Hoofdstuk 18 Wereldwijde kringlopen
Paragraaf 18.1: Koolstofkringloop
CO2 is een broeikasgas (= een gas dat warmtestraling van de aarde vasthoudt).
● De straling is vooral zonne-energie.
● Door broeikasgassen werkt de dampkring als een kas ⇨ warmte in
atmosfeer.
Broeikaseffect = het effect waarbij zonnestralen en warmte door broeikasgassen in de
atmosfeer worden teruggekaatst op het aardoppervlakte.
● Het broeikaseffect maakt leven op aarde mogelijk ⇨ anders te koud
Versterkt broeikaseffect = Situatie waarbij extra warmte wordt teruggekaatst ten
gevolge van extra broeikasgassen in de atmosfeer.
● Gevolg: hogere temp ⇨ ijs smelt + zeespiegel stijgt + meer regen + dode
dieren
Moerasgas bestaat vooral uit CH4 ⇨ ontstaan door organisch materiaal zonder O2 (BINAS
93F)
● CH4 houdt warmte beter vast dan CO2 ⇨ versterkt broeikaseffect.
Methaanbacteriën = zetten organische stoffen (anaeroob) om tot moerasgas.
● Behoren tot archaebacteriën (BINAS 92A) ⇨ enkelvoudig membraan.
● Kunnen in extreme omstandigheden overleven ⇨ ijs / hoge osmotische
waarde
● Deel van het gemaakte CH4 wordt geoxideerd tot CO2.
● Herkauwers hebben methaanbacteriën in hun pens (anaeroob) ⇨ ontstaan
CH4
Snelle koolstofkringloop: fotosynthese
● Boom neemt CO2 op uit de lucht.
● Zetmeel, cellulose, aminozuren, vetzuren en veel houtstof kunnen ontstaan.
● Organische stoffen kunnen door vraat verdwijnen uit de plant.
● Dieren brengen de organische stoffen verdere de voedselketen in.
● Reducenten breken detritus (=dood organisch materiaal) af tot bv CO2.
CO2 lost op in water ⇨ HCO3- ontstaat ⇨ fotosynthese waterplant / alg mogelijk
● Algen kunnen CO2 uit atmosfeer halen ⇨ naar bodem zee zakken met CO 2
● IJzer is een beperkende factor voor algen ⇨ besmetten met FeSO 4
Langzame koolstofkringloop: mbv dieren
● Zoogdieren kunnen HCO3- opnemen uit water en omzetten in kalk (CaCO3) voor
hun schelp.
● Door verwering van een schelp kan CO2 weer vrijkomen.
● Als schelpen bedekt worden met zand kan kalksteen ontstaan (door druk).
● Organisch materiaal kan onder druk worden omgezet in steenkool / olie.
● Wanneer de olie / steenkool wordt verbrandt ontstaat weer CO2
, Duurzame brandstof = biomassa
● Cellulase zet cellulose uit plantenresten om in glucose.
● Door gisten wordt glucose omgezet in ethanol en CO2 ⇨ ethanol = energie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IrisRG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.