeteren en vernieuwen wel.
Delft Design History
50 jaar Industrieel Ontwerpen
De faculteit Industrieel Ontwerpen van TU Delft begon in de jaren zestig met bescheiden middelen,
een paar docenten en twee studenten. Inmiddels is het uitgegroeid tot een internationale onderwijs-
en researchinstelling. In al die jaren werden hevige debatten gevoerd over verschillende manieren van
ontwerp-onderwijs, ontwikkelden de medewerkers het wetenschappelijke onderzoek in allerlei
richtingen, en verhuisde de faculteit van een kleine zolder via allerlei locaties naar een groot eigen
gebouw in het hart van de TU-campus. Maak kennis met 50 jaar ontwerp-onderwijs en –onderzoek, en
met de mensen die hierbij betrokken waren.-1962
1946 – 1962 De jaren van oprichting
De economische wanorde na de Tweede Wereldoorlog was voor de Nederlandse regering aanleiding
om een industriepolitiek te formuleren. Daar hoorde als vanzelf een nieuw soort
vormgevingsonderwijs bij. De Technische Hogeschool Delft reageerde vooralsnog terughoudend.
Industriële Vormgeving
Op verzoek van de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen (OKW) formuleerden
artistieke en soms ook radicaal progressieve ontwerpers als Mart Stam en Andries Copier plannen
voor een opleiding tot industrieel ontwerper. Dit plan werd ideologisch niet, maar op economisch-
organisatorisch gebied wel door de minister gesteund en vervolgens voorgelegd aan de Technische
Hogeschool te Delft.
De faculteiten Werktuigbouw en Bouwkunde hadden echter al vanaf de eerste overheidsinitiatieven
ernstige bedenkingen. Werktuigbouw was beducht voor artistieke invloed op het technisch onderwijs
en Bouwkunde had met de religieus geïnspireerde architect M.J. Granpré Molière een tegenstander
van de nieuwe industriële toekomst in huis. Er waren echter ook pleitbezorgers van ‘industrial design’,