H9: de fysische basis van de biologische stralingseffecten
Wisselwerking van X en γ straling met materie
Interactiemechanismen
o Het foto-elektrisch effect
- De energie van een X straal/ foton wordt overgedragen op een elektron dicht bij de kern
van een atoom
- Dat elektron verlaat het atoom, het atoom wordt een ion
en is dus geïoniseerd
- Elektronen van hogere schillen vullen de plaats op van het
verwijderde elektron en stralen secundaire X straling uit
(deze is zodanig laag in energie dat zo volledig
geattenueerd wordt in een patiënt)
- De biologische effecten van de X straling wordt veroorzaakt door het foton-elektron als
direct ioniserend deeltje
- Waarschijnlijkheid van het optreden van het foto-elektrisch effect afhankelijk van het
aantal protonen of de Z waarde van een atoom => evenredig met Z5
De probabiliteit van C (6) is 400 keer kleiner dan Ca (20)
65 = 7800 en 205 = 3 200 000 => 3 200 = 400
- Waarschijnlijkheid van het optreden van het foto-elektrisch effect neemt a bij
toenemende energie van de X straling => E3 à E4
- De combinatie van de Z en E afhankelijkheid van het foto-elektrisch effect is de oorzaak
van de grote efficiëntie van lood, Pb (82), voor X straling
o Comptonverstrooiing
- Het foton gedraagt zich als een deeltje dat een botsing uitvoert met een orbitaal-
elektron
- Het invallende elektron geeft een fractie van zijn energie
af aan het comptonelektron (elektron van de
elektronenwolk van het atoom)
- Ontstaan van een verstrooid foton met lage energie in
een richting afwijkend van de invalsrichting = secundaire
X straling, deze energie is toch nog hoog genoeg
waardoor het de patiënt kan verlaten en de practicus kan bestralen
- Het comptonelektron is het direct ioniserend deeltje dat de biologische effecten gaat
veroorzaken
- De probabiliteit van het optreden van het comtoneffect is evenredig met de Z waarde
van het medium
De probabiliteit van C (6) is 3 keer kleiner dan Ca (20)
= 3
- De probabiliteit van het optreden van het comptoneffect neemt af in geringe mate met
de energie
- Doordat de richting van de verstrooide X straling niet hetzelfde is als de invallende X
stralen, zullen deze niet bijdragen tot de beeldinformatie maar zorgen voor sluiering van
de film waardoor contrastverlies optreedt
- Dit kan verminderd worden door de beperking van het bestraalde volume, dit door
collimatie van de bundel, compressie van het weefsel en strooistralenroosters
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmahermans1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.