,Inleiding
'Chronic Obstructive Pulmonary Disease', dit betekent chronisch obstructieve longziekte (er is
dus een aanhoudende obstructie in de longen). Het is een verzamelnaam voor de
longaandoeningen chronische bronchitis en longemfyseem. Bij COPD zijn de luchtwegen
vernauwd door een ontsteking en bij een ernstige vorm zijn de longen beschadigd. Dit
bemoeilijkt de ademhaling.
Epidemiologie
In Nederland heeft 2% van alle mensen de diagnose COPD. De ziekte komt vooral veel voor
bij ouderen (17% van de mensen boven de 80 jaar heeft COPD). Er komen in Nederland, net
zoals in de rest van de wereld, alsmaar mensen met COPD bij.
Chronische bronchitis komt alleen voor bij volwassenen. Wanneer kinderen 'bronchitis'
hebben, komt dat meestal door een virusinfectie. Doordat steeds meer mensen zijn gaan
roken, neemt het aantal mensen met COPD sterk toe. Meer mannen dan vrouwen hebben
COPD, maar omdat vrouwen de afgelopen 20 jaar steeds meer zijn gaan roken, neemt nu ook
het aantal vrouwen met COPD sterk toe.
Oorzaak
Roken is vaak de belangrijkste oorzaak van deze beschadiging/ontsteking. Ongeveer 15%
van de rokers krijgt COPD. De binnenkant van de luchtwegen is bekleed met slijmvlies dat
slijm aanmaakt. De tabaksrook veroorzaakt daardoor een ontsteking, waarbij het slijmvlies
opzwelt en meer slijm aanmaakt. Ook kunnen de spiertjes in de luchtwegen zich
samentrekken. Beide maken het ademhalen een stuk moeilijker. Gedacht wordt dat door de
tabaksrook er enzymen vrijkomen in het lichaam die de longblaasjes verteren. De
sigarettenrook zet ook het reinigingssysteem in de longen stop.
De ontsteking bij COPD maakt de luchtwegen ook meer prikkelbaar. Daardoor kan iemand
snel kortademig worden van tabaksrook of koude lucht. Deze verhoogde prikkelbaarheid heet
hyperreactiviteit. De luchtwegen worden dus nauwer door de ontsteking en in het ernstigste
geval raken de longen blijvend beschadigd. De ontsteking bij COPD is geen griep of
longontsteking. Deze ontstaan door een infectie met een bacterie of een virus. De klachten en
de behandeling van griep of longontsteking zijn anders dan bij COPD. Een infectie met een
virus of bacterie kan bij COPD de ontsteking aan de luchtwegen wel verergeren.
Er zijn prikkels waarvan iedereen last kan hebben, zoals tabaksrook. Dit zijn niet-
allergische prikkels. Bij mensen met COPD zorgen die prikkels ervoor dat de spiertjes in
de luchtwegen samentrekken. Dan worden zij kortademig. Voorbeelden zijn:
Tabaksrook; Een infectie kan de ontsteking aan de luchtwegen wel verergeren.
Bak- en braadluchtjes
Stoffen als chloor en ammoniak
Weersomstandigheden zoals mist, regen, vochtig weer, sterke
temperatuurswisselingen of koude lucht
Verkoudheid en griep
Parfum, deodorant, haarlak etc.
Tabaksrook en andere niet-allergische prikkels kunnen de ontsteking verergeren. Tegen
dergelijke prikkels kan het lichaam geen afweerstoffen maken.
, Pathofysiologie
Bij COPD is er sprake van een chronische ontsteking aan de luchtwegen die de kleinste
buisjes van de luchtwegen en de longblaasjes beschadigt. De beschadiging levert problemen
op bij de uitwisseling van O2 en CO2. Daarnaast worden de wanden van de luchtwegen
slapper waardoor ze bij het uitademen gemakkelijk dichtvallen. Het uitademen wordt hierdoor
beperkt met als gevolg dat de longen zich uit gaan zetten omdat er lucht vast komt te zitten.
Door de beschadiging neemt het aantal longblaasjes fors af. Er blijft steeds minder over van
het 'reserveteam' dat nodig is bij inspanning. Bij lichamelijke inspanning is extra zuurstof
nodig en iemand met COPD krijgt dan te weinig zuurstof. Hierdoor gaat hij sneller ademen en
dit leidt tot kortademigheid (eerst bij inspanning en later ook bij mindere inspanning). Het
hart moet dan extra hard werken om het lichaam te laten functioneren.
Figuur 1 Chronische bronchitis Figuur 2 Longemfyseem
COPD in klasses
COPD kent verschillende fases. Van de mensen met COPD heeft ongeveer 80% licht of matig
COPD; de anderen hebben ernstig of zeer ernstig COPD. Een indeling hiervoor die
wereldwijd veel gebruikt wordt is de GOLD indeling die gebaseerd is op
longfunctieonderzoek.
Longfunctieonderzoek geeft aan hoe goed de luchtwegen en de longen (nog) werken. Een
belangrijk onderdeel daarvan is het meten van de maximale hoeveelheid lucht die in één
seconde uitblazen kan worden. Dit heet de FEV1 en zegt iets over de vernauwing van de
luchtwegen. De GOLD indeling vergelijkt deze uitslag met de gemiddelde uitslag van een
gezond persoon van dezelfde leeftijd en geslacht (de voorspelde waarde). De GOLD indeling
ziet er als volgt uit:
GOLD I - licht COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht is meer dan
80% van de voorspelde waarde.
GOLD II – matig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht ligt tussen
de 50% en 80% van de voorspelde waarde.
GOLD III – ernstig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht ligt tussen
de 30% en 50% van de voorspelde waarde.
GOLD IV – zeer ernstig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht is
30% of minder van de voorspelde waarde.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimzuijderduijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.