H2: Soorten en populaties
Paragraaf 2.1: Definitie van een soort
Een soort is een groep:
● met veel overeenkomstige eigenschappen (bv. uiterlijk, gedrag, voedsel, leefgebied)
● die onderling kunnen voortplanten en daarbij vruchtbare nakomelingen krijgen.
Een soortnaam (⇨ binaire naamgeving) bestaat uit:
1. Geslachtsnaam (Phylloscopus)
2. Soortaanduiding (collybita)
3. Eerste beschrijving van de soort ( (vieilot, …. ) )
4. Jaar waarin de soort voor het eerst is beschreven ( ( … , 1817)
Soorten zijn aan elkaar verwant (soort familie) wanneer ze dezelfde geslachtsnaam hebben.
Dezelfde soort = dezelfde geslachtsnaam + dezelfde soortaanduiding
Taxonomie = wetenschappelijke indeling van soorten
Indeling van groot naar klein: hoe langer ze bij elkaar blijven, hoe meer verwandt
1. Rijk
2. Afdeling A alle
3. Klasse K knappe
4. Orde o oudjes
5. Familie f fietsen
6. Geslacht (bepaald de naam) G graag
7. Soort (bepaald de naam) S snel
8. Organismen
DNA speelt een grote rol in de indeling van een soort, het wordt gebruikt om een
betrouwbare indeling te krijgen van de soorten.
● Als dieren op elkaar lijken maar het DNA erg verschilt is het niet tot dezelfde soort.
● Als dieren veel overeenkomsten hebben in het DNA, maar niet op elkaar lijken, kan
het wel dezelfde soort zijn, en anders liggen de soorten dicht bij elkaar.
De indeling van soorten is door de mens gedaan, wij hebben bepaald in hoeverre het uiterlijk
en het DNA mag verschillen.
● Soms kruisen soorten elkaar en krijgen ze levensvatbare nakomelingen (hybriden)
○ Hybriden helpen om familierelaties tussen soorten vast te stellen.
■ Nakomelingen maken en kijken of die vruchtbaar zijn.
○ Hybriden zijn vaak onvruchtbaar.
● Twee soorten kunnen alleen jongen krijgen als het DNA dicht genoeg bij elkaar ligt
● Soms planten organismen zich ongeslachtelijk voort, hierbij vervalt het kenmerk dat
soorten vruchtbare nakomelingen moeten kunnen krijgen.
○ Bij ongeslachtelijk voortplanten is er altijd hetzelfde DNA
, Paragraaf 2.2: Populaties
Populatie: een groep individuen van een soort die in een bepaald gebied een
voortplantingseenheid vormen.
● Afhankelijk van omstandigheden kunnen populaties verschillende fenotypes
(uiterlijke kenmerken) vertonen.
● De dieren paren vaak met dieren uit hun eigen populatie en niet met
dieren uit andere populaties ⇨ Individuen in een populatie zijn vaak
directe familie van elkaar.
○ Maakt soorten kwetsbaar voor ziekte (niemand / iedereen kan er tegen)
Beperkende factor: de factor die de snelheid van een proces laag houdt
Veel populaties veranderen door de mens (bomen kappen, wegen aanleggen)
● Sommige dieren hebben er voordeel van (ekster ⇨ meer eten in steden)
○ Overlevingskans is vergroot.
● Sommige dieren ervaren de nadelen ervan
Het aanleggen van wegen deelt een leefgebied in stukken; versnippering.
● Soorten komen moeilijk in contact met elkaar ⇨ minder voortplanting ⇨
populaties verzwakken.
Beleidsmakers willen de versnippering tegengaan en verbinden versnipperde
gebieden weer met elkaar ⇨ ontsnippering. (bv. ecoducten en tunnels)
● Door rekening te houden met de dieren kunnen de populaties zelfs uitbreiden.
○ Riet aanleggen rond de huizen ⇨ meer ringslangen.
Je kunt ook een gebied zo inrichten dat dieren zich er thuis gaan voelen.
● Water zuiveren ⇨ meer water beekjuffers.
● Dieren uitzetten ⇨ dieren die in een gebied thuishoren maar zijn
verdwenen.
○ Koningspaarden / schotse hooglanders / otters
○ Ze knagen aan hun leefomgeving en maken het gebied gevarieerder.
Territorium: leefgebied van één dier
● Vaak hebben mannetjes een territorium (beschermen tegen andere mannetjes,
vrouwtjes zijn welkom, zeker is paartijd)
● Vrouwtjes kiezen met wie ze paren, en dat is niet altijd hetzelfde mannetje.
○ Hang vaak af van: gewei, gezondheid, terretorium, leeftijd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IrisRG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.