Samenvatting Biologische Grondslagen: Evolutionaire Psychologie
Deel 1
Samenvatting Biologische grondslagen:
Evolutionaire psychologie
Boek: Evolutionary Psychology
Hoofdstuk 1 Introduction to evolutionary psychology
Proximate mechanismen:
1. Oorzaken die gerelateerd zijn aan het doel
2. Kennis
3. Levensgeschiedenis
4. Aanleg
Ultieme vragen = evolutie psychologen stellen zich vragen waarbij het gaat om
het waarom van gedrag te achterhalen.
Thales probeerde het leven te omschrijven in termen van bovennatuurlijke
termen.
Empedocles dacht dat de wereld in het begin bestond uit losse organen die af en
toe samen kwamen door de liefde en zich zo voortplantte.
Aristotles hing het schema van The Great Chain of Being aan, waarbij god
bovenaan staat, dan engelen, dan elite mannen, dan elite vrouwen, dan normale
mannen, dan normale vrouwen, dan dieren, dan planten en als laatste levenloze
dingen.
Dit is overgenomen door de Christenen.
Aristotles was de eerste die niet alleen beschreef, maar ook de wereld opdroeg
zich hierna te gedragen.
Kant was de eerste die aantoonde dat een organisme over de tijd veranderd en
dat het mogelijk is dat hij kenmerken van andere organismen overneemt in zijn
evolutie.
Erasmus Darwin (grootvader van Charles Darwin) beschreef dat elk organisme
van dezelfde voorouder afstamt.
Ook zei hij dat competitie drang geeft om te evolueren.
Lamarck was de tegenhanger van Erasmus Darwin en hij beschreef dat
mechanismen in een organisme zelf konden zorgen voor veranderingen als de
omgeving daar op aan zou sturen.
Ook gaf hij aan dat deze veranderingen erfelijk zijn.
Dit laatste is geschrapt, want dit is aangetoond dat dit niet zo is.
Natuurlijke selectie:
1. Erfelijke variatie = individuen die van dezelfde ouders afkomstig zijn
verschillen van uiterlijk, maar binnen de gegevens van de ouders.
2. Differentieel reproductie succes = als gevolg van deze verschillen zijn
1
, Samenvatting Biologische Grondslagen: Evolutionaire Psychologie
Deel 1
sommige van deze individuen beter in overleven dan anderen.
Kopieerfouten in het DNA hebben zelden een positief effect.
Mendel ontdekte dat overerving uit allemaal kleine deeltjes bestond.
In tegenstelling tot wat Darwin dacht, namelijk dat eigenschappen van ouders
gemixt werden bij het nageslacht.
Aangetoond door planten met rode en witte bloemen met elkaar te kruizen.
Er ontstonden geen roze, maar gewoon weer rode en witte bloemen.
Darwin focuste in zijn stuk The Origin of Spcies op uiterlijkheden, maar hij
besteedde ook aandacht aan natuurlijke selectie.
Materialisme = een kijk waarbij gedrag wordt uitgewerkt tot hersenprocessen.
Dualisme = het fysiek en de immateriële substantie (geest en ziel)
Galton was beïnvloed door de theorie van natuurlijke selectie.
Hij dacht dat karakter en intelligentie erfelijk waren en hierop baseerde hij de
eerste intelligentie testen.
Hij was de grondlegger van de psychometrics.
Hij suggereerde dat de samenleving kon helpen om de mensheid sterker te laten
worden, door een selectie uit te voeren.
Dit werd eugenics genoemd en was in het beginsel geen slecht idee.
Alleen dit werd bijvoorbeeld door Hitler tijdens de tweede wereld oorlog in
praktijk gebracht, om een sterk volk te creëren, waarbij de mensen met mindere
kwaliteiten omgebracht of gecastreerd werden.
Twee soorten eugenics:
1. Positieve eugenics = het aansporen van mensen met goede kwaliteiten om
zich voort te planten
2. Negatieve eugenics = het remmen van mensen met slechte kwaliteiten om
zich voort te planten
James was degene die het onderscheid maakte tussen korte en lange termijn
geheugen.
Daarnaast geloofde hij dat menselijke gedrag gebaseerd is op instincten.
Tooby en Cosmides ontwikkelde het SSSM (standard social science model).
Het SSSM geeft aan dat:
1. Mensen worden als een onbeschreven blad geboren
2. Menselijk gedrag wordt niet alleen door genen bepaald
3. Cultuur is iets dat losstaat van mensen
4. Menselijk gedrag wordt bepaald door leren, socialisatie en indoctrinatie.
5. Leer processen kunnen toegepast worden in vele situaties.
Biophobia = bang zijn om een biologische verklaring voor gedrag te geven.
2
, Samenvatting Biologische Grondslagen: Evolutionaire Psychologie
Deel 1
Ethologie = observatie van dierlijk gedrag in de natuurlijke setting.
Sleutelfiguren van ethologie:
1. Whitman
2. Heinroth
3. Craig
4. Von Frisch
5. Lorenz
6. Tinbergen
Sociobiologie = evolutie van sociaal gedrag en gebruik van functionele
verklaringen voor pro- en antisociaal gedrag.
Sleutelfiguren van sociobiologie:
1. Wilson (Edward)
2. Hamilton
3. Trivers
4. Thornhill
5. Wilson (Margo)
6. Daly
Behavioural ecologie = bestudeert de mogelijkheden van dieren om economische
beslissingen te maken.
Sleutelfiguren van behavioural ecologie:
1. Williams
2. Maynard-Smith
3. Krebs
4. Davies
5. Dawkins
Freud hing ook het SSSM aan.
Wat Freud onderscheidde van de rest was dat hij niet alleen benieuwd was naar
welk gedrag werd uitgevoerd, maar ook waarom.
Hij ging een moderne kant op van het Darwinisme ipv het ouderwetse
Darwinisme, zoals met het Oedipus complex.
Wilson was de eerste die in de aanval ging tegen het SSSM.
Hierdoor ontstond de sociobiologie.
Er werd onderzoek gedaan naar de biologische basis van gedrag.
Sociobiologie werd gezien als een mogelijke basis van eugenics en daarmee dus
ook van racisme.
Evolutionaire psychologen voerde ook onderzoek uit op basis van veranderingen
die optreden in de hersenen na mate de mens zich verder ontwikkelt.
3
, Samenvatting Biologische Grondslagen: Evolutionaire Psychologie
Deel 1
Alleen deden zij geen onderzoek naar juiste partnerkeuze etc., maar naar
herinneringen, redeneren en perceptie.
Modularity = Gall, de hersenen bestaan uit stukjes waarin is vastgelegd hoe
gedrag wordt vertoond en dit wijzigt maar een heel klein beetje tijdens het leven
en dus is al bekend hoe iemand zich zal gaan gedragen vanaf de geboorte.
Principes van evolutionaire psychologie:
1. De hersenen zijn een fysiek systeem
2. Neurale circuits zijn ontwikkelt door natuurlijke selectie
3. Bewustzijn is het puntje van de ijsberg
4. Verschillende neurale circuits zijn er voor verschillende adaptieve problemen
5. Onze geest is aangepast aan de problemen die voorouders tegen kwamen in
het Pleistocene tussen de 1.000 en 1.000.000 jaar geleden.
Gould en Lewontin hadden kritiek op de evolutionaire psychologie:
1. Evolutionaire psychologen zien in elk gedrag wel iets dat aangepast is
2. Het is moeilijk, eigenlijk onmogelijk, om bewijs te vinden, want onze
voorouders zijn er niet meer
Ramachandran schreef het artikel Medical Hypotheses en hierin beschreef hij dat
mannen een voorkeur hadden voor blonde vrouwen, want hun huid was lichter en
dan zou het beter mogelijk zijn om te zien of zij parasieten hadden en dus
ongezond waren en daarmee dus slechte partners zouden kunnen zijn.
Manieren hoe evolutionaire psychologen hun theorieën proberen te bewijzen:
1. Onderzoek naar genetica (tweeling en adoptie studies)
2. Mensen vergelijken met dieren (comparative method)
3. Een bepaalde eigenschap zou, als het aangepast is, voor moeten komen bij
een hele populatie (cross cultureel)
4. Rekenkundig en/of modellen met de computer maken
Het is een misvatting dat evolutionaire psychologen alleen denken in
aanpassingen.
Er zijn ook gedragingen en kenmerken die niet door adaptie zijn ontstaan.
Genen zorgen er niet voor dat je bepaald gedrag gaat uitvoeren, maar dat je er
meer vatbaar voor bent dan mensen die diezelfde genen niet hebben.
Goed reductionisme = fenomenen worden verklaard door lagere levels, maar
worden niet vervangen door de hogere levels, hierdoor ontstaat een hiërarchie.
Gretig reductionisme = schuwen hogere levels en willen alles verklaren door het
laagste level.
Consilience = barrières van een utopische kijk.
4
, Samenvatting Biologische Grondslagen: Evolutionaire Psychologie
Deel 1
5
