Samenvatting
Samenvatting AK 6 vwo: CE Leefomgeving
Ak leefomgeving, volgens de syllabus uitgewerkt.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
AARDRIJKSKUNDE DOMEIN E - LEEFOMGEVINGInhoud volgt uit Syllabus AK 2021 - 9a en 9b
INHOUDSOPGAVE
Onderdeel 1/4: Rivieren in Nederland & Nederlandse Kusten 1
Onderdeel 2: Woonwijken in Nederland 12
Onderdeel 3: Stedelijke ontwikkeling 15
,Onderdeel 1/4: Rivieren in Nederland & Nederlandse
Kusten
9A.1) Nationale vraagstukken ten aanzien van overstromingsrisico’s en wateroverlast (in
de kustzone, het rivierengebied, het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke delta).
Wat je moet kunnen:
➢ De in Nederland voorkomende typen kusten beschrijven.
➢ Beschrijven hoe zeestromingen, getijdenstroming en wind de Nederlandse kust als een
dynamisch systeem vormgeven.
➢ Beschrijven hoe dynamische (zee)kusten veranderen als gevolg van zeespiegelstijging en/of
menselijk ingrijpen.
➢ Kenmerken van de stroomgebieden van Rijn en Maas beschrijven.
➢ De invloed van het veranderende klimaat en menselijk ingrijpen op de waterafvoer van Rijn en
Maas beschrijven.
➢ Overstromingsgevaar relateren aan ruimtelijke inrichting, zowel binnen- als buitendijks.
➢ Beschrijven hoe in het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke delta risico’s kunnen ontstaan ten
aanzien van overstromingen en wateroverlast.
Werkwijzen: ➢ Overstromingen + gevaren vanuit dimensies natuur, economie, politiek en
cultuur en op ruimtelijke schalen analyseren;
➢ Relaties leggen tussen klimaatverandering en menselijk ingrijpen en het
risico op overstromingen en wateroverlast.
➢ Relaties leggen tussen (mondiale) zeespiegelstijging en effecten aan de
Nederlandse kust, in het rivierengebied, het IJsselmeergebied en de
Zuidwestelijke delta.
1
Aandachts- ➢ Klimaatverandering lijkt bij te dragen aan een onregelmatiger regiem van
punten: de rivieren.
➢ Klimaatverandering leidt tot afvoerproblemen van de grote rivieren en
daardoor tot een hoger overstromingsrisico en meer kans op
wateroverlast of watertekorten.
➢ De grootste overstromingsrisico's in Nederland ontstaan bij een
combinatie van springtij, noordwesterstorm en piekafvoer van de rivieren.
➢ Natuurlijke kustprocessen dragen bij aan de opbouw en afbraak van de
Nederlandse kust.
➢ (Relatieve) zeespiegelstijging heeft invloed op de Nederlandse kust en
het kustbeheer.
➢ Menselijk ingrijpen in het stroomgebied heeft geleid tot een
onregelmatiger regiem, verkorting van de vertragingstijd en verhoogde
piekafvoer.
➢ Zeespiegelstijging kan de afvoer van rivierwater bemoeilijken.
Begrippen: Begrippen rivier:
Stroomgebied = gebied dat afwatert op een bepaalde rivier en zijn zijrivieren.
Stroomstelsel = rivier met alle zijrivieren en vertakkingen die deel uitmaken van
hetzelfde stroomgebied.
Waterscheiding = de grens tussen twee stroomgebieden.
Waterafvoer = de manier waarop overtollig water uit een gebied wegstroomt of
wordt verwijderd.
➢ Debiet = de hoeveelheid water die op een bepaald punt door een rivier of
1
, beek stroomt, uitgedrukt in m3/sec.
➢ Regiem = jaarlijkse schommelingen in de waterafvoer van een rivier of
beek.
➢ Vertragingstijd = periode tussen de waterstandsverhoging in een
bovenstrooms gedeelte van een rivier en de te verwachten verhoging in
een kwetsbaar benedenstrooms gebied.
➢ (Verhoogde) piekafvoer = kortdurende, snel opkomende en aanzienlijke
grote extra waterafvoer (hoogwater) van een rivier die gemiddeld een
keer per jaar of minder voorkomt.
➢ Verhang = hoogteverschil in een rivier per kilometer.
➢ Verval = hoogteverschil tussen twee plaatsen langs een rivier.
→ vegetatie remt afstroming, bevordert verdamping en infiltratie bodem. Hoe
hoger de stroomsnelheid, des te meer groter materiaal er meegevoerd wordt, in
Nederland vooral afzetting van zand en klei.
Dwarsprofiel rivieren (benedenloop)
In de boven- en middenloop van een rivier zijn dalen gevormd door erosie. In de
benedenloop vindt er sedimentatie van zand en klei plaats bij overstromingen.
➢ Zomerbed = bedding tussen lage zomerdijken waar bij lage waterstand
water in stroomt.
➢ Winterbed = bedding tussen winterdijken (zomerbed en uiterwaarden)
waar alleen bij hoge waterstand water stroomt.
○ Uiterwaard = land tussen zomer- en winterdijk dat bij hoogwater
overstroomt.
Door bedijking ontstaan twee soorten gebieden.
1) Buitendijks gebied: niet beschermd door dijken; uiterwaarde.
2) Binnendijks gebied: beschermd door dijken/hoger land; loopt alleen onder
bij dijkdoorbraak.
Rivierafvoer in de zomer is laag, door weinig neerslag, daarom blijft de rivier
binnen de zomerdijk in het zomerbed waarin de vaargeul ligt. Als het water in het
najaar en winter hoger staat, gaat het over de zomerdijken de uiterwaarden in.
Op de uiterwaard werken alleen veehouders, omdat de overstromingsrisico te
groot is. De uiterwaard wordt beschermd door de hoge winterdijk.
Lengteprofiel rivieren van bron tot monding
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sharonhoksbergen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen