Samenvatting
Amerikaans Staatsrecht - Samenvatting
Cijfer: 9. Een complete samenvatting van de collegestof voor het vak Amerikaans Staatrecht.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Amerikaans StaatsrechtInhoudsopgave
Week 1: Constitutionele uitgangspunten....................................................................................... 1
Week 2: Constitutionele uitgangspunten....................................................................................... 6
Week 3: Wetgevingsprocedure I ................................................................................................... 8
Week 4: Wetgevingsprocedure II ................................................................................................ 13
Week 5: De president I - Algemene onderwerpen........................................................................ 15
Week 6: De president II - Buitenlandse betrekkingen en noodbevoegdheden............................... 21
Week 7: De president III - Verhouding president - congres - Supreme Court ................................. 26
Week 8: De president IV - Impeachment ..................................................................................... 28
Week 9: Federale rechterlijke organisatie I.................................................................................. 34
Week 10: Federale rechterlijke organisatie II ............................................................................... 39
Week 11: Federalisme ................................................................................................................ 41
Responsiecollege ........................................................................................................................ 45
,Week 1: Constitutionele uitgangspunten
Federalisme
Uitgangspunten federalisme van de Verenigde Staten:
• Tweeledige staat: een staat samengesteld uit deelstaten. Er is een federale overheid
(geconcentreerd in Washington) en er zijn 50 deelstaten die een eigen overheidsverband
vormen.
• Beperkte (maar wel vergaande) soevereiniteit deelstaten: eigen grondgebied, eigen
grondwet (dus 51 grondwetten), eigen overheidsorganisatie (regering; meestal gouverneur,
parlement; state congress, rechterlijke organisaties; state courts and state supreme courts).
Dit is anders dan bij een eenheidsstaat waarbij de centrale overheid bevoegdheden kan
overnemen en ‘dumpen’ bij lagere overheden. Ook hebben de deelstaten exclusieve
bevoegdheden.
• De federale grondwet verdeelt de bevoegdheden tussen de federale overheid en de
deelstaten. De grondwet somt de terreinen op waarop de federale overheid bevoegd is. We
vinden dat terug in artikel 1 sectie 8 van de US Constitution. In artikel 2 zie je de
bevoegdheden van de Amerikaanse president op federaal niveau en in artikel 3 van de
Supreme Court.
• Federaal recht werkt rechtstreeks door en heeft voorrang; staten mogen niet van dit recht
afwijken.
• Algemene bevoegdheid deelstaten en een beperkte bevoegdheid federale overheid: de
terreinen waarop de federale overheid bevoegd is, is beperkt en op veel terreinen zijn de
deelstaten bevoegd (denk aan civiel recht, strafrecht en bestuursrecht). Langs slinkse wegen
kan de federale overheid wel bevoegdheden verwerven (zoals via de financiering).
• Controle door de rechter: conflicten tussen de deelstaten en de federale overheid worden
beslecht door de federale rechter (soort toezichthouder op het federalisme). Tegenwoordig
zijn ze veel terughoudender en wordt het meeste overgelaten aan het politieke krachtveld
(federale wetgever).
• Geen recht van secessie: het is één ongedeelde staat (niet een vrijwillig staatsverband). De
deelstaten kunnen zich niet afscheiden. Heel lang, zeker in de eerste eeuw van het bestaan,
werd dit concept aangevallen. Dit heeft geleid tot een burgeroorlog waarbij de zuidelijke
staten zich wilden afscheiden. Door president Lincoln werd dit als een opstand beschouwd
(jaren ‘60 van de 19e eeuw).
Rechtsbronnen
• Angelsaksisch precedentenstelsel: het is een common law-systeem (niet civil law). Dit houdt
in dat het recht niet ontstaat door wetboeken en het parlement dat wetten vaststelt, maar
door rechtspraak van de rechter. De rechter formuleert ongeschreven rechtsregels die dan
bindend zijn voor burgers en voor de rechter zelf in latere rechtspraak. Dit is ontwikkeld in
het VK. Aangezien de VS een kolonie waren, hebben ze dit rechtsstelsel overgenomen. Bij de
onafhankelijkheid hielden ze hieraan vast (wel met eigen rechtspraak). Op federaal niveau is
veel recht vastgesteld door de wetgever. Op federaal niveau is er dus meer een soort civil
law-stelsel (in de VS dus een soort mix). Anders dan in het VK is er een geschreven grondwet.
• 51 rechtsstelsels: de meeste deelstaten hebben ook een common law-systeem. Enkele
deelstaten (zoals Louisiana) hebben een typisch civil law-systeem (invloed van de Fransen).
• De US Constitution is een hele oude Grondwet (1787). Het is nooit echt vernieuwd; wel
aangevuld maar op sommige vlakken sterk verouderd. Er is een tweedeling in juristen: leggen
we de grondwet conservatief uit of juist meer naar deze tijd? Het is de hoogste regeling
1
, (federaal) in de VS. Hierin wordt geregeld: organisatie en bevoegdheden van de federale
overheid, congres, president, supreme court, verkiezingen, de verdeling van bevoegdheden.
• Herzieningsprocedure: meteen na de invoering is de grondwet aangevuld met amendments.
Het is een vreemde constructie: wij zouden de originele bepaling laten vervallen. In de US
Constitution zijn de amendementen toegevoegd; deze treden in de plaats van de originele
artikelen, maar die tekst wordt niet verwijderd. De eerste amendementen gaan over de
grondrechten (Bill of Rights van 1791) en over de verhouding tussen de federale overheid en
de deelstaten (10th amendment).
Hoe wordt dit gewijzigd? Herziening loopt via een vaste procedure:
1. Wetsvoorstel tot grondwetsvoorziening (proposed amendment): door het congres moet
dit wetsvoorstel worden aangenomen met een 2/3e meerderheid (gekwalificeerde
meerderheid).
2. Bekrachtiging door de deelstaten: 3/4e van de deelstaten (38 of meer). Meerdere opties,
meest gangbaar is dat het State Congress moet instemmen met de herziening van de
grondwet.
Alternatieve procedure:
Grondwetsherziening door een convention (bijeenkomst) die moet bijeengeroepen door het
congres.
Dit zijn hele zware procedures met zware eisen. Er zijn dus ook maar ongeveer 27
amendementen aangenomen. Dit is problematisch omdat de grondwet heel erg is
verouderd. Ook bij de verkiezingsprocedure zie je sterk verouderde procedures terugkomen.
• Andere rechtsbronnen:
- Federale wetgeving (acts of Congress; federal laws) en kun je terugvinden in de US
Code (vaak heel complexe regelingen).
- Verdragen (treaties): de Senaat moet de gesloten verdragen met een 2/3e
meerderheid bekrachtigen, anders hebben ze geen werking in de VS. Het zit tussen
een monistisch en dualistisch systeem in. Vaak wordt de 2/3e meerderheid niet
gehaald. Dan worden de verdragen omgezet in ‘gewone’ wetgeving om werking te
krijgen. Naast de verdragen kan de president internationale overeenkomsten sluiten,
zonder instemming van de Senaat (executive agreements). Deze kunnen als federale
wetten werking krijgen.
- Gedelegeerde wetgeving: congres draagt bevoegdheid over aan een andere
instantie om federale wetgeving tot stand te brengen (zoals aan de president,
executive orders). De president kan ook zonder delegatie regels vaststellen
(buitenlandse betrekkingen)
- Case law: Supreme Court moet de Grondwet uitleggen en toepassen en bij de uitleg
ontstaan precedenten waaraan de rechter in latere zaken gebonden is.
• Hiërarchie van rechtsbronnen (lagere regeling mag niet afwijken van de hogere regeling):
1. Grondwet (artikel 6 US Constitution)
2. Federale wetgeving: acts of Congress en treaties vormen de ‘supreme law of the land’ en
hebben voorrang boven alle andere regelingen.
3. Deelstaatregelingen (etc.)
In Marbury v. Madison (1803) eigent de Supreme Court zich de bevoegdheid toe om wetten
aan de grondwet te toetsen (toepassing van de normenhiërarchie).
De rechter heeft een belangrijke rol in de uitleg en de toepassing van de US Congress, vooral
omdat die grondwet sterk is verouderd. De rechter heeft hierdoor een belangrijke positie.
2
, Separation of Powers
Drie belangrijkste overheidsbevoegdheden worden toegekend aan de belangrijkste staatsmachten:
- Legislative power (Article I) toegekend aan de US Congress
- Executive power (Article II) toegekend aan de president
- Judicial power (Article III) toegekend aan de US Supreme Court
De bevoegdheden zijn niet zo strak gescheiden zoals het hier staat. De Founding Fathers wilden een
wisselwerking en geen strikte machtenscheiding. Er zijn seperated institutions sharing powers
(gescheiden instituties die bevoegdheden delen). De instituties zijn dus in principe gescheiden en
hebben eigen bevoegdheden, maar ze delen er ook een aantal. Op deze manier is er wederzijdse
controle. Die gedeelde bevoegdheden en controlemechanismen noemen we checks and balances.
Checks and balances
Gedeelde bevoegdheden:
• Legislative power: in beginsel komt de wetgevingsbevoegdheid toe aan het congres. Ook de
president is betrokken bij de totstandkoming van wetten.
- State of the Union (Article II section 3): initiëren van wetgeving is mogelijk
(aanbieden aan het congres). Die betrokkenheid start met de State of the Union. Dit
is een soort rede van de president in het congres waarin hij zijn wetgevingsbeleid
uiteenzet. Ook biedt hij hierbij initiateven aan.
- Veto (Article I section 7): de president kan bezwaar maken tegen een wetsvoorstel.
Deze presidentiële veto kan door het congres worden overruled door een nieuw
besluit met een gekwalificeerde meerderheid 2/3e in beide kamers.
• Executive power (invloed congres):
- Appointing US Officers (Article II section 2): benoemen en ontslaan van hoge
ambtenaren. De Senaat heeft een instemmingsrecht bij belangrijke benoemingen
(bijvoorbeeld bij ministers).
- Treaties consent 2/3 US Senate (Article II section 2): de Senaat heeft een
goedkeuringsrecht met betrekking tot verdragen.
- Budget Act of Congress (Article I section 7): het congres heeft een belangrijke positie
omdat die de begroting vaststellen (budgetrecht)
- Commerce with foreign nations US Congress (Article I section 8): het congres regelt
de internationale handel en kunnen ook handelsembargo’s instellen.
- Declare war US Congress (Article I section 8): het congres verklaart de oorlog (War
Powers Act) en besluit over de inzet van het Amerikaanse leger.
- Make rules for army (Article I section 8)
- Establish departments US Congres: de oprichting van ministeries geschiedt bij wet.
• Judicial power (weinig gedeelde bevoegdheden; rechter moet onafhankelijk recht kunnen
spreken)
- Appointing US justices and judges (Article II section 2): de president benoemt
rechters met instemming van de Senaat.
- Impeachment: rechters kunnen worden afgezet in een impeachment-procedure door
het congres.
- Right to pardon (Article II section 2): de president heeft het recht van gratie en
amnestie (kan ook voor nog te berechten strafbare feiten). Dit doen veel presidenten
net voor hun aftreden (vóór de inauguratie van de nieuwe president).
- Prosecution
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sennatrap. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen